Cây sen bén duyên trên các chân ruộng ở phường Hòa Xuân Tây từ năm 2010 khi một số hộ dân tận dụng diện tích ao, đầm bỏ hoang hay các khu đồng trũng trồng lúa 1 vụ bấp bênh để trồng loại “thủy phù dung” này. Sau một thời gian nhận thấy trồng sen cho thu nhập cao, nhiều hộ gia đình đã mạnh dạn đầu tư, phát triển diện tích.
Trồng sen kết hợp chế biến
Đến nay, toàn phường Hòa Xuân Tây có khoảng 100ha sen, trong đó diện tích sen trồng ở các đầm là 20ha và trồng ở vùng đất lúa kém hiệu quả chuyển đổi khoảng 80 ha. Bình quân mỗi sào sen cho thu hoạch khoảng 300-350kg gương tươi, với giá bán 10.000 - 15.000 đồng/kg gương tươi như hiện nay, mỗi sào sen cho lãi khoảng 3,5 - 5 triệu đồng/năm, cao gấp 3-4 lần trồng lúa.
Theo các hộ trồng sen ở địa phương, cây sen rất dễ trồng, lại ít tốn chi phí phân, thuốc, làm cỏ như trồng các loại cây khác. Khoảng 4 tháng sau khi trồng, cây sen bắt đầu cho thu hoạch. Chi phí đầu tư trồng sen chỉ mất cho lần xuống giống đầu tiên, còn nhiều năm sau đó chỉ chăm sóc và thu hoạch.
Tuy nhiên, có một thực tế là tuy diện tích sen lớn nhưng đầu ra vẫn nhỏ lẻ, người dân chủ yếu bán sản phẩm thô nên giá trị kinh tế chưa cao. Với vai trò dẫn dắt người dân, HTX Dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Hòa Xuân Tây 1 đã đứng ra định hướng các hộ sản xuất theo hướng hàng hóa.
Trồng sen mang lại giá trị kinh tế cao cho người dân. |
Để nâng cao giá trị, HTX hướng dẫn thành viên và người dân việc giữ mức nước thường xuyên và cho cây “ăn” phân hữu cơ khi cần. HTX cũng yêu cầu người dân không sử dụng thuốc trừ sâu; toàn bộ quy trình từ trồng đến thu hoạch đều sản xuất thủ công.
Thay vì bán bán gương thông thường, HTX còn thực hiện sơ chế, bóc lớp vỏ lụa có thể bán với giá 90.000 - 100.000 đồng/kg hoặc làm bột hạt sen cung cấp cho người tiêu dùng. Chính vì đầu tư cho chế biến, nên hiệu quả kinh tế cũng được nâng cao. HTX cũng khuyến khích nhiều hộ bỏ lúa chuyển sang trồng sen, kết hợp đào ao nuôi cá, tạo thu nhập cao hơn.
Hiện, HTX tổ chức 6 - 8 điểm thu mua toàn bộ gương sen trong xã về tách vỏ bán hạt sen tươi, tim sen khô và nghiền thành bột…, người trồng sen vì thế không lo đầu ra. Từ đó, HTX tạo việc làm cho 100-300 lao động nông nhàn với thu nhập 2 - 4 triệu đồng/người/tháng. Ngoài ra, các cánh đồng sen còn thu hút du khách trong và ngoài nước đến trải nghiệm.
Nâng chất nông thôn mới
Hòa Xuân Tây trước đây là một vùng quê nghèo khó, bao bọc xung quanh là những cánh đồng lúa và đầm lầy; điện, đường, trường, trạm… là những ước mơ của người dân.
Nhưng đó là câu chuyện xưa cũ. Từ khi thực hiện xây dựng nông thôn mới và hiện đang trong quá trình xây dựng nông thôn mới nâng cao, địa phương đã đẩy mạnh chuyển đổi cây trồng vật nuôi, trong đó việc chuyển từ trồng lúa và tận dụng đầm lầy trồng sen đã mang lại những đổi thay cả về mặt kinh tế và cảnh quan môi trường.
Vùng quê Hòa Xuân Tây giờ đây bừng sáng bởi những cánh đồng sen khoe sắc. Nghề trồng và chế biến sen không chỉ giúp nâng cao tiêu chí giảm nghèo, hình thức tổ chức sản xuất mà còn nâng chất lượng môi trường trong xây dựng nông thôn mới nâng cao.
Sen "tô điểm" cho vùng quê Hòa Xuân Tây và thúc đẩy xây dựng nông thôn mới. |
Đến nay, trên địa bàn phường có 3.690 hộ dân được sử dụng nước sạch theo quy định, đạt tỷ lệ 98,2%. Tỷ lệ cơ sở sản xuất kinh doanh, nuôi trồng thủy sản, làng nghề đảm bảo quy định về bảo vệ môi trường đạt 100%; xây dựng cảnh quan môi trường xanh-sạch-đẹp an toàn đạt 90%. Chất thải rắn trên địa bàn và nước thải khu dân cư tập trung, cơ sở sản xuất kinh doanh được thu gom, xử lý theo quy định đạt 100%; tỷ lệ hộ chăn nuôi có chuồng trại chăn nuôi đảm bảo vệ sinh môi trường đạt 91%. Tỷ lệ hộ gia đình và cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm tuân thủ các quy định về đảm bảo an toàn thực phẩm đạt 100%.
Vừa qua, sản phẩm hạt sen của HTX Hòa Xuân Tây 1 được UBND tỉnh chọn là sản phẩm tham gia Chương trình OCOP (Mỗi xã phường một sản phẩm) của tỉnh giai đoạn 2019-2020. Đây chính là nền tảng để địa phương hướng tới xây dựng thương hiệu sen Đông Hòa trên phạm vi toàn thị xã, hướng tới về đích nông thôn mới nâng cao trong năm 2020.
Thời gian tới, phường Hòa Xuân Tây sẽ tạo điều kiện để HTX tiếp tục đầu tư, xây dựng các cơ sở sơ chế, sản xuất tập trung các loại sản phẩm tươi, khô, tinh chế… sau thu hoạch từ cây sen kết hợp với phát triển du lịch một cách chuyên nghiệp nhằm nâng cao thu nhập cho nông dân.
Huyền Trang