Năm 2017, HTX nấm Tam Đảo (Tam Đảo, Vĩnh Phúc) của anh Huy thực hiện chuyển đổi sản xuất theo mô hình HTX kiểu mới gắn với chuỗi giá trị.
Các loại nấm được sản xuất theo công nghệ của Trung tâm công nghệ sinh học, Viện di truyền nông nghiệp Việt Nam, bảo đảm tuân thủ đúng quy trình VietGAP.
Bình quân thu nhập của HTX khoảng 3 tỷ đồng/năm, trừ chi phí, cho lợi nhuận khoảng 700 triệu đồng, tạo công ăn việc làm cho hàng chục lao động địa phương với mức lương 5 triệu đồng/tháng.
Cái duyên đến với nghề trồng nấm
Với suy nghĩ phải làm nghề gì đó mang tính độc lập và giúp được nhiều người có việc làm, thu nhập ổn định, Nguyễn Quốc Huy đã đi nhiều địa phương và tìm hiểu các ngành nghề.
Một lần tình cờ đi qua chợ Vĩnh Yên (Vĩnh Phúc) thấy các tiểu thương bán nhiều nấm sò, anh bỏ ra 35.000 đồng để mua 1 kg nấm sò về cho gia đình ăn, được vợ khen nức nở: "Nấm ngon thế này thì em ăn cả tháng cũng được, chả cần ăn thịt".
Từ câu nói này của vợ, trong đầu Huy đã lóe lên một ý nghĩ tại sao không bắt đầu lập nghiệp từ nghề trồng nấm. Chiều hôm sau, Huy qua chợ Vĩnh Yên hỏi các tiểu thương về cơ sở cung cấp loại nấm sò này.
Được một chủ trang trại nấm ở Tp.Vĩnh Yên (Vĩnh Phúc) nhiệt tình chỉ bảo những "ngón nghề", Huy về bàn với vợ vét sạch 5 triệu đồng tích cóp còn lại để mua bông phế liệu và mua bạt về dựng trại trồng nấm.
Vốn ít, kinh nghiệm chưa có, Huy đã chọn nấm rơm để trồng thử nghiệm. Rất may năm đó thời tiết thuận lợi, sau 20 ngày, nấm bắt đầu cho thu hoạch. Lứa nấm đầu tiên thu được 6 tạ, bán với giá 30.000 đồng/kg, trừ mọi chi phí cho thu lãi hơn 10 triệu đồng.
"Trúng quả" ngay từ đợt nấm đầu tiên, Nguyễn Quốc Huy mạnh dạn mở rộng diện tích trồng. Tuy nhiên, năm sau thời tiết không thuận lợi, trại nấm xuất hiện một số loại bệnh lạ khiến nấm không phát triển được.
Để có kiến thức về phòng trừ sâu bệnh, anh tiếp tục đầu tư tiền và thời gian về Viện Di truyền nông nghiệp Việt Nam học lớp kỹ thuật trồng nấm.
"Sau khóa tập huấn này, tôi hiểu hơn về đặc tính của từng loại nấm, nắm rõ quy trình chăm sóc, cách phòng trị một số loại bệnh thường gặp trên nấm", Nguyễn Quốc Huy cho biết.
Đầu năm 2010, anh thành lập HTX nấm Tam Đảo với 12 thành viên, chủ yếu là anh em, họ hàng và bạn bè của Huy.
Với chất lượng nấm tốt, giá cả hợp lý, nhất là bảo đảm VSATTP, các sản phẩm nấm của HTX ngày càng được nhiều người tiêu dùng tin tưởng. Đặc biệt, HTX đã nhận được đơn đặt hàng với số lượng lớn của một doanh nghiệp chuyên sản xuất mì ăn liền của Hàn Quốc.
Để xây dựng được thương hiệu nấm sách như ngày hôm nay, Nguyễn Quốc Huy đã trải qua không ít khó khăn. Anh cho biết nghề trồng nấm phụ thuộc vào thời tiết và giá cả thị trường.
Việc giá cả không ổn định cũng như thời tiết thất thường khiến sản xuất gặp phải rủi ro và sâu bệnh hại. Đặc biệt, xưởng sản xuất nấm của anh Huy đã hai lần cháy do bị chập điện, thiệt hại hàng trăm triệu đồng mỗi lần, chưa kể khâu sản xuất bị gián đoạn, trì trệ.
Giám đốc Nguyễn Quốc Huy kiểm tra các bịch nấm |
Không ngừng đổi mới
Để có thị trường tiêu thụ ổn định và tạo được chỗ đứng trên thị trường, Nguyễn Quốc Huy thường xuyên đem sản phẩm đi giới thiệu ở các đám cưới, nhà hàng, khách sạn trong, ngoài tỉnh. Ban đầu họ còn e dè, chưa hiểu và luôn có suy nghĩ "nhỡ ăn nhầm phải nấm cười"…
Thấy vậy, anh lại tỷ mỷ ngồi giải thích, chia sẻ với mọi người, dần dần người tiêu dùng chấp nhận, đơn đặt hàng gửi về ngày càng nhiều, quy mô thị trường được mở rộng.
Ngoài hai thị trường chính là Vĩnh Yên và Hà Nội, các loại nấm của HTX sản xuất còn được cung cấp đến thị trường các tỉnh Hòa Bình, Lạng Sơn, Sơn La…
Đến nay, HTX Nấm Tam Đảo đã phát triển lớn mạnh, trở thành một hình mẫu lý tưởng của mô hình kinh tế hợp tác ở địa phương. Khi diện tích trại nấm ở Hợp Châu không đủ sản lượng cung cấp cho thị trường, Nguyễn Quốc Huy và các cộng sự nghĩ đến việc mở các trang trại vệ tinh. Năm 2013, anh đã thuê gần 3.000 m2 đất ở xã Quyết Chiến (huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình) để xây dựng trại trồng nấm sò.
Sau 8 năm nỗ lực, cố gắng, giờ đây, Nguyễn Quốc Huy đã có hệ thống trại nấm với quy mô trên 5.000 m2. Ngoài trồng nấm sò, nấm rơm, sắp tới, HTX sẽ quy tụ các cơ sở sản xuất thành vùng sản xuất quy mô 2 ha gần khu vực sân Golf Tam Đảo, trồng thềm các loại nấm cao cấp như nấm kim châm, đùi gà, đông trùng hạ thảo…
Hiện nay, 30% nấm của HTX được tiêu thụ trong tỉnh và 70% nấm được tiêu thụ ở các thị trường lân cận. Để có đủ hàng cung cấp cho khách, ngoài liên kết, làm đầu mối thu gom nấm của 4 trại trong xã, HTX còn xây dựng xưởng phối trộn phôi trồng nấm.
Trung bình mỗi năm, HTX cung cấp ra thị trường hàng trăm tấn nấm với giá bán 30.000 – 80.000 đồng/kg. Doanh thu của HTX đạt 3 tỷ đồng/năm, trừ chi phí, lợi nhuận đạt khoảng 700 triệu đồng, mang lại mức thu nhập bình quân cho người lao động 5 triệu đồng/tháng.
Hà Xuyên