Tuyên Quang hiện có 63 xã đạt tiêu chí thu nhập trong xây dựng nông thôn mới. Tiêu chí này luôn được các địa phương chú trọng và tiếp tục nâng cao bởi có thu nhập, người dân mới nâng cao được chất lượng cuộc sống.
Khơi nguồn nội lực
Đối với các xã đăng ký hoàn thành nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao năm 2022 cũng vậy, tiêu chí thu nhập luôn được quan tâm hàng đầu.
Để thực hiện mục tiêu nâng cao thu nhập, các xã đã chủ động đổi mới hình thức sản xuất, từ sản xuất nhỏ lẻ manh mún sang sản xuất tập trung, ưu tiên phát triển chuỗi liên kết giữa nhà nông - nhà doanh nghiệp - nhà khoa học, nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm và sử dụng đất đai có hiệu quả.
Về đích nông thôn mới từ năm 2017, xã Hồng Lạc (huyện Sơn Dương) đang ở giai đoạn cuối trong quá trình hoàn thiện và củng cố chất lượng các tiêu chí nông thôn mới nâng cao, phấn đấu hoàn thành đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao năm 2022.
Là xã thuần nông, thu nhập của người dân chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp, những năm trước đây, xã Hồng Lạc gặp nhiều khó khăn trong phát triển kinh tế - xã hội. Vì vậy, bắt tay vào xây dựng nông thôn mới nâng cao, xã xác định phải phát huy tối đa sức mạnh nội lực, “lấy dân làm gốc” để làm “đòn bẩy” hoàn thành tất cả các tiêu chí.
Nhờ tập trung phát triển các chuỗi liên kết, đến nay, xã dần hình thành một số vùng sản xuất tập trung, quy mô lớn, thực hiện liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm như: Vùng liên kết sản xuất tiêu thụ mía nguyên liệu của HTX Nông lâm nghiệp Hồng Lạc với Công ty cổ phần mía đường Sơn Dương trên 60 ha; vùng liên kết sản xuất, tiêu thụ ngô ngọt tại Hồng Lạc với sự hỗ trợ kỹ thuật và tư vấn trực tiếp của cán bộ khuyến nông.
Liên kết trồng ngô sinh khối đang thu hút người dân, HTX ở Tuyên Quang thực hiện. |
Với sự liên kết này, các hộ dân đã có thu nhập cao hơn, ổn định hơn trên đồng đất của mình, từ đó nâng cao được chất lượng cuộc sống. Đến nay, tỷ lệ hộ nghèo của xã là 3,3%; tỷ lệ người có việc làm trên dân số trong độ tuổi lao động có khả năng tham gia lao động là 93%; tỷ lệ lao động có việc làm qua đào tạo đạt 26,5%.
Hay tại xã Đội Bình (Yên Sơn) cũng đang phấn đấu hoàn thành nông thôn mới cuối năm 2022. Để làm được điều này, xã đã tập trung phát triển kinh tế nông nghiệp, nâng cao thu nhập của người dân. Trong đó mô hình sản xuất kinh doanh của HTX Nông nghiệp Công nghệ cao Tiến Thành không chỉ dừng ở mô hình nuôi bò mà HTX còn liên kết với nhiều HTX triển khai mô hình trồng ngô sinh khối; nuôi gà cho thịt theo hướng liên kết chuỗi. Mô hình này không chỉ giúp người dân nâng cao thu nhập, đa dạng nguồn thu mà còn giúp họ ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất một cách hiệu quả.
Cùng với phát triển mô hình HTX theo chuỗi, xã Đội Bình còn tập trung nâng cao chất lượng 100 ha chè bằng việc thay thế các giống chè cũ sang các giống chè mới... Cán bộ địa phương cũng giúp người dân phát triển thêm một số cây trồng, vật nuôi, thực hiện tái cơ cấu nông nghiệp. Tiêu biểu như mô hình sản xuất bưởi VietGAp của HTX nông nghiệp Tân Phát đang được đánh giá cao. HTX cũng được địa phương hỗ trợ thực hiện dán tem truy xuất, đóng gói bao bì sản phẩm để xếp loại sản phẩm OCOP.
Nhờ chú trọng quy hoạch sản xuất, đến nay tỷ lệ người trong độ tuổi lao động của xã Đội Bình có việc làm đạt 95,8%, tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 75%, đời sống của người dân xã Đội Bình đang chuyển biến tích cực.
Để NTM đi vào đường ray
Theo thống kê, toàn tỉnh đã có 54 xã đạt chuẩn nông thôn mới, 8 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; 1 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu. Năm 2022, tỉnh phấn đấu có thêm 8 xã đạt chuẩn nông thôn mới, 5 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 2 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu.
Bên cạnh những xã phát huy được nội lực, vẫn còn những xã đang gặp lực cản trong quá trình xây dựng nông thôn mới.
Tiêu biểu như xã Sơn Nam (Sơn Dương) tuy đã hình thành được vùng sản xuất trái cây tập trung thông qua HTX Hưng Thịnh. HTX Hưng Thịnh cũng đã phối hợp với HTX An Quang (thị trấn Sơn Dương) sản xuất sản phẩm thanh long ruột đỏ sấy dẻo; sấy khô, nước ép; siro, rượu thanh long... Đồng thời, HTX còn tạo các mối liên kết, nhất là liên kết doanh nghiệp tiêu thụ trong nước và ra thị trường nước ngoài.
Tuy nhiên, khó khăn của HTX hiện nay đó chính là hạ tầng giao thông chưa được đảm bảo, gây khó khăn trong việc vận chuyển nông sản đi tiêu thụ, chế biến.
Theo lãnh đạo xã Sơn Nam, do người dân chủ yếu làm nông nghiệp, dịch vụ thương mại chưa phát triển, trình độ dân trí không đồng đều nên khi huy động nguồn kinh phí từ nhân dân để thực hiện các công trình giao thông không hề đơn giản. Mặc dù tỉnh, huyện đã dành nguồn kinh phí nhất định nhưng do nguồn kinh phí hạn hẹp nên việc đầu tư xây dựng hạ tầng như đường giao thông và đầu tư quy hoạch chưa được đảm bảo.
Hay như tại xã Kim Quan, đến thời điểm này, xã mới đạt 9/19 tiêu chí nông thôn mới nâng cao. Các tiêu chí Giao thông, giáo dục, văn hóa, nhà ở dân cư, thu nhập, lao động, tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn, y tế, môi trường, chất lượng môi trường sống xã đều đang gặp khó.
Nguyên nhân là dù xã đã hình thành HTX sản xuất và chế biến chè Kim Quan, người dân đã liên kết với HTX Công nghệ cao Tiến Thành (xã Yên Sơn) trồng ngô sinh khối, phát triển chăn nuôi gà hàng hóa… Tuy nhiên thời gian gần đây, giá nguyên liệu đầu vào phục vụ sản xuất nông nghiệp luôn cao hơn giá đầu ra nên việc nâng cao thu nhập cho thành viên, người dân cũng gặp khó khăn. Trong đó, đối với tiêu chí thu nhập phải đạt 47 triệu đồng/người/năm, đến nay xã mới đạt 42 triệu đồng…
Trước những khó khăn trên, các xã đều mong rằng để các địa phương về đích nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu và nông thôn mới trong năm 2022 theo đúng tiến độ đề ra, bên cạnh sự nỗ lực của chính quyền và nhân dân các địa phương, rất cần sự hỗ trợ của tỉnh trong việc tháo gỡ những khó khăn về kinh phí xây dựng hạ tầng cho các địa phương này.
Tùng Lâm