Sự đổi mới trong phương thức hoạt động, mở rộng quy mô sản xuất và đẩy mạnh liên kết theo chuỗi giá trị đang giúp các HTX nâng cao rõ rệt đời sống vật chất và tinh thần cho thành viên, tạo nên những mô hình kinh tế hiệu quả, có khả năng chống chịu cao.
Những chuỗi giá trị điển hình
Sự phát triển của kinh tế tập thể, đặc biệt là các HTX nông nghiệp, được xác định là một trong những giải pháp trọng tâm để giải quyết bài toán sản xuất manh mún, thiếu liên kết và khó áp dụng khoa học kỹ thuật. Tại An Giang, các HTX đã và đang tích cực đổi mới hoạt động theo hướng chuyên nghiệp hóa, đa dạng hóa dịch vụ và tập trung vào liên kết chuỗi giá trị.
Minh chứng điển hình cho xu hướng này là HTX Nông nghiệp Phú Thạnh (Phú Tân). HTX này đã trở thành một trong những đơn vị kinh tế tập thể tiêu biểu khi sản xuất lúa với diện tích lên đến 1.700 ha, quy tụ 1.750 hộ sản xuất.
HTX cung cấp 16 ngành dịch vụ, trọng tâm là cung ứng dịch vụ đầu vào và liên kết tiêu thụ lúa tẻ, lúa nếp với các doanh nghiệp. Sự liên kết này đã tạo ra một vùng nguyên liệu lớn, giúp nông dân ổn định đầu ra và giảm chi phí sản xuất.
 |
|
An Giang có những HTX lớn mạnh nhờ phát triển theo chuỗi giá trị. |
Năm 2024, HTX Phú Thạnh tham gia vào Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao và phát thải thấp, hợp tác với các tập đoàn lớn như Lộc Trời để tiêu thụ lúa đạt tiêu chuẩn khắt khe của EU. Kết quả triển khai đề án đã mang lại hiệu quả rõ rệt.
Cụ thể, mô hình tham gia Đề án của HTX cho thấy đã giảm lượng giống gieo sạ được 67kg/ha (mô hình 80kg/ha, ruộng đối chứng 120 - 170 kg/ha). Về năng suất, ruộng mô hình đạt trung bình 6,5 tấn/ha, cao hơn đối chứng 0,1 tấn/ha. Đồng thời, chi phí sản xuất giảm trung bình 4 - 5 triệu đồng/ha, góp phần vào mục tiêu phát triển lúa bền vững thông qua việc giảm phát thải.
Đây là minh chứng cho thấy mô hình liên kết giữa nông hộ, HTX và doanh nghiệp là con đường tối ưu để chuyển đổi nông nghiệp sang hướng chất lượng cao, giảm chi phí, tăng thu nhập và hướng tới sản xuất xanh.
Một trường hợp thành công khác là HTX Nông nghiệp Chợ Vàm (Phú Tân), cũng là một trong 63 HTX tiêu biểu sản xuất trên quy mô lớn với hơn 300 thành viên.
HTX hoạt động hiệu quả với 5 dịch vụ cốt lõi bao gồm bơm tưới và tiêu úng, nạo vét cơ giới, tín dụng nội bộ, liên kết tiêu thụ sản phẩm, và cung ứng nước sinh hoạt. HTX đã có lãi 5 năm liên tục, cho thấy khả năng vận hành ổn định và bền vững, đồng thời chấp hành tốt chủ trương, chính sách của Nhà nước và tích cực đóng góp các hoạt động xã hội, xây dựng nông thôn mới.
Đòn bẩy xây dựng nông thôn mới
Vai trò của HTX không chỉ dừng lại ở hoạt động kinh tế. Thông qua việc tổ chức sản xuất hiệu quả, tạo việc làm và tích cực tham gia công tác an sinh xã hội, các HTX đã trở thành trụ cột vững chắc trong việc thực hiện các tiêu chí của Chương trình NTM, đặc biệt là tiêu chí về thu nhập, việc làm và hình thức tổ chức sản xuất.
Như tại HTX Nông nghiệp Chợ Vàm, nhờ canh tác trên diện tích lớn, HTX đạt doanh thu hàng năm lên hàng tỷ đồng. Quan trọng hơn, HTX thường xuyên tạo việc làm cho nhiều lao động địa phương với thu nhập bình quân 300-500.000 đồng/người/ngày. Đồng thời, các thành viên HTX cũng tích cực tham gia công tác an sinh xã hội tại địa phương.
Có thể thấy, các HTX hoạt động ổn định, có lãi giúp nâng cao thu nhập trực tiếp cho thành viên, tạo việc làm ổn định cho lao động nông thôn, và có nguồn lực đóng góp vào các công trình phúc lợi xã hội tại địa phương, từ đó góp phần hoàn thiện các tiêu chí NTM một cách bền vững.
 |
|
Diện mạo nông thôn mới ở An Giang ngày càng khởi sắc. |
Tính đến tháng 11/2025, An Giang đã đạt được những thành tựu đáng kể trong xây dựng NTM với 69 xã đạt chuẩn nông thôn mới, 9 xã nông thôn mới nâng cao và 1 xã nông thôn mới kiểu mẫu. An Giang đặt mục tiêu tiếp tục giữ vững và nâng cao chất lượng các tiêu chí đã đạt được, đồng thời bảo đảm tính bền vững cho 85 xã sau sáp nhập địa giới hành chính.
Các hoạt động rà soát, kiểm tra, giám sát liên tục được thực hiện nhằm đánh giá hiện trạng và định hướng kế hoạch tiếp theo cho giai đoạn 2026-2030, như việc kiểm tra tại xã Mỹ Hòa Hưng – xã duy nhất đạt đồng thời hai danh hiệu NTM nâng cao và kiểu mẫu trong giai đoạn 2021-2025, hay buổi tập huấn tại xã Núi Cấm nhằm xác định tiêu chí khó đạt và định hướng các tiêu chí quốc gia giai đoạn tiếp theo. Sự phát triển vững mạnh của các HTX chính là nền tảng để An Giang thực hiện thành công mục tiêu này.
Bền vững hóa thành quả nhờ đổi mới kinh tế tập thể
Để các HTX có thể phát huy tối đa vai trò trong tái cơ cấu nông nghiệp và xây dựng NTM không thể không kể đến sự hỗ trợ, dẫn dắt của hệ thống Liên minh HTX Việt Nam. Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh An Giang đóng vai trò quan trọng, hoạt động như một "bà đỡ" và cầu nối, hỗ trợ các HTX theo nhiều khía cạnh.
Trước hết, về hỗ trợ pháp lý và chính sách, Liên minh HTX Việt Nam tham mưu, kiến nghị với Đảng và Nhà nước các chính sách phát triển kinh tế tập thể, tạo hành lang pháp lý thông thoáng và các cơ chế ưu đãi. Liên minh HTX tỉnh cụ thể hóa các chính sách cấp Trung ương, hỗ trợ HTX hoàn thiện hồ sơ pháp lý và chuyển đổi mô hình hoạt động theo Luật HTX.
Hệ thống Liên minh HTX Việt Nam chú trọng đào tạo và nâng cao năng lực quản lý, hay tổ chức các lớp tập huấn chuyên sâu về quản trị kinh doanh, tài chính, kế toán, kỹ thuật sản xuất tiên tiến và tiếp thị cho đội ngũ quản lý HTX và thành viên, giúp các HTX có đủ năng lực để vận hành hiệu quả các dịch vụ, đặc biệt là các dịch vụ liên kết chuỗi giá trị.
Liên minh HTX Việt Nam Và Liên minh HTX tỉnh đóng vai trò quan trọng trong xúc tiến thương mại và kết nối thị trường. Đây chính là cầu nối giúp HTX tiếp cận và ký kết hợp đồng liên kết sản xuất, tiêu thụ với các doanh nghiệp lớn, đảm bảo đầu ra ổn định. Đồng thời, Liên minh HTX tỉnh cũng tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại, đưa sản phẩm của HTX tham gia các chương trình quảng bá và hỗ trợ xây dựng thương hiệu, nhãn mác.
Thời gian qua, Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh đã đẩy mạnh tư vấn và hỗ trợ phát triển mô hình mới, đặc biệt là hỗ trợ các HTX xây dựng kế hoạch sản xuất kinh doanh gắn với việc thực hiện các tiêu chí NTM. Đây là nền tảng giúp các HTX như Phú Thạnh, Chợ Vàm tham gia vào các đề án lớn như Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, giúp họ tiếp cận nguồn vốn, kỹ thuật và thị trường cao cấp, từ đó tạo ra những mô hình kinh tế hiệu quả.
Thông qua các hoạt động hỗ trợ này, hệ thống Liên minh HTX Việt Nam đã giúp các HTX vượt qua những khó khăn về vốn, kỹ thuật và thị trường, từ đó tạo ra những mô hình kinh tế hiệu quả, đóng góp trực tiếp vào mục tiêu nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho thành viên và xây dựng NTM thành công tại An Giang.
Tùng Lâm
