Theo một báo cáo mới nhất được kênh truyền hình CNNMoney công bố mới đây và đã được kiểm chứng bởi tổ chức S&P Global Market Intelligence, 3 ngân hàng lớn nhất nước Mỹ, gồm JPMorgan Chase, Bank of American và Wells Fargo, đã thu về hơn 6,4 tỷ USD trong năm vừa qua chỉ từ tiền phí ATM và phí thấu chi (phí tính thêm do chi tiêu quá hạn mức âm được phép trong tài khoản).
Không cao, nhưng có ảnh hưởng lớn
So với năm 2015, số tiền này cao hơn đến gần 300 triệu USD. Mỗi lần rút tiền từ cây ATM không thuộc ngân hàng đăng ký tài khoản, mỗi khách hàng phải chịu mức phí ít nhất 3 USD. Số tiền này tương đương việc tính thêm 25 USD mỗi năm, tính trên mỗi người Mỹ trưởng thành.
Mặc dù vấp phải sự phản đối gay gắt từ dư luận, các ngân hàng đều không có dấu hiệu sẽ cắt bớt loại phí này. Riêng tại JPMorgan, doanh thu từ việc thu phí ATM đã tăng 22% trong năm ngoái. Đại diện của ngân hàng này lý giải, việc này là do họ tăng phí ATM thêm 50 cent vào cuối năm 2015. Các khách hàng sẽ phải trả phí này bất cứ khi nào họ rút tiền từ một cây ATM không phải do JPMorgan sở hữu.
Văn phòng bảo vệ tài chính người tiêu dùng (CFPB) và một số tổ chức giám sát khác thực tế cũng đã cố gắng cảnh báo mọi người hãy thận trọng khi rút tiền. “Các khoản phí này có vẻ không cao, nhưng nó ảnh hưởng lớn đến những gia đình có thu nhập thấp và trung bình, những người cần phải chi tiêu một cách khiêm tốn”, bà Pamela Banks - luật sư cao cấp thuộc Liên đoàn người tiêu dùng, một nhóm bảo vệ người tiêu dùng, cho biết.
Theo tổ chức Bankrate, mức phí trung bình khi rút tiền liên ngân hàng tại Mỹ hiện nay là vào khoảng 4,57 USD và mức phí này đã tăng liên tục trong suốt 10 năm qua.
Năm ngoái, trong chiến dịch tranh cử Tổng thống của mình, Thượng nghị sĩ Bernie Sanders từng lên án mức thu phí ATM quá cao của các ngân hàng. Ông cho rằng mức phí này chỉ nên tối đa là 2 USD. “Việc mỗi người Mỹ phải trả cho mỗi lần rút tiền lên đến 4 hoặc 5 USD là không thể chấp nhận được”, Thượng nghị sĩ Bernie Sanders nói.
|
Mỗi lần rút tiền từ cây ATM ở Mỹ, khách hàng phải chịu mức phí ít nhất 3 USD
Bài học khi tiêu tiền
Tuy nhiên, lợi nhuận mà các ngân hàng thu về từ việc tính phí rút tiền ATM còn không cao bằng lợi nhuận từ phí thấu chi và phí duy trì tài khoản. Ở Mỹ, các ngân hàng thu phí duy trì tài khoản theo từng tháng và một số thậm chí còn thu thêm của khách hàng một vài USD mỗi tháng, nếu số dư trong tài khoản của họ dưới một hạn mức nào đó, ví dụ 5.000 USD.
Trong khi đó, phí thấu chi sẽ phát sinh trong trường hợp tài khoản của khách hàng xuống dưới mức 0 USD, nhưng người đó vẫn rút tiền từ ATM, hay sử dụng thẻ tín dụng để mua sắm. Lúc này, ngân hàng sẵn sàng cho khách hàng vay tiền, nhưng với một mức phí cao đặc biệt, 35 USD cho mỗi lần vay tiền như vậy.
Chính nhờ dịch vụ cho vay tiền như vậy, mà các ngân hàng thu được những khoản lợi nhuận khổng lồ. Theo thống kê, JPMorgan thu về 2 tỷ USD từ phí thấu chi. Wells Fargo thu về 1,8 tỷ USD. Còn Bank of America thu về 1,7 tỷ USD.
Về lý thuyết, các khách hàng được giả định là sẽ không thể sử dụng dịch vụ cho vay nặng lãi này, nếu họ không kích hoạt nó. Tuy nhiên, vào năm 2014, tổ chức chuyên thực hiện khảo sát nhân khẩu học Pew đã công bố kết quả nghiên cứu cho thấy, có đến một nửa số người được hỏi không nhớ họ có kích hoạt, hay sử dụng dịch vụ này hay không.
Đáng báo động hơn, các thống kê cho thấy 75% số phí thấu chi được chi trả bởi 8% khách hàng, CFPB cho biết. Những khách hàng này thường là những người trẻ, hay người nghèo và trung bình. Họ sử dụng dịch vụ này đến hơn 10 lần mỗi năm. “Rõ ràng, khách hàng cần những chương trình để nhắc nhở và bảo vệ họ khỏi việc chi tiêu quá mức như vậy”, luật sư Banks nói.
“Đó là một hệ thống không công bằng”, Morteza Hamidi, người đàn ông 54 tuổi và là chủ một doanh nghiệp nhỏ ở California cho biết. Hamidi cho hay, ông đã rất nhiều lần phải trả phí thấu chi trong vài năm gần đây. Có lần ông dùng thẻ tín dụng để trả tiền cho một số món đồ rất nhỏ, như cà phê uống liền, mà không để ý đến số dư tài khoản. Ngay lập tức, ngân hàng tính phí 35 USD cho lần mua đó. Từ đó, ông học được rằng cần phải rất cẩn thận khi tiêu tiền và luôn nắm chắc số dư thật cẩn thận.
Nghiên cứu của CFPB chỉ ra rằng, nếu một người thấu chi 24 USD trong vòng 3 ngày và trả phí thấu chi 34 USD tương đương việc trả lãi khoảng 11,3 USD mỗi ngày cho khoản vay 24 USD. Nói cách khác, lãi suất hàng năm là 17.000%/năm. Một con số khủng khiếp.
Chí Hiếu
