Đầu năm 2018, nhận thấy tiềm năng đất đai có thể chuyển đổi cây trồng có giá trị kinh tế, với sự giúp đỡ của huyện Thanh Ba và Công ty Cổ phần Nông nghiệp An Phước, cây gai xanh được đưa vào trồng thử nghiệm tại xã. Qua 2 năm, loại cây trồng này đã mang lại tín hiệu tích cực về hướng phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập cho người dân.
Liên kết 4 nhà
Vừa nhanh tay cắt gai, bà Nguyễn Thị Loan (khu 2) cho biết hiện gia đình có 5ha gai xanh cho thu hoạch 1-1,3 tấn khô/vụ/ha. Trung bình 1 năm, cây cho thu hoạch 4-5 lần, sau khi trừ chi phí, bình quân 1ha trồng gai xanh cho thu lãi 120-150 triệu đồng.
Gia đình bà Loan là một trong những hộ trồng gai hiệu quả tại Hoàng Cương. Để tạo đầu ra ổn định và tạo được mối liên kết chặt chẽ với doanh nghiệp, xã đã định hướng người dân thành lập HTX. Đầu năm 2019, HTX Gai Cường Thịnh thành lập và đi vào hoạt động, tổ chức liên kết giữa HTX, hộ gia đình và doanh nghiệp nhằm hỗ trợ kỹ thuật và bao tiêu sản phẩm, góp phần giảm nghèo bền vững cho người dân.
Hoàng Cương chủ yếu là đất đồi và đất ruộng trũng nên để sản xuất gai canh hiệu quả, HTX Cường Thịnh đã hướng dẫn người dân cải tạo đất bằng phân chuồng, vôi bột. Loại cây trồng này không mất nhiều công chăm sóc và không phải dùng thuốc bảo vệ thực vật, phân hóa học nhưng vẫn sinh trưởng phát triển rất tốt. Sau 3 tháng trồng, cây đạt chiều cao trung bình từ 1 - 1,2 m sẽ cho thu hoạch. Việc thu hoạch cũng rất đơn giản, chỉ cần chặt sát gốc sau đó cho thân cây cho vào máy tuốt lấy vỏ.
 |
|
Không ít hộ gia đình ở Hoàng Cương đã mạnh dạn trồng cây gai xanh theo hướng hàng hóa. |
Gai Xanh là cây trồng được ngành nông nghiệp đánh giá là có giá trị kinh tế cao. Vỏ cây gai chế biến thành sợi để dệt ra các loại vải cao cấp an toàn cho sức khỏe và thân thiện với môi trường.
Ngoài ra, lá, thân cây gai đều có thể tận dụng phục vụ trong sản xuất công nghiệp thực phẩm và sử dụng làm thức ăn gia súc. Đặc biệt, sau 10 năm, củ cây gai xanh được thu hoạch, sử dụng làm dược liệu quý.
Để thuận lợi cho công tác thu hoạch, HTX Cường Thịnh đã đầu tư máy tuốt sợi. Khu vực gieo con giống cũng được đầu tư lưới che để tránh tác động của thời tiết. HTX cũng cùng với địa phương xây dựng giao thông nội đồng, giải quyết vấn đề thoát nước, bảo đảm cho cây gai xanh sinh trưởng và phát triển theo đúng lộ trình.
Cuộc sống thêm no ấm
Nhờ khuyến khích và hỗ trợ người dân phát triển sản xuất, từ 1ha trồng thử nghiệm vào đầu năm 2018 đến hết tháng 4 năm 2020, xã Hoàng Cương đã phát triển lên gần 11,83ha, trong đó, HTX Cường Thịnh sản xuất 10ha.
Bình quân, 1ha sẽ thu được 1 tấn khô, bán với giá được 44 triệu đồng. Trung bình, mỗi ha cho thu nhập hàng trăm triệu đồng, cao gấp 3 – 4 lần so với trồng lúa và các loại cây rau màu khác. Hơn nữa, cây sinh trưởng, phát triển tốt, ít sâu bệnh nên người dân rất yên tâm sản xuất và mạnh dạn chuyển đổi diện tích đất sản xuất không hiệu quả để trồng cây gai xanh.
 |
|
Người dân thu hoạch cây gai xanh. |
Tập trung chuyển diện tích đất sản xuất không hiệu quả sang trồng gai xanh đã giúp công tác giảm nghèo của xã đạt được những thành công nhất định. Nếu như năm 2017, tỷ lệ hộ nghèo của xã là 14,7% thì đến cuối năm 2019 còn 10,4%. 9 thành viên của HTX sau 2 năm gắn bó với cây gai xanh đều có cuộc sống ấm no với thu nhập ổn định.
Hiện, HTX Cường Thịnh đã ký kết hợp đồng bao tiêu đầu ra với doanh nghiệp trong vòng 10 năm. Chính vì vậy, trong thời gian tới, HTX cùng địa phương rà soát các diện tích đất ven đồi, đất sản xuất lúa, ngô hiệu quả thấp, đất vườn tạp, đất ven đường, đất khó khăn về nguồn nước canh tác cây hàng năm… khuyến khích chuyển đổi sang trồng cây gai xanh, nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất, đồng thời phát triển nông nghiệp theo hướng hàng hóa bền vững trên địa bàn.
Theo ban giám đốc HTX, gai xanh vốn là cây trồng mới nên việc mở rộng diện tích cũng được tính toán hợp lý, tránh tình trạng trồng ồ ạt gây khó khăn về đầu ra. Điều quan trọng mà HTX mong muốn là các cấp ủy, chính quyền cần quyết liệt hơn nữa để nông dân thay đổi từ nhận thức đến hành động, tích cực tham gia trồng và phát triển cây gai xanh theo chuỗi giá trị để nang cao hiệu quả, xây dựng cuộc sống ngày thêm ấm no.
Huyền Trang
