HTX Dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Minh Thọ Organic đang thu hút 32 hộ thành viên sản xuất 20 ha cây phúc bồn tử (dâu rừng, quả mâm xôi) đen và đỏ xen canh với nhau. Lúc quả non thì màu sắc cả hai đều màu xanh nhạt rồi chuyển dần sang màu đỏ hồng. Khi quả chín thì chuyển sang màu đen bóng là giống phúc bồn tử đen và màu đỏ sẫm là giống phúc bồn tử đỏ. Chính vì vậy mà các thành viên thường gọi đây là phúc bồn tử đổi màu.
Đáp ứng hơn 1.000 tiêu chí
Phúc bồn tử vốn là loại quả có giá trị kinh tế cao và được thị trường nước ngoài ưa chuộng. Nhưng nếu áp dụng trồng bằng phân bón vô cơ, thuốc bảo vệ thực vật hóa học… thì sẽ có những ảnh hưởng nhất định đến sức khỏe và môi trường. Đây cũng là điều cấm kỵ khi làm việc với các doanh nghiệp xuất khẩu. Chính vì vậy, các thành viên HTX đã tìm hiểu, học hỏi phương thức sản xuất mới và cuối cùng chọn làm theo nông nghiệp hữu cơ.
Vì sản xuất theo mô hình hữu cơ nên các thành viên không sử dụng bất kỳ loại thuốc diệt cỏ, thuốc trừ sâu, phân bón hóa học hay thuốc kích thích tăng trưởng. Đất vườn và nước tưới cho cây cũng phải đảm bảo không nhiễm hóa chất.
Trong vườn, các thành viên vẫn để cỏ mọc và sống chung với phúc bồn tử. Chỉ khi cỏ quá nhiều thì mới nhổ bỏ bớt hoặc cắt bằng máy. Để cỏ sẽ có ưu điểm là những loài côn trùng có lợi trong cỏ sẽ tiêu diệt những loại sâu hại cây phúc bồn tử. Đây cũng là một trong những phương pháp giúp hạn chế sử dụng phân, thuốc hóa học.
Việc không sử dụng phân, thuốc hóa học khiến cây phúc bồn tử thời gian đầu hơi yếu ớt. Tuy nhiên, một thời gian sau, cây sẽ tự thích nghi và phát triển xanh tốt và bảo đảm chất lượng. Đặc biệt, cây có khả năng kháng sâu bệnh rất cao. Điều này hoàn toàn trái ngược với cây trồng sản xuất bằng phân vô cơ bởi nếu bón phân hóa học trong thời gian dài, cây sẽ bị “nhờn” thuốc và nhiễm nhiều bệnh.
 |
|
HTX Minh Thọ là đơn vị sản xuất nông nghiệp hữu cơ và ứng dụng công nghệ cao hiệu quả ở Lâm Đồng. |
“Sản xuất theo quy trình hữu cơ có rất nhiều cái lợi, đó là sức khỏe cho người canh tác, môi trường dân sinh không bị ảnh hưởng bởi hóa chất độc hại. Cách sản xuất theo hướng tự nhiên giúp cây trồng rất khỏe, sản phẩm an toàn, đáp ứng nhu cầu chế biến và yêu cầu của các doanh nghiệp", ông Nguyễn Mạnh Hà, Giám đốc HTX cho biết.
Vì là mô hình sản xuất thân thiện môi trường, đầu tư theo hướng hiện đại nên mô hình sản xuất của HTX Minh Thọ nhanh chóng thu hút sự quan tâm của các chuyên gia trong và ngoài nước. Đặc biệt, mô hình sản xuất của HTX đã được chứng nhận đạt sản phẩm hữu cơ JAS theo quy trình của Bộ Nông nghiệp Nhật Bản, từ đó mở ra cơ hội phát triển thị trường trong nước và quốc tế.
Theo các thành viên, để lấy được chứng chỉ nông nghiệp theo chuẩn hữu cơ của Nhật Bản, HTX phải thỏa mãn hơn 1.000 tiêu chí. Trong đó, sản phẩm phải được canh tác và sản xuất theo môi trường tự nhiên kết hợp với bảo vệ cuộc sống cộng đồng, nghĩa là sạch từ con người đến sản phẩm.
"Các kỹ sư người Nhật đến kiểm tra, lấy mẫu lá cây trồng và cỏ xung quanh vườn làm mẫu để test chỉ tiêu theo chuẩn của Nhật. Chỉ cần 1 mẫu dính hóa chất độc hại thì kết quả sẽ không đạt, không được cấp chứng nhận”, ông Hà tiết lộ.
Sản xuất theo quy trình khép kín
Theo tính toán của HTX, sản lượng phúc bồn tử có thể đạt gần 2 tấn quả/ha. Khi cây đến thời điểm sinh trưởng và phát triển tốt sẽ cho sản lượng quả nhiều hơn. Với giá bán 200.000 đồng/kg phúc bồn tử đỏ, 900.000 đồng/kg phúc bồn tử đen, các thành viên có thể thu về hàng tỷ đồng.
Không chỉ dừng lại ở việc bán sản phẩm thô, HTX còn đầu tư máy móc, đi học hỏi quy trình chế biến tại chỗ các sản phẩm rượu vang, mứt, trà, bánh, kẹo, dược phẩm, mỹ phẩm... Quy trình chế biến của HTX được hỗ trợ bởi các chuyên gia cộng với việc đầu tư máy móc hiện đại giúp HTX vừa bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, vừa giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường. Khu vực chế biến được phân khu rõ ràng và có hệ thống xử lý chất thải nên hoàn toàn không gây ô nhiễm môi trường.
 |
|
Cây phúc bồn tử đen của HTX Minh Thọ đã đạt chứng nhận hữu cơ JAS. |
Với quy trình sản xuất công nghệ cao, HTX hoàn toàn yên tâm về nguồn nguyên liệu phục vụ chế biến. Phúc bồn tử quả tươi thu hái và sơ chế trong buổi sáng mỗi ngày thông qua hệ thống vận hành các công đoạn đảm bảo an toàn thực phẩm gồm: xử lý ozone rửa sạch quả rồi phân loại, đóng gói, bảo quản mát, đưa vào xưởng chế biến… HTX cũng liên kết với các doanh nghiệp để tiêu thụ sản phẩm trong nước và xuất khẩu.
Trong mùa dịch COVID-19, việc vận chuyển lưu thông sản phẩm phúc bồn tử tươi đến các thị trường trong nước phải giảm xuống 30% sản lượng hàng ngày so với thời điểm cuối năm 2019 trở về trước. Nhờ duy trì hoạt động nhà xưởng với dây chuyền chế biến tự động khép kín, toàn bộ nguyên liệu phúc bồn tử tươi - thay vì tồn kho đã đưa vào chế biến tại chỗ nên doanh thu và lợi nhuận của HTX vẫn giữ mức ổn định và phát triển đi lên.
Ông Nguyễn Văn Hà nhận định sản xuất kết hợp chế biến theo chuỗi giá trị là bước chuyển từ kinh tế hộ sản xuất nhỏ, lẻ sang mô hình kinh tế tập thể quy mô lớn hơn. Trong đó, HTX tập trung ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật canh tác hữu cơ và chế biến ra sản phẩm chất lượng và có giá trị cao nhằm đáp ứng nhu cầu thị trường và bảo vệ môi trường sinh thái…
Thời gian tới, HTX sẽ tiếp tục mở rộng quy mô chế biến lên gấp 5-6 lần để đáp ứng nhu cầu xuất khẩu. Muốn làm được điều này, ban giám đốc HTX đang tích cực liên kết với các hộ dân để tăng diện tích trồng phúc bồn tử hữu cơ lên 60ha.
Tùng Lâm
