Dự thảo Nghị định về Quỹ hỗ trợ phát triển HTX (8 chương, 79 điều) hiện đang lấy ý kiến đóng góp xây dựng. Theo ông Vũ Mạnh Nam, Giám đốc Quỹ hỗ trợ phát triển HTX Tp. Hà Nội, nếu Dự thảo Nghị định (Điều 15) chỉ cho vay đối tượng HTX, Liên hiệp HTX trong lĩnh vực nông nghiệp… là không đầy đủ, dễ phát sinh rất nhiều khó khăn cho hoạt động của Quỹ.
Góc nhìn thực tiễn 10 năm
Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX Tp. Hà Nội thành lập ngày 21/1/2008. Qua hơn 10 năm hoạt động (2008-2017), Quỹ đã hỗ trợ nguồn vốn vay ưu đãi cho các tổ hợp tác (THT), HTX, thành viên HTX ở Hà Nội ngày càng phát triển. Từ tổng vốn ngân sách cấp 125 tỷ đồng, Quỹ đã tăng thêm 8,662 tỷ đồng từ chênh lệch thu chi hàng năm, nâng tổng vốn đến nay hơn 133 tỷ đồng.
Hơn 10 năm qua, Quỹ đã hỗ trợ thành lập mới 788 THT, hỗ trợ cho 2.887 dự án của THT, HTX và thành viên HTX vay với tổng số vốn hỗ trợ cho vay là 717,988 tỷ đồng.
Trở lại với đối tượng cho vay tại Điều 15 của Dự thảo Nghị định đã nêu trên, ông Vũ Mạnh Nam lý giải: Quy định đó chắc chắn gây khó cho quá trình cho vay, rất ít HTX đủ điều kiện vay do HTX không có tài sản đảm bảo vốn vay, nhất là sổ đỏ đất đai.
Hơn nữa, nếu Dự thảo Nghị định chỉ bó hẹp ưu tiên HTX nông nghiệp thì rủi ro tín dụng sẽ tăng cao vì ngành nông nghiệp vốn luôn bấp bênh. Ngoài một số HTX trực tiếp làm nông nghiệp, phần lớn HTX chỉ làm dịch vụ cho thành viên, nên không có nhu cầu vay vốn. Trên thực tế, chính các thành viên của HTX rất cần vay vốn mà không được vay.
Trong khi đó, các HTX trên cả nước và ở Hà Nội đều hoạt động đa ngành nghề nông công nghiệp, làng nghề, vận tải, xây dựng…Nếu chỉ cho vay HTX nông nghiệp mà không cho các HTX phi nông nghiệp vay, thì chính sách này không phù hợp với chủ trương hỗ trợ các loại hình HTX của Đảng, Nhà nước, không phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế Thủ đô theo hướng đẩy mạnh thương mại dịch vụ.
Một bất cập dự báo rất phức tạp, khó thực hiện là việc xác định tiêu chí đánh giá HTX nông nghiệp, bởi phần lớn HTX nông nghiệp hoạt động đa ngành nghề, có năm làm nông nghiệp, nhưng có năm lại chuyển sang làm kinh doanh dịch vụ tổng hợp…
HTX làng nghề - một thế mạnh cần mở rộng ưu tiên vốn tín dụng để phát triển HTX ở Thủ đô |
Cần mở rộng đối tượng cho vay
Quỹ hỗ trợ phát triển HTX Tp. Hà Nội đề xuất Dự thảo Nghị định cần mở rộng đối tượng cho vay là thành viên HTX, HTX các ngành nghề, đồng thời không quy định cụ thể lĩnh vực ưu tiên tín dụng, mà trao quyền cho Hội đồng quản lý các quỹ tỉnh, thành phố địa phương quy định phù hợp với định hướng phát triển địa phương từng thời kỳ.
Giám đốc Quỹ, ông Vũ Mạnh Nam, phân tích, để hoạt động của Quỹ ngày càng phát triển, việc mở rộng cho vay đối tượng thành viên HTX và HTX các ngành nghề là hai yếu tố quan trọng nhất trong hoạt động cho vay của Quỹ.
Cụ thể, thị trường hay đối tượng khách hàng là nhân tố quyết định nội dung cho vay và mức độ hiệu quả hoạt động Quỹ. Mục tiêu hoạt động của HTX chính là hỗ trợ phát triển thành viên của HTX. Quỹ thực hiện hỗ trợ cho thành viên của HTX vay vốn cũng chính là hỗ trợ HTX phát triển.
Việc mở rộng cho vay thành viên HTX có nhiều điểm thuận lợi hơn so với HTX, bởi hỗ trợ cho vay thành viên HTX là hỗ trợ cho người có nhu cầu vốn lớn và trực tiếp sản xuất kinh doanh.
Do đó, vốn hỗ trợ cho vay nhiều hơn, đồng vốn vay sử dụng hiệu quả cao hơn, rủi ro ít hơn. Ví như trước khi Quỹ thực hiện mở rộng cho vay thành viên HTX, tăng trưởng tín dụng của Quỹ rất thấp (năm 2015 giảm 1,29%, năm 2016 tăng ít 0,84%), nhưng sang năm 2017, khi triển khai cho vay thành viên HTX, tăng trưởng tín dụng tăng 28,65%.
Điểm thuận lợi nữa là đối tượng thành viên HTX là người có tài sản đảm bảo như giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, trong khi HTX thì có rất ít. Quỹ Hỗ trợ HTX Hà Nội cho vay thành viên HTX phần lớn thành viên đồng thời là người có tài sản đảm bảo nên đáp ứng được điều kiện cho vay thuận lợi hơn so với HTX.
Việc mở rộng đối tượng cho vay HTX các ngành nghề đối với Quỹ hỗ trợ HTX Tp. Hà Nội là hoạt động tất yếu, khách quan, phù hợp với thực tiễn nhu cầu phát triển của khu vực kinh tế hợp tác và đáp ứng yêu cầu, mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của thành phố Hà Nội.
Lưu Đoàn