Ý kiến tham luận của đại diện Liên minh HTX Hà Giang đã tạo điểm nhấn thực sự "cởi mở" trong Hội nghị giao ban Liên minh HTX 7 tỉnh biên giới phía Bắc mới diễn ra ở TP. Lạng Sơn. Với kinh nghiệm từ Hội nghị, Liên minh HTX Hà Giang đã thể hiện tinh thần "nhìn thẳng vào sự thật" để tìm những giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động thời gian tới...
Trong bối cảnh khó khăn chung ở vùng cao biên giới, tỉnh Hà Giang (có gần 300km đường biên giới tiếp giáp với Trung Quốc) hiện chưa thành lập Quỹ hỗ trợ phát triển HTX, chưa ra được bản tin nội bộ... Song, Liên minh HTX tỉnh vẫn chủ động trong nhiều mặt hoạt động, góp phần nâng cao hiệu quả chỉ đạo của các cấp chính quyền đối với khu vực kinh tế tập thể (KTTT). Đáng kể là sự ra đời và vận hành Ban đại diện Liên minh HTX ở tất cả 11 thành phố, huyện trên địa bàn tỉnh, tạo nhiều điều kiện thuận lợi hơn giúp các HTX chủ động tham gia vào các chương trình kinh tế - xã hội của địa phương.
Tính đến nay, Hà Giang có gần 6.500 tổ hợp tác với gần 55.000 tổ viên, phần lớn do các đoàn thể phụ nữ, thanh niên, nông dân lập ra và là nguồn lực hạt nhân để đồng bào các dân tộc hỗ trợ nhau cùng xóa đói, giảm nghèo. Cả tỉnh hiện có 666 HTX, thì tới 200 HTX trong lĩnh vực thương mại và chợ, 176 HTX công nghiệp và TTCN, 169 HTX nông lâm nghiệp, 78 HTX xây dựng và vật liệu xây dựng, 35 HTX vận tải. Riêng quỹ TDND có 8 đơn vị, chiếm gần ½ tổng số quỹ ở 7 tỉnh biên giới phía Bắc...
Theo nhiều ý kiến phân tích, Hà Giang thuận lợi hơn nhiều tỉnh biên giới khác là có quá trình đầu tư cải thiện cơ bản mặt bằng hạ tầng nông thôn. Điện lưới và đường giao thông đã đến 100% trung tâm các xã. Nhưng bởi đặc thù kinh tế - xã hội xuất phát điểm thấp, tỷ lệ số dân đói nghèo và tái nghèo còn cao, nên vai trò của KTTT luôn được coi trọng. Thực tế trong 9 tháng đầu năm 2011, Liên minh HTX tỉnh không những giữ vững ổn định khu vực KTTT, mà còn tham gia tích cực vào quá trình phát triển các tổ hợp tác, HTX phù hợp đặc điểm và tập quán của đồng bào từng vùng, từng dân tộc... Khu vực KTTT của tỉnh đã có nhiều thương hiệu đặc sản nổi danh, như gạo Già Dui (huyện Xín Mần), rượu ngô men lá của HTX Thanh Vân, HTX Tam Sơn (huyện Quản Bạ), rượu thóc và chè ở các huyện Xín Mần, Hoàng Su Phì...
Ông Nguyễn Minh Tuấn, Phó chủ tịch Liên minh HTX Hà Giang, đã chia sẻ nhiều bất cập trong hoạt động của tổ chức Liên minh HTX nơi vùng cao biên giới. Liên minh HTX phải đối mặt với nhiều thách thức, như: định mức chi biên chế hằng năm thấp hơn các ngành ở tỉnh; nhận thức chung trên địa bàn về HTX còn hạn chế; công tác đào tạo, tư vấn HTX chưa sát cả về nội dung và mức kinh phí... Đối với các đơn vị thành viên thì chỉ một số ít HTX hoạt động hiệu quả; nhiều HTX vướng mắc trong tiếp cận các nguồn vốn vay; một số HTX chưa làm đúng theo quy định của Luật HTX. Hơn nữa, tuy ở tất cả các huyện, thị đã hình thành Ban đại diện Liên minh HTX, là bộ phận tham mưu đắc lực cho cấp ủy, chính quyền cấp huyện phát triển KTTT, nhưng đến nay, 100% cán bộ các Ban này vẫn chỉ là kiêm nhiệm và chưa được hỗ trợ kinh phí hoạt động.
Tuy khó như thế, nhưng ông Tuấn vẫn nghiêm túc đánh giá: những cố gắng của Liên minh HTX ở Hà Giang và các tỉnh biên giới chưa xứng tầm là "ngôi nhà chung" của khu vực HTX và thành viên. Theo cách "nhìn thẳng vào thực tế" đó, ông Tuấn cho rằng những bài học tiếp thu ở Hội nghị giao ban này, nhất là phần giới thiệu kinh nghiệm tổ chức vận hành HTX của Liên đoàn HTX CHLB Đức... đều là những cơ sở thực tiễn quý để đổi mới tư duy về HTX, mô hình HTX kiểu mới và tổ chức Liên minh HTX.
Sang năm 2012, Liên minh HTX tỉnh Hà Giang chủ động hơn tham gia vào chương trình xây dựng nông thôn mới và các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội ở tỉnh; tập trung cải thiện cơ bản công tác hỗ trợ, tư vấn HTX; tiếp tục đề nghị tỉnh thành lập Quỹ hỗ trợ phát triển HTX, ra bản tin nội bộ, ... nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của Liên minh HTX, gắn bó và đáp ứng kịp thời nhu cầu HTX và thành viên trên địa bàn tỉnh.
Lưu Đoàn