Hà Nam là tỉnh thuộc khu vực Đồng bằng sông Hồng, có điểm xuất phát xây dựng NTM thấp, các xã chỉ đạt từ 4-5 tiêu chí, nguồn thu ngân sách thấp.
 |
|
Hà Nam tập trung xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu |
Điểm sáng trong bức tranh xây dựng NTM
Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2010-2020, tỉnh đã xác định xây dựng NTM là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị và của toàn xã hội, ngay từ khi triển khai thực hiện Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết về xây dựng NTM, UBND tỉnh xây dựng Kế hoạch thực hiện Nghị quyết; đồng thời ban hành các cơ chế, chính sách hỗ trợ, khuyến khích đầu tư xây dựng NTM. Do đó, xây dựng NTM ở Hà Nam đã đạt nhiều kết quả tích cực.
Cụ thể, đời sống vật chất và tinh thần của người dân khu vực nông thôn ngày càng được nâng cao, thu nhập bình quân đầu người tăng từ 18 triệu đồng năm 2011 lên 41 triệu đồng năm 2018, tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 10,68 % năm 2011 xuống còn 2,85% năm 2018; tỷ lệ lao động qua đào tạo tăng từ 35% năm 2011 lên 63% (trong đó lao động qua đào tạo có việc làm đạt 95%) năm 2018. Chất lượng giáo dục, y tế, văn hóa, môi trường nông thôn ngày càng được nâng cao; an ninh chính trị được giữ vững; trật tự xã hội được đảm bảo.
Bên cạnh đó, hệ thống hạ tầng như: Đường giao thông, thủy lợi, điện, nước, thông tin liên lạc phục vụ đời sống và sinh hoạt của nhân dân được đầu tư tương đối đồng bộ rút ngắn khoảng cách giữa thành thị và nông thôn. Các chương trình xã hội hóa trong xây dựng NTM đã trở thành phong trào thi đua sôi động và trở thành nguồn lực quan trọng trong xây dựng NTM.
Ngoài ra, các hình thức tổ chức sản xuất nông nghiệp được củng cố phát triển theo hướng nâng cao hiệu quả hoạt động dịch vụ và tổ chức sản xuất hàng hóa gắn với liên chuỗi giá trị. Các Khu nông nghiệp công nghệ cao từng bước được hình thành và hoạt động có hiệu quả. Không chỉ vậy, nguồn thu từ kinh tế cân đối ngân sách trên địa bàn ngày càng tăng (năm 2011 thu ngân sách đạt 1.838 tỷ đồng, năm 2018 thu ngân sách đạt trên 7.600 tỷ đồng, năm 2019 ước đạt gần 9.000 tỷ đồng). Đây là điều kiện để hỗ trợ kinh xây dựng NTM.
Đến thời điểm hiện tại, toàn tỉnh Hà Nam có 91/98 xã được công nhận đạt chuẩn NTM; 3 đơn vị cấp huyện là huyện Duy Tiên, Kim Bảng và thành phố Phủ Lý được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM năm 2017, 2018; huyện Thanh Liêm cũng được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hoàn thiện thủ tục trình Thủ tướng Chính phủ xét công nhận đạt chuẩn NTM năm 2018; 7 xã còn lại cơ bản đã hoàn thành các tiêu chí NTM và phấn đấu đạt chuẩn trong năm 2019.
Nỗ lực vì mục tiêu xây dựng NTM kiểu mẫu
Giai đoạn 2018-2020, UBND tỉnh Hà Nam đã chỉ đạo 6 xã làm điểm (mỗi huyện, thành phố lựa chọn 1 xã) để xây dựng thí điểm đảm bảo đạt chuẩn xã NTM kiểu mẫu vào năm 2020. Theo đó, đến hết năm 2020 mỗi xã ít nhất đạt từ 5/13 chỉ tiêu trở lên trong bộ tiêu chí xã NTM kiểu mẫu.
Tỉnh đã ban hành cơ chế hỗ trợ cho xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu là 2 tỷ đồng/xã để thực hiện các nội dung công việc của xã; thôn của xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu là 300 triệu đồng/thôn để thực hiện các nội dung công việc của thôn; giao các sở, ngành có liên quan hướng dẫn các địa phương triển khai, thực hiện tiêu chí xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu tỉnh Hà Nam giai đoạn 2018-2020.
Hiện nay, các xã được lựa chọn làm điểm đã tích cực rà soát đánh giá hiện trạng, tập trung xây dựng đề án, kế hoạch thực hiện, trong đó phân rõ các trách nhiệm thành viên ban chỉ đạo xã, nội dung công việc xã, thôn và nhân dân phải thực hiện. Các xã còn lại lựa chọn để đạt chuẩn kiểu mẫu giai đoạn 2018 - 2020 là: Kiểu mẫu trong tạo cảnh quan môi trường nông thôn xanh - sạch - đẹp; kiểu mẫu về văn hóa - giáo dục; kiểu mẫu về sản xuất phát triển...
 |
|
Người dân xã Liêm Phong (Thanh Liêm) chăm sóc đường hoa. Ảnh: Nguyễn Uyên |
Sau gần một năm triển khai thực hiện đề án xây dựng xã NTM kiểu mẫu, các xã triển khai thí điểm bước đầu đã có những nét thay đổi, cơ sở hạ tầng đường giao thông, trường học, nhà văn hóa khu thể thao thôn xóm được cải tạo, nâng cấp, sửa chữa đảm bảo đạt tiêu chí xã NTM kiểu mẫu. Các trạm y tế được đầu tư, nâng cấp cả trang thiết bị và bổ sung bác sĩ để nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và điều trị ban đầu cho người dân; nhiều mô hình tự quản an ninh trật tự trong khu dân cư đã hình thành. Nhiều tuyến đường, khu dân cư đã đảm bảo sáng, xanh, sạch, đẹp và đã trở thành điểm nhấn trong xây dựng kiểu mẫu.
Xây dựng xã NTM kiểu mẫu thực chất, bền vững trên cơ sở đánh giá đúng thực trạng, tiềm năng, lợi thế của từng xã để xác định cụ thể các nội dung, nhiệm vụ và đầu tư có trọng tâm, trọng điểm theo phương châm: “chỉ tiêu, tiêu chí nào dễ, phù hợp với nguyện vọng của người dân và có nguồn lực thì làm trước, tiêu chí nào khó, cần nhiều nguồn lực thực hiện thì làm dần từng bước, làm đến đâu chắc đến đó và đảm bảo tính bền vững lâu dài, hiệu quả cao”.
Ngọc Giang
