Hà Nội hiện dẫn đầu cả nước về xây dựng và phát triển các chuỗi giá trị hàng hóa. Thành phố có 145 chuỗi giá trị đang trực tiếp cung cấp nông sản, thực phẩm cho thị trường nội đô, ngoài ra còn phục vụ xuất khẩu.
Đáp ứng nhu cầu thị trường
Điều đáng nói là các mô hình chuỗi giá trị của thành phố đều có chất lượng, hiệu quả hoạt động ngày càng được nâng lên. Nhiều mô hình liên kết, sản xuất gắn với chuỗi giá trị sản phẩm hàng hóa chủ lực được hình thành tại các xã, huyện.
HTX thủy sản công nghệ cao Đại Áng (Thanh Trì) thực hiện nuôi cá thương phẩm trên diện tích 10ha. Để đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của thị trường, các thành viên đã lựa chọn ứng dụng công nghệ cao, sản xuất theo quy trình khoa học. Điều này giúp HTX mang về doanh thu mỗi năm khoảng 15 tỷ đồng, góp phần thúc đẩy tái cơ cấu nông nghiệp tại địa phương và nâng cao thu nhập cho thành viên.
Ông Nguyễn Văn Thiêm, Giám đốc HTX cho biết, trước những lợi ích của mô hình nuôi cá công nghệ cao, HTX tiếp tục mở rộng diện tích, ứng dụng kỹ thuật thực hiện nuôi nhiều loại cá mới như cá mú nhằm nâng cao giá trị kinh tế.
Hay như HTX Chăn nuôi và Dịch vụ Đồng Tâm (Quốc Oai) đang thực hiện chăn nuôi lợn theo một chuỗi khép kín từ khâu con giống đến giết mổ, đóng gói, bảo quản sản phẩm. Mỗi hộ thành viên của HTX đều đang nuôi 130-150 con lợn giúp mang lại doanh thu hàng tỷ đồng/năm.
Không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế, chuỗi giá trị hàng hóa còn góp phần giúp người dân tiếp cận với khoa học công nghệ hiện đại, nâng cao ý thức sản xuất để có thể liên kết với các doanh nghiệp.
Theo Chi cục Phát triển nông thôn Hà Nội, trong 145 chuỗi liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp của thành phố, hiện có 52 chuỗi sản phẩm có nguồn gốc từ chăn nuôi, 93 chuỗi sản phẩm có nguồn gốc từ trồng trọt.
 |
|
HTX Tiên Dương là một trong những mô hình sản xuất theo chuỗi tiêu biểu trên địa bàn TP Hà Nội hiện nay. |
Điểm nổi bật là nhiều chuỗi giá trị đã lấy HTX làm cầu nối để liên kết người dân, doanh nghiệp, bảo đảm ổn định từ đầu vào đến đầu ra. Chính vì vậy mà sản phẩm được sản xuất từ các chuỗi đều có chất lượng cao, bảo đảm an toàn cho người tiêu dùng.
Nhờ các mối liên kết giữa người dân, HTX, doanh nghiệp mà các sản phẩm được sản xuất từ chuỗi đều được kiểm soát chặt chẽ và phân phối tại các siêu thị, cửa hàng tiện lợi. Trung bình mỗi ngày, các chuỗi cung cấp cho thị trường Hà Nội hơn 60 tấn thịt lợn, 2 tấn thịt bò, 36 tấn gia cầm, 300.000 quả trứng, 40 tấn thịt chế biến, 80 tấn sữa tươi và gần 100 tấn rau an toàn…
Ngoài ra, có những HTX nhờ sản xuất theo chuỗi đã xuất khẩu được nông sản. Tiêu biểu như HTX Văn Đức xuất khẩu rau sang các thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan… giúp các thành viên HTX nâng cao thu nhập và khẳng định được thương hiệu trên thị trường.
Nhân rộng chuỗi giá trị
Để có những thành công như hiện nay, một trong những điểm nổi bật của Hà Nội đó chính là khuyến khích người dân phát triển hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp. Trong đó, nhiều hộ dân đã lựa chọn mô hình kinh tế tập thể để xây dựng chuỗi, bởi nếu sản xuất theo hình thức cá thể, một mình hộ dân khó có thể đưa nông sản ra thị trường một cách hiệu quả và khó kiểm soát chất lượng.
Việc tổ chức liên kết giữa HTX, nông dân với doanh nghiệp trong chuỗi giá trị nông sản tại Hà Nội đã có những bước đi tích cực, tuy nhiên phần lớn các liên kết trong chuỗi vẫn rất lỏng lẻo.
Ở một vài mô hình, khâu đầu vào, vật tư nông nghiệp chất lượng còn chưa đảm bảo và sử dụng chưa hiệu quả. Vẫn còn tình trạng nông dân, thành viên HTX mua phải một số loại phân bón, thuốc trừ sâu chưa đảm bảo chất lượng và không rõ nguồn gốc còn tồn tại. Ngoài ra, nông dân, thành viên HTX còn khó tiếp cận được nguồn cung cấp giống cây trồng, vật nuôi đảm bảo chất lượng.
Theo lý giải của các ngành chức năng, những tồn tại trên là do mối liên kết giữa người dân, HTX và doanh nghiệp chưa được chặt chẽ, bền vững. Bên cạnh đó, các HTX và người dân muốn phát triển sản xuất theo chuỗi cần rất nhiều vốn để đầu tư cơ sở hạ tầng, giống, xúc tiến thương mại, mua máy móc phục vụ sơ chế, chế biến.
Tuy nhiên, theo bà Vũ Thị Huyền, Giám đốc HTX Nông nghiệp hữu cơ Nam Phương Tiến (Chương Mỹ) do mới thành lập, nguồn vốn hạn chế, giá cả vật tư đầu vào thiếu ổn định, thị trường bấp bênh nên HTX vẫn gặp nhiều khó khăn trong sản xuất. Chính vì vậy, thành viên HTX mong muốn được thụ hưởng chính sách hỗ trợ chuỗi liên kết theo Nghị định số 98/2018/NĐ-CP của Chính phủ nhưng chưa thể tiếp cận.
Còn theo bà Phạm Thị Lý, Giám đốc HTX nông nghiệp hữu cơ Tiên Dương (Đông Anh), việc sản xuất hữu cơ đòi rất nhiều tiêu chí, như phải có thời gian nhất định để thực hiện chuyển đổi từ sản xuất nông nghiệp truyền thống sang nông nghiệp hữu cơ, phải ghi chép nhật ký và phải sử dụng các loại phân, thuốc hữu cơ. Trong khi những loại phân, thuốc này có ít đơn vị cung cấp và giá cao hơn những loại phân phục vụ sản xuất thông thường.
Để tiếp tục nhân rộng và phát triển các chuỗi giá trị, Hà Nội đang tập trung rà soát các doanh nghiệp, HTX trên địa bàn tham gia sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp nhằm định hướng xây dựng chuỗi liên kết đáp ứng yêu cầu mới.
Theo đó, Thành phố sẽ hỗ trợ cơ sở hạ tầng, máy móc thiết bị, kho tàng, nhà xưởng chế biến nhằm nâng cao giá trị gia tăng phục vụ hệ thống phân phối của các doanh nghiệp trong nước và xuất khẩu. Đối với HTX, Hà Nội tập trung hỗ trợ giống, vật tư, cơ sở hạ tầng kỹ thuật nhằm tạo ra sản phẩm có chất lượng đáp ứng được yêu cầu của các hệ thống phân phối như: siêu thị, cửa hàng kinh doanh nông sản thực phẩm an toàn, bếp ăn tập thể.
Minh Nhương
