Cây chuối được trồng chủ yếu ở vùng đệm U Minh Thượng, tập trung tại 2 xã Minh Thuận và An Minh Bắc, với diện tích trên 2.400 ha, chiếm trên 90% tổng diện tích chuối toàn tỉnh. Kết hợp giữa chuối và cây ăn quả, các hộ sản xuất thu về hàng trăm triệu đồng mỗi năm.
Mở hướng đi mới với xơ, sợi chuối
Chuối xiêm dễ trồng, ít chi phí nên với giá khoảng 5.000 đồng/kg, nông dân đã có lãi. Đáng chú ý, những năm gần đây, các hộ sản xuất đã bước đầu ứng dụng khoa học - kỹ thuật, trồng chuối xiêm theo hướng an toàn, đạt chuẩn VietGAP, định hướng cho phát triển nông nghiệp bền vững.
Không chỉ đơn thuần trồng chuối bán quả tươi, nông dân U Minh Thượng đã chủ động liên kết, thành lập HTX, bắt tay với doanh nghiệp để nghiên cứu, chế biến các sản phẩm có hàm lượng kỹ thuật cao hơn, từ đó gia tăng giá trị sản xuất, tạo thu nhập tốt hơn.
 |
|
Chuối đang là cây kinh tế chủ lực ở U Minh Thượng (Ảnh: Thu Oanh). |
Điển hình, HTX sản xuất nông nghiệp dịch vụ Kênh 10 đang là một trong những lá cờ đầu trong chế biến các sản phẩm từ cây chuối, trong đó có xơ, sợi chuối. Hiện, HTX có vùng nguyên liệu chuối tự trồng gần 50ha, ước tính cung cấp trên 150 tấn sợi/năm.
Theo tính toán, cứ 100 kg thân chuối tươi, HTX làm ra 8 kg tơ chuối khô, giá bán sỉ khoảng 135.000 đồng/kg tơ khô. Nhờ ứng dụng máy móc tiên tiến, doanh thu của HTX đạt 3 - 4,5 tỷ đồng/năm.
Nhờ hoạt động hiệu quả, HTX đang tạo việc làm cho hơn 50 lao động địa phương. Năm 2024, HTX dự kiến sẽ ký hợp đồng bán 10 tấn tơ chuối/tháng cho 1 công ty chuyên xuất khẩu tơ chuối sang châu Âu.
Bà Trần Thị Vỹ, Giám đốc HTX Kênh 10, cho hay với sự quan tâm hỗ trợ, tạo điều kiện của Liên minh HTX tỉnh, cùng các đơn vị chức năng các cấp, thời gian qua, HTX liên tục được tạo điều kiện đi tham quan, tìm hiểu hoạt động của các HTX nông nghiệp phát triển mạnh tại nhiều địa phương.
Thêm vào đó, HTX được tham gia các hội chợ, hội nghị xúc tiến thương mại tại các tỉnh, thành phố trong nước, có cơ hội giới thiệu và tìm kiếm thị trường tiêu thụ sản phẩm.
Tiếp tục nâng cao giá trị sản xuất
Bên cạnh cây chuối, HTX Kênh 10 đã xây dựng thương hiệu sản phẩm và hình thành được chuỗi sản xuất, cung ứng khoai mỡ Mộng Linh, ngò gai U Minh Thượng. Hàng năm, HTX cung ứng cho doanh nghiệp gần 1.000 tấn khoai mỡ, ngò gai.
Cùng với khoai mỡ, nhiều nông sản khác của thành viên HTX và người dân trong vùng đê bao vườn quốc gia U Minh Thượng đang được bán đi nhiều tỉnh, thành trên cả nước, và hướng tới xuất khẩu.
Đáng chú ý, để đảm bảo phát triển bền vững, HTX đã liên kết với một số doanh nghiệp để hình thành chuỗi liên kết sản xuất nông sản, giúp các thành viên có nguồn thu nhập ổn định, an tâm sản xuất.
Đặc biệt, thành viên HTX đã thay đổi dần thói quen sản xuất chạy theo số lượng và thói quen sử dụng nhiều thuốc bảo vệ thực vật. 100% diện tích sản xuất rau màu của HTX được doanh nghiệp đầu tư vốn để thực hiện lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt, hỗ trợ hạt giống, phân bón hữu cơ, kỹ thuật chăm sóc rau màu theo chuẩn VietGAP đảm bảo sản phẩm an toàn tới tay người tiêu dùng.
 |
|
Cùng với chuối, các loại cây ăn quả cũng đem lại nguồn thu cao cho người dân (Ảnh: Thu Oanh). |
Chị Trần Thị Xuyên, thành viên HTX Kênh 10, chia sẻ trước khi tham gia HTX, bà con gặp khó khăn trong việc tìm kiếm thị trường. Có thời điểm thu hoạch rộ, nông sản dội chợ, thương lái không mua.
“Bây giờ, tham gia HTX, nông dân sống khỏe, sản xuất theo đơn đặt hàng của doanh nghiệp, được hỗ trợ vốn đầu tư ban đầu, sản xuất theo quy trình an toàn, bán được giá cao. Nhờ đó, đời sống của chúng tôi ngày một khá hơn trước”, chị Xuyên hồ hởi nói.
Cùng với HTX Kênh 10, hàng trăm hộ dân trồng chuối ở U Minh Thượng cũng ngày càng “ăn nên làm ra”, cuộc sống khấm khá. Người dân trồng chuối xiêm ít tốn chi phí phân bón, nhẹ công chăm sóc, có lúc giá chuối xiêm chỉ 1.000 đồng/nải, nhưng người dân vẫn đủ chi phí vốn để xoay vòng vụ sau.
Ông Võ Ngọc Giới, ngụ ấp Kinh Năm, xã An Minh Bắc cho hay từ năm 2003, trồng chuối xiêm cho hiệu quả kinh tế rõ rệt. Đến nay, cây chuối xiêm ngày càng thể hiện ưu điểm kinh tế.
Gia đình ông Giới có 2ha trồng chuối xiêm, hàng tháng bán chuối xiêm nải cho thu nhập 7 - 8 triệu đồng, chưa kể tiền bán bắp chuối. Bắp chuối có giá 4.000-8.000 đồng/kg, hàng tháng gia đình ông bán 300 kg bắp chuối đủ trang trải sinh hoạt gia đình.
Đa dạng hóa cây trồng, vật nuôi
Không chỉ có cây chuối, với chính sách đa dạng hóa cây trồng, vật nuôi, những năm qua huyện U Minh Thượng đã phát triển thành công nhiều giống cây chủ lực khác, nổi bật trong đó có cây ăn quả.
Theo lãnh đạo UBND huyện U Minh Thượng, trong hơn một thập kỷ qua, Trung ương, tỉnh, huyện quan tâm đầu tư kết cấu hạ tầng vùng đệm U Minh Thượng. Hệ thống cống để xổ phèn, thoát úng trong mùa mưa, điều tiết nguồn nước, hạn chế ngập cục bộ trong mùa mưa được đầu tư. Huyện cũng tranh thủ nguồn vốn sự nghiệp nông nghiệp để thực hiện mô hình ở vùng đệm.
Lợi thế của người dân vùng đệm là nhiều đất sản xuất, 4ha/hộ, nên dễ đa dạng hóa cây trồng, vật nuôi. Trên cùng diện tích đất, nông dân xen canh nhiều loại cây trồng như trồng lúa kết hợp nuôi trồng thủy sản hoặc trồng rau màu, cây công nghiệp ngắn ngày, chủ lực là chuối xiêm và gừng.
Điển hình, ở ấp Kinh Năm, xã An Minh Bắc, nhiều hộ dân kết hợp mô hình trồng chuối xiêm, cây ăn trái, trong đó nhiều nhất là xoài, bưởi. Đến nhà ông Lý Văn Tình, ngụ ấp Kinh Năm, chúng tôi mê mẩn với vườn xoài, bưởi sum suê. Dưới mương ông nuôi ốc bươu, thả cá nước ngọt.
Mảnh vườn xanh mát nhiều năm qua giúp gia đình ông Tình có đời sống ổn định. Nhẩm tính mỗi năm từ trồng xoài gia đình ông lãi 300 - 400 triệu đồng.
Với những thành công vượt bậc trong phát triển sản xuất, quá trình giảm nghèo ở U Minh Thượng những năm qua chuyển biến tích cực. Thời gian tới, để tiếp tục nâng cao đời sống cho người dân, ngành nông nghiệp huyện dự kiến định hướng cho người dân hợp tác, liên kết phát triển sản xuất, hình thành các HTX, thúc đẩy các chuỗi giá trị giữa nông dân - HTX - doanh nghiệp.
Sáu Ngạn
