Hồ tiêu là loại cây trồng chủ lực và nổi tiếng của huyện Vĩnh Linh. Giống hồ tiêu Vĩnh Linh chính gốc có lá nhỏ, hạt vừa, tầng sinh trưởng rất cao. Sản phẩm hạt tiêu nơi đây có đặc trưng bởi vị cay và thơm. Hạt tiêu Vĩnh Linh là sản phẩm có danh tiếng, được người tiêu dùng ưa chuộng và được công nhận là đặc sản.
Phát triển thế mạnh địa phương
Có thể khẳng định hồ tiêu là loại cây trồng rất thích hợp với điều kiện đất đai, thổ nhưỡng huyện Vĩnh Linh. Tuy nhiên, do suất đầu tư cao, nhiều hộ nông dân ở Vĩnh Linh vẫn trồng hồ tiêu theo cách truyền thống, nên năng suất thấp, dưới 1,5 tấn/ha.
Do đó, nhu cầu thành lập HTX để có mối liên kết, gắn bó cùng nhau hợp tác sản xuất, xây dựng thương hiệu, nâng cao giá trị sản phẩm hồ tiêu là điều tất yếu.
Hơn nữa, để hồ tiêu trở thành sản phẩm hàng hóa đáp ứng các tiêu chí khắt khe về quy định an toàn thực phẩm trên thị trường quốc tế, đòi hòi người trồng tiêu cần phải liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ nhằm đưa sản phẩm, thương hiệu cây hồ tiêu Vĩnh Linh vươn ra thị trường thế giới.
Nhận thấy nhu cầu đó, ông Lê Tấn Tửu cùng một số nông hộ đầu tư thâm canh cây hồ tiêu đã nhiều lần khảo sát, tìm hiểu nguyện vọng của người trồng tiêu trên địa bàn.
Tháng 6/2017, 279 hộ nông dân trồng cây hồ tiêu sống trên địa bàn 4 xã: Vĩnh Hòa, Vĩnh Hiền, Vĩnh Kim, Vĩnh Nam với tổng diện tích trên 500 ha đã liên kết thành lập HTX Sản xuất, kinh doanh hồ tiêu Vĩnh Linh. Đây là HTX quy mô toàn huyện, hoạt động theo Luật HTX 2012 ở Quảng Trị.
Từ khi thành lập, HTX đã được xác định sẽ liên kết, hợp tác sản xuất theo mô hình HTX kiểu mới, hướng sản phẩm đến thị trường châu Âu.
Trước mắt, HTX đẩy mạnh cải tạo các vườn hồ tiêu theo mô hình hồ tiêu sạch theo đúng một quy trình để tăng năng suất, sản lượng và chất lượng sản phẩm hạt tiêu, đồng thời kiểm soát được quy trình sản xuất của nông dân hướng đến dòng sản phẩm tiêu khô cao cấp.
 |
|
Những kiến thức mới đã dần thay đổi tư duy sản xuất quảng canh truyền thống |
Cùng doanh nghiệp khẩu tiêu
Ban quản trị HTX đã tìm hiểu, ký hợp đồng mua phân bón và thuốc bảo vệ thực vật với một số doanh nghiệp ở trong nước để cung ứng vật tư đảm bảo chất lượng, giá cả hợp lý phục vụ thành viên chăm sóc cây hồ tiêu sau vụ thu hoạch này.
Khi thành lập, HTX đã nhận được hỗ trợ từ dự án "Hỗ trợ phát triển chỉ dẫn địa lý Việt Nam" do Cơ quan phát triển Pháp tài trợ trong giai đoạn 2016 - 2018 về tăng cường năng lực quản lý, tổ chức hiệp hội đại diện cho người trồng tiêu tại Vĩnh Linh; nghiên cứu thị trường nhằm đẩy mạnh việc thương mại hóa sản phẩm.
Đồng thời, HTX cũng phối hợp với tổ chức Roots of Peace (ROP) mở 4 lớp tập huấn về quy trình sản xuất tiêu sạch cho thành viên để chuyển hướng trồng, chăm sóc hồ tiêu theo phương pháp hữu cơ.
Cụ thể, với hồ tiêu đã thu hoạch, thành viên HTX được cán bộ kỹ thuật hướng dẫn phòng trừ mầm bệnh hại tiêu và được cung cấp những kiến thức về giống, kỹ thuật trồng, cách sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật trong việc trồng, chăm sóc cây hồ tiêu.
Với cây trồng mới, giống được HTX nhập về từ vườn ươm giống đạt chuẩn tại xã Vĩnh Kim để cung cấp cho thành viên. Vĩnh Kim là địa phương đầu tiên ở huyện Vĩnh Linh thí điểm mô hình trồng hồ tiêu theo quy trình chăm sóc bằng phương pháp sinh học. Nông dân chỉ sử dụng phân xanh, phân chuồng ủ hoai, phân hữu cơ vi sinh để bón cho cây hồ tiêu khi mới trồng.
Đặc biệt, vườn canh tác hữu cơ phải bảo đảm vệ sinh sạch sẽ (không chứa vỏ bao, chai thuốc, bao phân bón, rác thải hữu cơ trong vườn và xung quanh nhà); duy trì độ màu mỡ cho đất bằng cách tối ưu hóa các hoạt động sinh học cho đất; duy trì đa dạng hóa sinh học trong hệ thống; tái chế nguyên liệu tối đa trong phạm vi vườn.
Hiệu quả từ những kiến thức mới này đã dần thay đổi tư duy sản xuất từ quảng canh truyền thống của người dân sang ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, thực hiện sản xuất theo hướng thâm canh tạo ra sản phẩm hàng hóa.
Dự kiến sau 3 năm, nếu tuân thủ đầy đủ các quy trình kỹ thuật, các hộ dân trồng hồ tiêu xã Vĩnh Hòa sẽ có sản phẩm hồ tiêu hữu cơ để xuất bán.
Hơn nữa, ROP đã đứng ra kết nối với công ty TNHH Phúc Duy An ở Quảng Trị để thu mua hạt tiêu đỏ trên địa bàn, trong đó có huyện Vĩnh Linh, để sản xuất dòng hạt tiêu khô cao cấp xuất khẩu sang thị trường Mỹ.
Hồng Nhung
