Theo báo cáo từ UBND các quận, huyện, tính đến cuối năm 2017, toàn Tp.Hải Phòng có 242 HTX đang hoạt động, trong đó có 188 HTX đã chuyển đổi, tổ chức lại theo Luật HTX 2012.
Sau chuyển đổi, nhiều HTX đã huy động được vốn góp và bước đầu mạnh dạn đầu tư máy móc để nâng cao năng suất, mở rộng liên kết với các doanh nghiệp để thực hiện cung ứng vật tư, các dịch vụ đầu vào và tiêu thụ sản phẩm cho thành viên.
Giải cơn khát vốn cho HTX
Một số mô mình HTX kiểu mới đã chú trọng xây dựng các chuỗi giá trị sản phẩm hàng hóa, từng bước nỗ lực, cố gắng vươn lên, khẳng định được năng lực, thương hiệu trong nền kinh tế thị trường và trở thành những đơn vị KTTT tiêu biểu của thành phố và cả nước.
Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn những HTX hoạt động yếu kém, hình thức. Một trong những nguyên nhân dẫn đến yếu kém trong hoạt động của các HTX chính là thiếu vốn. Trong quá trình cung ứng dịch vụ cần đầu tư, trang bị máy móc, cơ sở hạ tầng, vốn lưu động để mua giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật hoặc thu mua nông sản cho các thành viên… nhưng các HTX không có vốn.
Nhiều HTX gặp khó khăn khi tiếp cận nguồn vốn vay của các ngân hàng thương mại, dẫn đến thiếu vốn để mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh. Số ít các HTX được vay vốn từ các tổ chức tín dụng, song hầu hết nguồn vốn vay đó chủ yếu để trang trải nhu cầu vốn ngắn hạn, chưa tiếp cận được các nguồn vốn trung và dài hạn để đầu tư sản xuất kinh doanh.
Chính sách đất đai đối với HTX còn nhiều bất cập, hầu hết các HTX chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, do đó khó khăn trong thế chấp để vay vốn…
Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX Hải Phòng ra đời đã trở thành một kênh hỗ trợ vốn quan trọng của các mô hình KTTT. Từ tháng 10/2010 đến hết tháng 12/2017, Qũy đã hỗ trợ về vốn cho 82 trường hợp là thành viên. Tổng số lượt vốn hỗ trợ là 21,3 tỷ đồng.
Trung bình hàng năm, Quỹ hỗ trợ vốn cho 12 - 15 dự án, mức hỗ trợ dao động 50 - 300 triệu đồng/dự án. Các đối tượng được hỗ trợ vốn là các HTX nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản sạch, điện năng, thủ công mỹ nghệ.
Bà Đồng Thị Doanh - Giám đốc HTX Dịch vụ chăn nuôi Thái Sơn (huyện Kiến Thụy), cho biết: Năm 2017, HTX được vay 300 triệu đồng từ Quỹ để phát triển sản xuất, nuôi trồng thủy sản. Nhờ có nguồn vốn vay ưu đãi (lãi suất vay 0,6%/năm) HTX đã vượt qua cơn khó khăn, khi giá thịt lợn giảm sâu vào năm 2017.
Ông Nguyễn Quốc Song - Phó Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp và điện năng Đặng Cương (huyện An Dương), chia sẻ: Được vay 300 triệu từ Quỹ, chúng tôi đã đầu tư kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật, giống cây trồng, thiết bị thu gom rác thải sinh hoạt để phục vụ nhân dân toàn xã. Chỉ tính riêng về giống cây trồng, năm 2017, HTX đã cung cấp hơn 1.000 cây ăn quả các loại và hơn 500 gốc đào đá cho nhân dân.
Từ nguồn vốn hỗ trợ của Qũy, HTX Dịch vụ nông nghiệp và điện năng Đặng Cương đã mạnh dạn đầu tư vào lĩnh vực vệ sinh môi trường |
Cần sự hỗ trợ kịp thời
Tại Hải Phòng thời gian qua, nguồn lực hỗ trợ về vốn cho các HTX vẫn còn hạn chế so với nhu cầu vay vốn thực tế của các đơn vị. Theo đề xuất của Sở Tài chính tại Công văn số 2602/STC-TCDN ngày 15/11/2016 gửi UBND Tp.Hải Phòng về việc bổ sung vốn hàng năm cho Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX, lộ trình đến năm 2017, tổng số vốn ngân sách cấp cho Quỹ sẽ đạt mức 20 tỷ đồng.
Tuy nhiên, đến cuối tháng 12/2017, nguồn vốn cấp cho Quỹ mới đạt 5 tỷ đồng. Con số này thực sự quá ít ỏi so với “cơn khát vốn” của các HTX trên địa bàn.
Hầu hết các HTX sau chuyển đổi đều có nhu cầu mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh, phát triển kinh tế. Nhưng thực tế việc cho vay vẫn chưa được triển khai đến số đông các đơn vị thành viên, do nguồn vốn của Quỹ còn gặp khó khăn.
Để giải quyết khó khăn trên, ông Lương Minh Huệ - Chủ tịch Liên minh HTX&DN Tp.Hải Phòng, kiêm Giám đốc Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX thành phố, đề xuất: “Phát triển hệ thống liên kết giữa quỹ Trung ương và các quỹ địa phương theo hướng quỹ Trung ương là đầu mối hướng dẫn, tư vấn và phối hợp cùng quỹ địa phương triển khai hỗ trợ vốn cho các HTX theo các hình thức khác nhau, như hợp đồng vốn tài trợ, ủy thác…
Liên minh HTX Việt Nam cần đề nghị với Chính phủ, các bộ, ngành tạo điều kiện tăng nguồn lực cho Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX địa phương; đồng thời tham gia đề xuất bổ sung, hoàn thiện các chính sách hỗ trợ đối với HTX. Đối với UBND Tp.Hải Phòng, đề nghị tiếp tục cấp vốn theo đề xuất của Sở Tài chính theo lộ trình”.
Thanh Vân