Thanh Vận là một trong số các địa phương có điều kiện thổ nhưỡng phù hợp cho cây chuối tây. Với gần 200ha, xã Thanh Vận là một trong những địa phương có diện tích trồng chuối lớn của huyện Chợ Mới.
Hình thành mối liên kết
Cây chuối tây được trồng tại Thanh Vận từ năm 2007, nhưng bắt đầu phát triển mạnh từ năm 2010. Để tăng thu nhập, thúc đẩy xây dựng nông thôn mới, xã chú trọng hỗ trợ người dân về giống, kỹ thuật trồng, chăm sóc và thành lập HTX. Nhờ đó, diện tích chuối ngày càng được mở rộng, tập trung chủ yếu ở các thôn Pá Rải, Nà Rầy, Nà Chúa. Đặc biệt, HTX nông nghiệp dịch vụ Thanh Vận đứng ra hỗ trợ người dân sản xuất theo chuỗi giá trị.
Trước đây, người dân chủ yếu trồng bằng chồi. Dưới sự hướng dẫn của HTX, quy trình trồng được thực hiện theo hình thức nuôi cấy mô từ những cây chuối sạch bệnh. Nhờ đó, năng suất, chất lượng chuối đã có chuyển biến tích cực.
Để chủ động đầu ra, HTX liên kết với doanh nghiệp thực hiện sản xuất theo chuỗi. Thông qua hợp đồng, doanh nghiệp đứng ra tiêu thụ chuối với sản lượng 300 tấn/năm, giá thu mua được tính toán phù hợp với từng thời điểm nhằm bảo đảm lợi nhuận cho người dân. Trung bình, mỗi ha có thể mang về 40 - 50 triệu đồng/năm sau khi trừ chi phí, trong khi người dân không phải lo lắng vấn đề thị trường tiêu thụ.
![]() |
Người dân xã Thanh Vận thu hoạch chuối. |
Để bảo đảm nguồn nguyên liệu cho doanh nghiệp, ngoài tiêu thụ chuối cho người dân xã Thanh Vận, HTX còn thu mua chuối của người dân xã Mai Lạp. Chuối tươi được thu mua phải bảo đảm chất lượng nông sản an toàn.
Có thể thấy, mối liên kết chuỗi giữa HTX Thanh Vận và doanh nghiệp đã giải quyết bài toán "được mùa mất giá", từ đó giúp người dân nâng cao thu nhập.
Ông Bùi Quang Tỉnh (xã Thanh Vận) cho biết, trồng chuối không phải chăm sóc nhiều mà chỉ sau một năm là có thu hoạch, nên gia đình có kinh tế khấm khá hơn. Thời gian tới, ông sẽ mở rộng diện tích, tiếp tục thực hiện trồng bằng phương pháp mới nhằm bảo đảm năng suất và chất lượng.
Mô hình trồng chuối theo chuỗi giá trị thực sự giúp người dân nâng cao thu nhập. Những hộ dân có nguồn thu hàng trăm triệu đồng từ trồng chuối ở Thanh Vận giờ không hiếm.
Tập trung hoàn thiện 19/19 tiêu chí
Theo UBND xã Thanh Vận, dân cư trên địa bàn chủ yếu là đồng bào dân tộc Tày, trước đây sản xuất theo hướng tự cung tự cấp. Tuy nhiên, từ khi xây dựng mô hình trồng chuối tây, kinh tế được nâng lên, người dân cũng chủ động tham gia công tác phát triển kinh tế - xã hội của xã, trong đó có xây dựng nông thôn mới, như: hiến đất làm đường, thu gom rác thải sinh hoạt, xây dựng gia đình văn hóa, kênh mương nội đồng…
Bên cạnh đó, để giúp các gia đình trồng chuối phát triển bền vững, HTX Thanh Vận còn thành lập tổ tín dụng tiết kiệm, với hình thức sinh hoạt mỗi tháng một lần. Các gia đình đều tham gia cổ phần và hộ nào khó khăn sẽ được vay từ chính nguồn tiền này để đầu tư vào sản xuất.
Với hình thức hoạt động liên kết theo mô hình HTX, các hộ còn hỗ trợ nhau tiêu thụ chuối, chia sẻ về khoa học kỹ thuật để nâng cao chất lượng và sản lượng chuối.
Nhờ đó, tỷ lệ hộ nghèo của xã giảm từ 15% năm 2015 xuống còn 6% vào năm 2019; 90% các tuyến đường đã được bê tông hóa, nhựa hóa. Xã đã có lò đốt rác tập trung, ý thức giữ gìn vệ sinh đường làng ngõ xóm được nâng lên, tập quán nuôi nhốt gia súc dưới gầm nhà sàn không còn.
Người dân cũng nhận thấy vai trò của mô hình HTX trong phát triển kinh tế, xã hội. Nhờ đó, thu nhập bình quân đầu người năm 2019 đạt 38 triệu đồng… Đến tháng 10/2020, xã hoàn thành 14/19 tiêu chí nông thôn mới.
![]() |
Những con đường mới xây dựng giúp việc đi lại và sản xuất của người dân thuận lợi hơn. |
Hiện, xã đang tập trung thực hiện 5 tiêu chí còn lại: Trường học, cơ sở vật chất văn hóa, cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn, nhà ở dân cư, an ninh quốc phòng. Theo kế hoạch, năm 2021, xã phấn đấu hoàn thành tiêu chí nhà ở dân cư.
Theo Ban giám đốc HTX Thanh Vận, trong thời gian tới, HTX tiếp tục đẩy mạnh liên kết sản xuất, chủ động tìm kiếm thị trường, phát triển thêm các dịch vụ để phục vụ thành viên trong xã và các địa phương lân cận. Đặc biệt, HTX tiếp tục hoàn thiện thêm các nguyên tắc của mô hình HTX kiểu mới, nhằm tạo sức lan tỏa trong cộng đồng dân cư trong việc chung tay xây dựng nông thôn mới ở địa phương.
Thông qua đó, HTX sẽ tiếp tục tuyên truyền, phổ biến sâu rộng những tiêu chí còn lại chưa đạt trong bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng nông thôn mới để các thành viên và người dân nhận thức, tự giác thực hiện, nhằm góp phần hoàn thiện 19/19 tiêu chí.
Huyền Trang