Cây nhàu (cây ngao, nhàu núi) thường mọc hoang hoặc trồng ở một số tỉnh miền Nam, rải rác ở các tỉnh miền Trung. Quả của cây nhàu có nhiều dược tính quý nhưng lại chưa được ứng dụng nhiều trong đời sống. Và, các thành viên HTX Best one đã nắm bắt những điều này để sản xuất ra những sản phẩm khác nhau từ trái nhàu.
Đánh thức giá trị quả nhàu
Để sản xuất bột nhàu, trà túi lọc, nhàu khô, ngoài thu mua nguồn nguyên liệu từ người dân, HTX đã đầu tư gần 1 tỷ đồng cùng số tiền tích lũy thêm của thành viên xây dựng nhà máy hiện đại, khép kín.
Điều thuận lợi là khi mới đi vào sản xuất, HTX đã nhanh chóng ký được các hợp đồng cung cấp bột nhàu, trà túi lọc, nhàu khô cho một số đối tác nước ngoài và trong nước. Nhờ vậy mà sản phẩm nhanh chóng tiếp cận được với khách hàng và có chỗ đứng nhất định trên thị trường.
Tưởng chừng mọi việc diễn ra suôn sẻ, nhưng sau khi đi vào sản xuất hơn một năm, HTX lại đối mặt với khó khăn về vấn đề thiếu nguyên liệu chế biến. Theo các thành viên HTX, việc thu mua nhỏ lẻ, vận chuyển từ nhiều địa phương khác về phục vụ chế biến đã kéo giá thành sản xuất của HTX lên cao.
Đi liền với đó, người dân chưa hiểu rõ lợi ích trái nhàu nên ít quan tâm và dần phá bỏ. Chính vì vậy mà nguyên liệu đầu vào phục vụ chế biến càng nhỏ giọt.
Best one là thương hiệu tiêu biểu của xứ Quảng được đánh giá cao ở trong nước và nước ngoài. |
Đứng trước khó khăn trên, HTX Best one hỗ trợ người dân trồng nhàu theo hướng hữu cơ để tạo nguồn nguyên liệu đủ lớn phục vụ chế biến. Đặc biệt, nhàu là loại cây dễ trồng, có sức sống rất mãnh liệt nên không đòi hỏi quá nhiều kỹ thuật và HTX không phải sử dụng nhiều các loại thuốc bảo vệ thực vật.
Tất cả các mẫu test trái nhàu, mẫu đất được mang đi kiểm nghiệm và đều được chấp nhận về hàm lượng, tỷ lệ kim loại nặng cũng như chỉ số về hàm lượng phân bón, thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật do HTX tuyệt đối không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, thuốc trừ sâu, phân bón hóa học mà chỉ sử dụng phân khi đã chuyển sang dạng vi sinh.
Chị Bùi Thị Tuyết Nhung, Giám đốc HTX Best one, cho biết HTX đầu tư mua cây giống, phân bón để bà con trồng, chăm sóc và bao tiêu cho bà con theo giá thỏa thuận. Từ đó vừa tạo ra nguồn nguyên liệu dồi dào, vừa giúp “đánh thức” được giá trị của cây nhàu, giúp loại cây này không bị lãng quên.
Hơn nữa, cây nhàu được trồng ở vùng Quảng Nam có tính dược liệu cũng cao hơn hẳn những nơi khác. Đây cũng là lợi thế từ vùng nguyên liệu tại chỗ mang lại, giúp sản phẩm của HTX có những điểm riêng biệt và có thể trở nên nổi bật so với các sản phẩm cùng phân khúc.
Hành trình xuất ngoại và hướng đi bền vững
Khi đã ổn định vùng nguyên liệu, các thành viên an tâm bắt tay vào quy trình chế biến. Ngay từ đầu, Ban giám đốc HTX định hướng sản phẩm phải được sản xuất theo hướng hữu cơ nên khi bắt tay vào sản xuất, các thành viên đã kiểm soát chặt chẽ từ khâu lựa chọn nguyên liệu đến tiêu chuẩn sản xuất tức là sản xuất theo tiêu chuẩn sạch.
Bắt đầu từ quả nhàu tươi sơ chế, đến thành phẩm, mỗi công đoạn tạo ra sản phẩm đều được HTX thực hiện nghiêm ngặt và trên công nghệ hiện đại. Vì vậy, sản phẩm của HTX không chỉ đáp ứng tiêu chuẩn trong nước mà còn đều đạt tiêu chuẩn hàng xuất khẩu.
Hiện, sản phẩm nhàu của HTX Best one luôn được các đối tác nước ngoài đặt hàng sau khi tìm hiểu, tham quan vùng nguyên liệu, quy trình sản xuất, kiểm nghiệm chất lượng.
Điều HTX quan tâm nhất là người tiêu dùng nước ngoài không chỉ để ý về giá cả và chất lượng, mà còn rất lưu ý đến quy trình sản xuất hàng hóa, như có thải nhiều carbon hay không, có trả lương tốt cho người lao động hay không, điều kiện làm việc của người lao động trong quá trình sản xuất như thế nào, có đem lại giá trị về văn hóa cho địa phương hay không...
Bởi những tác động về môi trường, xã hội, văn hóa, kinh tế mà HTX mang lại chính là những giá trị vô hình mà người tiêu dùng nước ngoài sẵn sàng chi trả nhiều hơn, quan tâm nhiều hơn đến sản phẩm.
Vì coi trọng vấn đề này ngay từ khi bắt tay vào khởi nghiệp nên sản phẩm và quy trình sản xuất của HTX đều khiến khách hàng đánh giá cao.
“Quan trọng là sản phẩm của HTX đảm bảo chất lượng, tiêu chuẩn mà thị trường đòi hỏi. Ngoài ra, HTX còn cung cấp dịch vụ tốt và xây dựng chuỗi cung ứng để người nông dân cùng hưởng lợi. Đó mới là điều mà HTX hướng tới”, Giám đốc HTX Best one chia sẻ.
Không chỉ xuất khẩu, HTX còn đẩy mạnh hình thức bán buôn, bán lẻ và thực hiện ký gửi sản phẩm ở các cửa hàng, siêu thị ở Hà Nội, Khánh Hòa, Hội An… Đây đều là những nơi có nhiều khách du lịch nước ngoài đến lưu trú, mua sắm. Nhờ vậy mà sản phẩm nhàu Best one đã theo khách du lịch và người tiêu dùng đến với nhiều quốc gia trên thế giới.
Hiện nay, HTX đã sản xuất, chế biến ra nhàu lát khô, bột nhàu, trà nhàu túi lọc, viên nhàu, nhàu tươi ngâm mật ong, nước cốt nhàu, nước cốt nhàu vị dứa, rượu nhàu, muối chườm thảo dược. Trong đó, “Bột Nhàu” được công nhận đạt chuẩn OCOP 4 sao tỉnh Quảng Nam. Nhờ hoạt động hiệu quả, mô hình sản xuất của HTX cũng đã giải quyết việc làm thường xuyên cho 15 lao động tại địa phương.
Mục tiêu dài hạn hơn của Best One là vùng nguyên liệu được mở rộng hơn, phủ xanh những ngọn đồi trọc, dọc những vùng ven biển ngập mặn. Khi đó, những cây nhàu không chỉ tạo thêm sinh kế cho người lao động cũng như người nông dân mà còn lan tỏa niềm vui trong liên kết sản xuất theo hướng bền vững.
Minh Nhương