Nghị định tập trung vào các nội dung như: Kiểm soát gỗ NK, hệ thống phân loại tổ chức/DN, xác minh XK, đánh giá tính sẵn sàng của hệ thống VNTLAS, cấp phép FLEGT cho thị trường EU...
 |
|
Theo các chuyên gia, Hiệp định VPA/FLEGT có hiêu lực, Việt Nam đang nỗ lực nội luật hóa các quy định để có thể tiến tới cấp giấy phép FLEGT. |
TS. Phạm Văn Điển, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Lâm nghiệp cho biết, Việt Nam hiện có hơn 4.500 doanh nghiệp chế biến và kinh doanh gỗ và lâm sản, trong đó doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ chiếm khoảng 95%. Trong vòng 10 năm qua, kim ngạch xuất khẩu gỗ và lâm sản đã tăng từ 3,4 tỉ USD năm 2010 lên 11,2 tỷ USD vào năm 2019, các sản phẩm gỗ và lâm sản của Việt Nam hiện đã có mặt tại hơn 120 quốc gia và vùng lãnh thổ.
“EU là thị trường XK sản phẩm gỗ quan trọng của Việt Nam, bên cạnh các thị trường khác như Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc. Trong năm 2019, kim ngạch XK sản phẩm gỗ của Việt Nam sang EU đạt trên 1,03 tỷ USD, tăng 15,8% so với năm 2018, chiếm 9,2% thị phần XK. EU là thị trường quan trọng của Việt Nam bởi các sản phẩm chính dành cho người tiêu dùng EU là các sản phẩm gỗ nội và ngoại thất có giá trị cao”, ông Điển chia sẻ.
Theo TS. Phạm Văn Điển, Tháng 10/2010, EU đã thông qua Quy chế gỗ của EU nhằm ngăn chặn việc buôn bán gỗ khai thác bất hợp pháp và các sản phẩm được sản xuất từ loại gỗ này. Quy chế gỗ của EU cũng quy định nhà NK và thương nhân NK gỗ hoặc sản phẩm gỗ vào cửa khẩu đầu tiên của EU phải thực hiện trách nhiệm giải trình nhằm giảm thiểu nguy cơ mua bán gỗ bất hợp pháp.
Hiện nay, Australia, Indonesia, Nauy, Mỹ và 28 nước thành viên EU đã thông qua quy định pháp luật nhằm ngăn chặn gỗ bất hợp pháp đi vào thị trường. Thụy Sỹ đang xem xét thông qua quy định pháp luật tương tự. Tháng 10/2018, Hàn Quốc là quốc gia đầu tiên ở khu vực Đông Á thực hiện quy định pháp luật bắt buộc về tính hợp pháp của gỗ và sản phẩm gỗ nội địa và NK. Sản phẩm gỗ được xác minh là hợp pháp theo các quy định của VPA/FLEGT được coi là tuân thủ các yêu cầu về tính hợp pháp theo quy định pháp luật mới của Hàn Quốc.
 |
|
Quy chế gỗ của EU công nhận tính hợp pháp của gỗ và sản phẩm gỗ có giấy phép FLEGT đã được xác minh thông qua các hệ thống kiểm soát của một số quốc gia đối tác được thống nhất trong Hiệp định VPA/FLEGT |
Hiệp định Đối tác tự nguyện về thực thi luật lâm nghiệp, quản trị rừng và thương mại lâm sản giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (VPA/FLEGT) có hiêu lực đã một năm, Việt Nam đang nỗ lực nội luật hóa các quy định để có thể tiến tới cấp giấy phép FLEGT.
“Chúng ta thực hiện Hiệp định này cũng chính là triển khai vận hành thúc đẩy để phát triển chuỗi giá trị lâm sản toàn cầu hợp pháp bền vững và có lợi cho các bên. Đồng thời gắn liền với công cuộc quản lý và kinh doanh lâm sản bền vững và có hiệu quả cao ở Việt Nam. Chúng ta với EU kết hợp với nhau sẽ tạo điều kiện thuận lợi khi các nước khác cũng có xu hướng công nhận cách thức làm này thời gian tới” - ông Điển nói.
Bà Nguyễn Tường Vân, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học, công nghệ và Hợp tác quốc tế của Tổng cục Lâm nghiệp (Bộ NN&PTNT), kiêm Chánh Văn phòng thường trực Ban chỉ đạo về FLEGT và Lacey cho biết, quan trọng nhất trong thực thi Hiệp định này là nội luật hóa các quy định. Việt Nam đề nghị không áp dụng trực tiếp Hiệp định mà thông qua việc ban hành bổ sung Nghị định quy định “Hệ thống bảo đảm gỗ hợp pháp Việt Nam (VNTLAS)”, tập trung vào các nội dung như: Kiểm soát gỗ NK, hệ thống phân loại tổ chức/DN, xác minh XK, đánh giá tính sẵn sàng của hệ thống VNTLAS, cấp phép FLEGT cho thị trường EU.
“Hiện nay, Nghị định đã được xây dựng hoàn thiện chờ Chính phủ phê duyệt. Nếu suôn sẻ, Nghị định dự kiến được ký ban hành khoảng tháng 9/2020. Sau khi Nghị định có hiệu lực, vấn đề quản lý gỗ NK phải áp dụng luôn theo quy định trong Nghị định, trong khi đó 6 tháng sau mới có thể tiến hành phân loại DN. Đến đầu năm 2021, Việt Nam có thể vận hành được hệ thống đảm bảo gỗ hợp pháp. Kinh nghiệm cho thấy phải đến cuối năm 2021, đầu năm 2022 mới có giấy phép FLEGT đầu tiên được cấp”. bà Vân nói.
Hiện nay, gỗ và sản phẩm gỗ từ Việt Nam được XK sang EU vẫn phải thực hiện trách nhiệm giải trình theo Quy chế gỗ hợp pháp của EU. Việc này sẽ tiếp tục cho đến khi cơ chế cấp phép FLEGT của Việt Nam được vận hành. Quy chế gỗ của EU công nhận tính hợp pháp của gỗ và sản phẩm gỗ có giấy phép FLEGT đã được xác minh thông qua các hệ thống kiểm soát của một số quốc gia đối tác được thống nhất trong Hiệp định VPA/FLEGT. Do đó, gỗ và sản phẩm gỗ có giấy phép sẽ không phải thực hiện trách nhiệm giải trình theo quy định của Quy chế gỗ EU.
Chu Khôi
