HTX tranh gạo Sơn La được thành lập năm 2017. Các thành viên của HTX đều thuộc thế hệ 8x, 9x nhưng đều đam mê phát triển những sản phẩm xanh để bảo vệ sức khỏe con người cũng như nâng cao chất lượng môi trường. Đến nay, HTX đã thu hút được 12 thành viên và phát triển theo hướng đa ngành.
Từ làm tranh gạo...
Nhận thấy nguồn nguyên liệu gạo từ địa phương dồi dào nhưng người dân lại khó có “của ăn của để” nhờ hạt gạo vì chưa biết nâng cao giá trị sản phẩm. Vốn có năng khiếu hội họa, một số thành viên HTX đã nghĩ ra cách phát triển dòng sản phẩm tranh gạo. Sau nhiều lần thử nghiệm, những bức tranh đầu tiên đã ra đời và nhận được sự ủng hộ của nhiều người.
Nhận thấy tiềm năng từ dòng sản phẩm này, HTX bắt đầu đầu tư máy móc, cơ sở vật chất phục vụ quá trình sản xuất. Để làm ra một bức tranh đẹp phải trải qua nhiều công đoạn như: chọn gạo, rang gạo để tạo màu, phối ghép từng hạt gạo theo phác họa, xử lý chống mối mọt, phơi nắng và phủ bóng đến ép khung thành tranh... Mỗi công đoạn đều có yêu cầu riêng và đều cần sự tỉ mỉ, cẩn thận từ người làm.
 |
|
Giám đốc Phạm Thanh Lâm giới thiệu sản phẩm tranh gạo cho khách hàng (Ảnh:TL) |
“Gạo rang vốn có màu sắc tự nhiên và hoàn toàn bền màu nên người làm tranh không phải nhuộm. Trên lý thuyết việc rang gạo rất đơn giản nhưng khi làm cần tinh ý và canh thời gian để gạo có màu sắc chuẩn nhất”, anh Phạm Thanh Lâm, Giám đốc HTX, cho biết.
Sau nhiều lần thử nghiệm, đến nay HTX có thể tạo ra 30 màu từ gạo, trong đó các tông màu chủ đạo và vàng, đen, nâu, trắng. Dưới bàn tay và khối óc của các thành viên, những hạt gạo được xếp khít vào nhau. Các họa tiết được sắp xếp tỉ mỉ, chính xác đến tuyệt đối.
Tranh gạo có đủ kích cỡ với các đề tài khác nhau nên được khách hàng ưa chuộng. Tranh được bán với giá 500 nghìn đồng đến 12 triệu đồng/bức. Tuổi thọ trung bình của một bức tranh là khoảng 15 năm. Sản phẩm của HTX ngoài phục vụ bán lẻ và làm theo nhu cầu đặt hàng thì còn được trưng bày ở các điểm du lịch...
Chỉ tính riêng mảng làm tranh gạo giúp HTX thu về 700 - 800 triệu đồng/năm, duy trì việc làm thường xuyên cho 3 lao động với thu nhập bình quân 5 triệu đồng/người/tháng.
Hiện, HTX vừa sản xuất vừa nhận đào tạo nghề làm tranh gạo cho những ai có nhu cầu, nhất là đoàn viên thanh niên. HTX cũng tạo điều kiện ăn, ở tại chỗ cho người lao động để giúp họ yêm tâm học nghề và làm việc.
Đến sản phẩm độc đáo từ tre
Với mong muốn hạn chế rác thải nhựa, tháng 4/2019, HTX tranh gạo Sơn La cũng bắt đầu đưa vào sản xuất các sản phẩm làm từ tre, trong đó phải kể đến sản phẩm ống hút.
Để có sản phẩm bảo đảm chất lượng cũng như mẫu mã trước khi xuất ra thị trường, các thành viên phải mất nhiều thời gian chọn tre, nứa sao cho đủ độ tuổi. Vì nếu chọn các thân cây quá non khi phơi sẽ bị héo và thân to quá thì ống sẽ không được đẹp. Thân tre, nứa được chọn thường có kích cỡ 5 -7mm, chiều dài đốt 20 cm.
“Không phải cây nào cũng có thể dùng được vì tre, nứa cũng có cây to, cây bé. Cây nào phải hết phấn trắng thì khi chặt mới không bị vỡ, nứt, méo”-anh Lâm cho biết.
Đặc biệt khi khai thác, HTX không chặt sát gốc mà để lại một đoạn để cây tiếp tục sinh trưởng giúp HTX đảm bảo nguồn nguyên liệu phục vụ sản xuất.
Sau khi tuyển chọn, nguyên liệu được cắt gọt, phơi sấy, bào nhẵn hai đầu... Sản phẩm chủ yếu được làm thủ công với sự hỗ trợ máy móc ở một số công đoạn. Để bảo đảm sức khỏe của người sử dụng, HTX hoàn toàn không dùng hóa chất mà công đoạn làm sạch chủ yếu bằng áp lực nước sau đó phơi khô hoặc sấy để tránh mối mọt.
 |
|
Ống hút từ tre góp phần bảo vệ môi trường |
Sản phẩm được làm từ tre, nứa nên người tiêu dùng có thế tái sử dụng trong nhiều lần. Thời gian sử dụng kéo dài khoảng 3 năm và đặc biệt là nếu có vứt bỏ thì cũng không nguy hại đến môi trường vì ống tre có thể tự phân hủy.
Trước khi đưa ra thị trường, ống hút được phân loại và đóng 10 ống/gói. Tùy vào yêu cầu và sở thích của khách hàng, HTX có thể làm những ống hút khác nhau. Nhưng thông thường các ống hút sẽ có chiều dài 20-23cm. Mỗi loại sẽ phục vụ cho những mục đích khác nhau như: uống trà sữa, uống sinh tố, uống nước...
Sau nhiều thời gian nỗ lực, hiện sản phẩm của HTX đã được cấp chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm. Đây là điều kiện cần thiết để khách hàng tìm đến với HTX ngày một nhiều hơn.
Đến nay, HTX đã có 2 cơ sở sản xuất ống hút tại thành phố Sơn và huyện Thuận Châu với quy mô sản xuất trung bình 3.000 ống hút các loại/ngày/cơ sở, chủ yếu phục vụ nhu cầu trong và ngoài tỉnh.
Sản xuất các sản phẩm khác nhau nhưng mỗi sản phẩm của HTX tranh gạo Sơn La đều làm từ những nguyên liệu thiên nhiên, bảo đảm an toàn. Mong rằng thị trường sẽ đón nhận những sản phẩm của HTX ngày một nhiều hơn đề góp phần bảo vệ sứ khỏe và nâng cao chất lượng môi trường.
Như Yến
