Hơn 10 năm trước, xã Sông Xoài (huyện Tân Thành, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) chỉ có những vườn tạp. Sau thời gian dài người dân tại đây trồng thử các loại cây, bưởi, loại cây phù hợp với thổ nhưỡng và cho thu nhập tốt hơn cả.
Do đó, người dân ở đây dần cải tạo vườn tạp chuyển sang trồng bưởi. Diện tích bưởi trên địa bàn nhanh chóng tăng lên, từ vài ha lên 40 ha (năm 2013), lên 120 ha (năm 2015) và hiện đạt gần 150 ha.
Thoát nghèo nhờ cây bưởi
Không phải là nông dân bản xứ, nhưng anh Hồ Văn Kiệt - quê gốc Long An, tìm đến Sông Xoài lập nghiệp từ năm 1997 với 4 sào đất trồng cà phê. Tuy nhiên, "người tính không bằng trời tính", thời điểm đó, cà phê liên tục xuống giá, vườn cây anh mua lại già cỗi, tỷ lệ ra trái thấp, hiệu quả kinh tế không cao.
Không cam chịu thất bại, anh Kiệt đã phá bỏ vườn cà phê. Được sự hỗ trợ từ Viện Nghiên cứu cây ăn quả miền Nam, anh đã đầu tư mua 300 gốc bưởi giống Năm Roi về trồng. Sau 3 năm, vườn bưởi thu hoạch được 7 tấn quả, anh thu được khoảng 40 triệu đồng.
Nhận thấy tiềm năng của loại cây này, anh Kiệt đã mua thêm đất để mở rộng diện tích trồng bưởi. Lúc này, thấy nhu cầu thị trường đang chuộng bưởi da xanh, anh đã chặt bỏ 2 ha bưởi Năm Roi, chuyển hẳn sang trồng bưởi da xanh.
Đến nay, anh Kiệt đang có gần 3 ha bưởi da xanh. Nhờ được Viện Nghiên cứu cây ăn quả miền Nam tư vấn, tập huấn kỹ thuật trồng bưởi nên chất lượng bưởi từ vườn của anh Kiệt vượt trội về màu sắc, múi mọng nước, thơm ngon hơn các loại bưởi da xanh ở các vùng khác trồng. Vì vậy, giá bưởi của anh Kiệt cũng cao hơn 10.000 đồng/kg so với bưởi da xanh khác, từ 45.000 đến 50.000 đồng/kg, cho doanh thu hơn 1 tỷ đồng/năm.
Song song với quá trình mở rộng vườn trồng của mình, anh Kiệt cũng vận động người dân trong xã chuyển sang trồng bưởi. Đồng thời, anh đứng ra thành lập HTX và vận động người dân cùng tham gia để liên kết sản xuất, tìm thị trường tiêu thụ ổn định.
Năm 2013, HTX Bưởi da xanh Sông Xoài được thành lập, anh Kiệt được các thành viên tín nhiệm bầu làm Giám đốc HTX. Hiện HTX đã thu hút 120 thành viên là nhà vườn trồng bưởi da xanh tại xã Sông Xoài với diện tích gần 150 ha.
 |
|
Bình quân mỗi năm HTX cung cấp ra thị trường hơn 200 tấn bưởi |
Bưởi sạch vươn xa
HTX chuyên cung cấp cây giống và dịch vụ phụ trợ đi kèm cho nông dân trồng bưởi. Đồng thời hỗ trợ về mặt kỹ thuật trồng và chăm sóc cây bưởi da xanh và trồng mới. Ngoài ra, HTX còn hỗ trợ các thành viên và những hộ có nhu cầu lắp đặt hệ thống tưới tự động, thiết kế vườn cho những hộ có nhu cầu trồng mới.
Năm 2014, HTX đã được Trung tâm Nghiên cứu cây ăn quả miền Đông Nam bộ phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu công nhận mô hình VietGAP trên cây bưởi da xanh.
Để đạt được chứng nhận này, HTX vừa phải cung cấp giống, vừa phải tư vấn, hỗ trợ kỹ thuật cho nhà vườn để trồng bưởi và thu mua sản phẩm khi thu hoạch. Về phía nhà vườn, phải tuân thủ các quy trình, tiêu chuẩn sản xuất VietGAP, bảo đảm sản phẩm đạt chất lượng, an toàn, không có dư lượng phân, thuốc bảo vệ thực vật hóa học.
Đồng thời, HTX cũng thường xuyên ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, như áp dụng biện pháp tưới nước tiết kiệm theo hình thức nhỏ giọt. Nhờ cách làm này, chất lượng và năng suất bưởi rất cao, trung bình đạt từ 20 tấn/ ha/năm.
Tính đến hết năm 2018, HTX có 22 hộ tham gia mô hình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP với diện tích 20 ha. Theo tính toán của các hộ dân, bình quân 1 ha bưởi da xanh sau khi trừ các chi phí, chủ vườn thu trên dưới 600 triệu đồng.
Chứng nhận VietGAP là "tấm vé" thông hành cho bưởi da xanh của HTX vươn ra thị trường rộng lớn, không những ở trong nước mà còn xuất khẩu đi các nước lớn, nâng cao giá trị trái bưởi da xanh.
Nhờ có chứng nhận VietGAP, bưởi da xanh Sông Xoài hiện đã có thương hiệu nên giá bán được niêm yết ổn định và tạo dựng được thị trường riêng. Hiện nay, bưởi của HTX không chỉ cung cấp cho thị trường trong nước thông qua các đại lý siêu thị như Co.op Mart Bà Rịa - Vũng Tàu, mà HTX còn nhận được nhiều đơn đặt hàng xuất khẩu đi nước ngoài.
Tuy nhiên, do sản lượng còn ít, bình quân mỗi năm HTX chỉ đạt hơn 200 tấn bưởi sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, nên chưa dám ký kết các hợp đồng lớn. Thay vào đó, HTX đang có kế hoạch nhân rộng mô hình thâm canh bưởi da xanh, mở rộng số lượng thành viên sản xuất bưởi VietGAP để nâng tổng diện tích trồng bưởi, xây dựng vùng nguyên liệu đáp ứng những đơn đặt hàng lớn trong tương lai.
Dự kiến từ nay đến năm 2020, HTX sẽ phát triển diện tích trồng bưởi lên 1.000 ha. Khi đó, sản lượng bưởi của HTX mới đủ cung cấp cho thị trường trong nước và xuất khẩu. Đây là nền tảng giúp bưởi Sông Xoài có thể vươn xa ra thị trường trong và ngoài nước.
Hồng Nhung
