Nông nghiệp sạch, nông nghiệp công nghệ cao (CNC) là một hệ thống quản lý sản xuất nông nghiệp tránh sử dụng phân bón và thuốc trừ sâu tổng hợp, giảm tối đa ô nhiễm không khí, đất và nước, tối ưu về sức khỏe và hiệu quả của các cộng đồng sống phụ thuộc lẫn nhau giữa cây trồng, vật nuôi và con người.
Xu hướng tất yếu
Ông Trần Thanh Minh - Giám đốc HTX Rau an toàn (RAT) Phước Hiệp (xã Phước Hậu, huyện Cần Giuộc) cho biết nông nghiệp hiện nay phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa, góp phần nâng cao đời sống cho nông dân. Tuy nhiên, việc lạm dụng các loại phân bón, thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) và các chất kích thích sinh trưởng để tăng năng suất, sản lượng cây trồng đang làm gia tăng mức độ ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe cộng đồng cũng như sự phát triển bền vững của ngành.
Vì thế, HTX Phước Hiệp đã áp dụng mô hình sản xuất RAT giúp nông dân kiểm soát được lượng phân bón, nước tưới cũng như tình hình sâu bệnh, dư lượng thuốc BVTV mà vẫn bảo đảm chất lượng, màu sắc của sản phẩm, trọng lượng đồng đều. Canh tác theo quy trình VietGAP đã giúp các thành viên HTX giảm thiểu việc dùng phân bón, thuốc trừ sâu, thậm chí đối với một số cây rau còn không sử dụng một hóa chất BVTV nào.
Là thành viên HTX, ông Ngô Văn Tiện chia sẻ: “Khi tham gia sản xuất rau an toàn, chúng tôi biết cách sử dụng thuốc để hạn chế ô nhiễm môi trường. Khi sử dụng thuốc cần phải có kiến thức nhất định để ngăn ngừa hoặc hạn chế tác hại của thuốc có thể gây nên đối với chính bản thân người sản xuất, người tiêu dùng, cây trồng, vật nuôi và môi trường”.
Việc phòng trừ sâu bệnh đúng yêu cầu kỹ thuật đã góp phần nâng cao ý thức bảo vệ môi trường (BVMT), bảo vệ nguồn tài nguyên phục vụ nông nghiệp của người dân. Sản phẩm RAT nhờ đó cũng được người tiêu dùng đón nhận, tiêu thụ mạnh. Đây là minh chứng cho phát triển trồng trọt gắn với BVMT là xu hướng tất yếu cần phải triển khai.
 |
|
Sản xuất rau theo tiêu chuẩn VietGAP để BVMT |
Xây dựng mô hình BVMT
Theo ông Trần Văn Ngân (xã Phước Hậu, huyện Cần Giuộc), trước đây, do thiếu thông tin và do chủng loại thuốc BVTV còn nghèo nàn nên nông dân sử dụng nhiều loại thuốc BVTV có độc tính cao, tồn lưu lâu trong môi trường. Ngày nay, nông dân thay dần bằng các loại thuốc BVTV thế hệ mới có độc tính thấp, ít tồn lưu trong môi trường.
Nhưng trái lại, do thâm canh tăng vụ, tăng diện tích, thay đổi cơ cấu giống cây trồng nên tình hình sâu bệnh diễn biến phức tạp hơn. Vì vậy, số lượng và chủng loại thuốc BVTV sử dụng cũng tăng lên. Do đó, việc sử dụng thuốc BVTV đúng mục đích và đúng kỹ thuật sẽ mang lại hiệu quả tốt trong quản lý dịch hại cây trồng.
Để hạn chế tình trạng ô nhiễm môi trường từ hoạt động sản xuất nông nghiệp, việc xây dựng những mô hình trình diễn về sử dụng thuốc BVTV là một cách góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm của nông dân trong sản xuất theo hướng nông nghiệp sinh thái bền vững, giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
Tại nhiều địa phương như: Thủ Thừa, Bến Lức, Tp.Tân An, Tân Trụ... đã xây dựng mô hình thu gom rác thải sinh hoạt gắn với thu gom bao bì các loại thuốc BVTV. Việc làm này từng bước khắc phục thói quen xả thải phế phẩm nông nghiệp bừa bãi.
Ngoài ra, nhằm ngăn chặn, hạn chế việc đốt rơm, rạ sau thu hoạch, một số mô hình được nghiên cứu và triển khai như: Sử dụng chế phẩm sinh học xử lý rơm, rạ ngay tại ruộng để trả lại lượng mùn, chất hữu cơ cho đất; mô hình trồng nấm rơm ở Tân Trụ, Thủ Thừa bằng phương pháp phủ rơm, rạ;...
Bà Đinh Thị Phương Khanh - Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Long An, cho rằng để BVMT trong sản xuất nông nghiệp, cần nhân rộng các mô hình sản xuất nông nghiệp CNC, ứng dụng công nghệ sạch vào sản xuất. Đồng thời, kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng thuốc BVTV, nâng cao nhận thức của người sản xuất, kinh doanh trong vấn đề BVMT, bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Hà Xuyên
