Thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới (NTM), bên cạnh phát triển kinh tế, xây dựng kết cấu hạ tầng, nâng cao đời sống vật chất của người dân, Nam Định còn chú trọng đến công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa. Giá trị văn hóa của Nam Định không chỉ thể hiện trong di sản phong tục, tập quán kiến trúc…, mà còn là giá trị tổng hòa của nhiều yếu tố mang ý nghĩa sâu sắc, đóng vai trò trong xây dựng và phát triển nông thôn bền vững.
Dấu ấn HTX trong xây dựng NTM
Không chỉ đẩy mạnh phát triển, ứng dụng khoa học kỹ thuật trong sản xuất nhằm nâng cao đời sống cho các thành viên. Thời gian qua, nhiều HTX ở Nam Định đang tích cực huy động thành viên tham gia phong trào xây dựng NTM thông qua việc làm thiết thực, như: Hiến đất, đóng góp ngày công tham gia làm đường giao thông, nhà văn hóa, công trình thủy lợi…
Nam Định coi công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa là nhiệm vụ quan trọng, có tính chất quyết định quá trình xây dựng NTM. |
Theo đánh giá của lãnh đạo Liên minh HTX tỉnh Nam Định, mục tiêu đến năm 2025, phấn đấu thu hút ít nhất 65% số hộ cá thể ở địa bàn nông thôn tham gia hoặc sử dụng các dịch vụ của tổ hợp tác, HTX, tỷ trọng đóng góp vào GDP của địa phương đạt từ 5% trở lên.
Một trong những tín hiệu đáng mừng là các sản phẩm OCOP của các HTX trên địa bàn tỉnh Nam Định ngày càng được thị trường ưa chuộng. Các sản phẩm OCOP với kết tinh của văn hóa truyền thống, bản sắc cộng đồng, cùng với chất lượng cao, đặc thù, an toàn thực phẩm, mẫu mã đẹp... đang ngày càng tạo được lòng tin của người tiêu dùng cả trong và ngoài nước.
Đặc biệt, là đến nay, các HTX nông nghiệp trên địa bàn tỉnh thường xuyên liên kết, hợp tác với các doanh nghiệp để hình thành chuỗi giá trị, trong đó có 55 đơn vị tham gia các chuỗi liên kết giá trị nổi bật như chuỗi giá trị lúa gạo, cây ăn quả, dược liệu, mía đường, góp phần giải quyết việc làm ổn định và có thu nhập cho hàng ngàn lao động ở vùng nông thôn.
Đơn cử như tại HTX Xuân Tiến, huyện Xuân Trường, với quyết tâm giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa làng nghề truyền thống là cơ khí và bánh đa, bánh đa nem, ông Mai Văn Khang - Giám đốc HTX Xuân Tiến đã khéo léo vận dụng, kết hợp thế mạnh để nâng cao hiệu quả sản xuất và chất lượng sản phẩm, tạo thu nhập ổn định cho nhiều lao động tại địa phương.
Đặc biệt, HTX giải quyết việc làm thường xuyên cho hơn 30 lao động trên địa bàn với mức lương giao động từ 6.000.000 – 8.000.000 đồng/người/tháng.
Điều đáng mừng, cùng với sự vào cuộc của các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương trong công tác tuyên truyền, vận động thì các HTX đã phát huy được vai trò tập hợp, vận động, thay đổi cách nghĩ, cách làm cho nông dân, ứng dụng các tiến bộ khoa học - kỹ thuật, nâng cao hiệu quả sản xuất và đã thực hiện tốt việc liên doanh, liên kết, bảo đảm đầu ra ổn định cho nông sản, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân.
Ngoài ra, các HTX đã năng động, mở rộng sản xuất, tạo thêm nhiều ngành nghề, đầu tư trang thiết bị để nâng cao năng lực sản xuất kinh doanh, góp phần tạo việc làm, giảm nghèo ở địa phương, giải quyết nhu cầu, lợi ích chính đáng của thành viên và người lao động.
Văn hóa truyền thống góp phần xây dựng NTM
Tỉnh Nam Định có nhiều làng nghề truyền thống gắn với lịch sử hình thành, phát triển của mỗi vùng quê. Các sản phẩm làng nghề là sự kết tinh, giao thoa giữa giá trị văn hóa truyền thống và hiện đại, mang dấu ấn, bản sắc văn hóa riêng biệt của từng địa phương.
Các HTX đã phát huy được vai trò tập hợp, vận động, thay đổi cách nghĩ, cách làm cho nông dân, ứng dụng các tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất. |
Ông Nguyễn Tiến Dũng, Giám đốc Sở Văn hoá – Thể thao và Du lịch tỉnh cho biết, Nam Định là mảnh đất địa linh, giàu truyền thống văn hóa, có nhiều lễ hội gắn với các di tích lịch sử văn hóa. Trải qua hàng trăm năm hình thành, phát triển, nhiều làng nghề truyền thống ở Nam Định cho đến nay vẫn trường tồn, “ăn nên làm ra”, đóng góp tích cực, hiệu quả vào đời sống kinh tế - xã hội, văn hóa ở địa phương, vào mục tiêu xây dựng NTM của tỉnh.
Sau 10 năm thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM thuộc lĩnh vực văn hóa, chất lượng phong trào từng bước được nâng cao theo hướng thiết thực, hiệu quả, góp phần quan trọng trong việc thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu phát triển KT-XH của địa phương, tạo tiền đề cho việc thực hiện các tiêu chí xây dựng NTM của tỉnh.
Nam định là một vùng đất giàu bản sắc văn hóa với nhiều lễ hội truyền thống. Nam Định hiện có gần 4.000 di tích lịch sử văn hóa.
Nhiều di tích lịch sử văn hóa, kiến trúc tiêu biểu như: Phủ Dầy, chùa Cổ Lễ, chùa Keo Hành Thiện, cầu Ngói, chùa Lương, cột cờ Nam Định. Ngoài ra, còn có các di tích lịch sử văn hóa gắn với các danh nhân như: Trạng Nguyên Nguyễn Hiền, Trạng lường Lương Thế Vinh, nhà thơ Tú Xương, nhà lưu niệm Nguyễn Bính, khu lưu niệm cố Tổng Bí thư Trường Chinh…
Cùng với các di tích lịch sử văn hóa, Nam Định còn có trên 70 làng nghề với các ngành nghề và sản phẩm truyền thống như nghề chạm khảm gỗ, sơn mài, đúc đồng, mây tre đan, trồng cây cảnh.
Trong xây dựng NTM, văn hóa là một trong những nội dung quan trọng. Vùng nông thôn là nơi lưu giữ các giá trị văn hóa của cộng đồng. Mục tiêu của xây dựng NTM là nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân có đời sống kinh tế đủ đầy, giao thông thuận tiện, cảnh quan môi trường xanh - sạch - đẹp; đời sống tinh thần phong phú, bản sắc văn hóa truyền thống được bảo tồn, phát huy.
“Trong thời gian tới, ngành Văn hóa tiếp tục chỉ đạo, hướng dẫn việc duy trì và nâng cao chất lượng tiêu chí văn hóa và tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa. Lồng ghép các nội dung về xây dựng NTM vào phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”. Đầu tư nguồn lực xây dựng các thiết chế văn hóa, thể thao và trang thiết bị cho các nhà văn hóa xã, thôn, bản để nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần cho nhân dân”, ông Nguyễn Tiến Dũng, Giám đốc Sở Văn hoá – Thể thao và Du lịch tỉnh Nam Định cho hay.
Kim Yến