Các loại trái cây thường mang tính thời vụ, nên thường xuyên xảy ra hiện tượng sản lượng lớn nhưng giá bán lại thấp, không đúng vụ thì chất lượng quả không bảo đảm. Xuất phát từ thực tế trên, Trung tâm Khoa học Công nghệ Và Môi trường đã thực hiện đề tài: “Nghiên cứu ứng dụng, chuyển giao kỹ thuật bảo quản trái cây bằng hỗn hợp dung dịch nano bạc và chitosan cho các HTX trồng trọt”.
Thí điểm trên bưởi đỏ
Mục đích của đề tài là nhằm thúc đẩy, nhân rộng, định hướng hỗ trợ sản xuất nông nghiệp nói chung và cây ăn quả nói riêng tại khu vực HTX. Vì vậy, nhóm thực hiện đề tài đã lựa chọn HTX Sản xuất và kinh doanh nông sản sạch Đông Lai (xã Đông Lai, huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình) để xây dựng mô hình điểm, từ đó nhân rộng ra các tỉnh thành.
HTX Đông Lai được thành lập năm 2017 với 20 hộ thành viên, hoạt động kinh doanh chủ yếu trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp và trồng cây có múi. Năm 2018, 30 ha diện tích trồng bưởi đỏ của HTX đã được công nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP. Trong năm 2019, HTX sẽ tăng diện tích sản xuất lên gấp 2 lần so với năm 2018.
 |
|
Thí điểm bảo quản bưởi đỏ bằng hỗn hợp dung dịch nano bạc và chitosan |
Trước đây, các thành viên HTX Đông Lai lại tập trung đầu tư vào chất lượng để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường. Việc áp dụng thành công các kỹ thuật VietGAP vào sản xuất giúp lượng bưởi chín đúng yêu cầu khá nhiều. Bưởi đỏ khi chín có màu vàng tươi, đẹp mắt, trọng lượng trung bình 1 - 1,2 kg/quả. Mỗi héc ta bưởi đỏ cho năng suất 30 tấn, với giá bán phổ biến là 20.000 đồng/quả giúp HTX thu về trung bình 600 triệu đồng/vụ.
Cây bưởi đỏ phù hợp với đất và khí hậu nên sinh trưởng phát triển tốt, ít bị sâu bệnh hại. Quả bưởi có mẫu mã đẹp, vị ngọt đậm, lại bảo đảm vệ sinh thực phẩm, quy trình sản xuất còn đồng thời bảo vệ môi trường và truy nguyên nguồn gốc sản xuất nên rất được thị trường ưa chuộng.
Để có những vườn bưởi phát triển tốt, ít sâu bệnh và phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương, bên cạnh vấn đề mẫu mã, hình thức thì chất lượng bưởi ở đây được HTX đặc biệt quan tâm đầu tư. Các thành viên HTX còn đúc kết được kỹ thuật cho cây bưởi ra hoa và đạt độ chín vào đúng thời điểm như ý muốn, nhờ đó giá trị kinh tế rất cao.
HTX không dùng nhiều thuốc bảo vệ thực vật mà chủ yếu nuôi kiến vàng, vừa hạn chế một số loại sâu bệnh vừa giúp quả bóng, đẹp, bán giá cao mà không hại đến sức khỏe người tiêu dùng.
Tuy nhiên, trong điều kiện bình thường, bưởi của HTX có thể chỉ có thể để được hơn 1 tháng sau khi thu hoạch. Do đó, việc bảo quản bưởi được lâu mà vẫn bảo đảm, chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm đang được HTX hết sức quan tâm.
Lợi nhuận gấp 3 lần
Khi được hỗ trợ thực hiện ứng dụng công nghệ bảo quản trái cây bằng hỗn hợp dung dịch nano bạc và chitosan, thời gian bảo quản bưởi được kéo dài đến 3 tháng. Bưởi sau quá trình bảo quản vẫn giữ được chất lượng >90%, sự hao hụt khối lượng giảm đáng kể chỉ khoảng 10% so với mức giảm khối lượng 30% nếu như bảo quản truyền thống.
Th.s Bùi Văn Công – chủ nhiệm đề tài cho biết sau 50 ngày bảo quản, các chỉ tiêu chất lượng quả bưởi đỏ được bảo quản bằng hỗn hợp dung dịch nano bạc và chitosan, chất lượng có thay đổi nhưng không lớn, chứng tỏ quả được bảo quản trong điều kiện kỹ thuật phù hợp.
Tính toán sơ bộ về hiệu quả kinh tế, cùng khối lượng bưởi đỏ (1 tấn quả tươi), nếu không dùng phương pháp bảo quản nào, sau 50 ngày, tổn thất sau bảo quản do hư hỏng lên đến 30,4%. Lợi nhuận thu được khoảng 2.380.000 đồng.
Còn đối với bưởi sử dụng hỗn hợp dung dịch nano bạc và chitosan để bảo quản, mặc dù thêm chi phí bảo quản nhưng sau 50 ngày, tỷ lệ hỏng chỉ 10,5%. Lợi nhuận đạt 7.850.000 đồng, cao gấp hơn 3 lần so với không dùng phương pháp bảo quản.
Với giá thành của hỗn hợp dung dịch nano bạc và chitosan rẻ, khoảng 200.000 đồng/lít, bảo quản được khoảng 1000 kg quả tươi; đồng thời dễ sử dụng và áp dụng do kỹ thuật đơn giản, không yêu cầu nhân lực trình độ cao, mô hình được đánh giá phù hợp với nhiều loại quy mô sản xuất và tiêu thụ (quy mô hộ, liên hộ hoặc tập trung).
Bên cạnh đó, hỗn hợp dung dịch nano bạc và chitosan có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng nên lợi ích cho môi trường rất lớn, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, không làm ảnh hưởng đến sức khỏe của người tiêu dùng.
Việc ứng dụng thành công màng bao gói bằng dung dịch nano bạc-chitosan tại HTX Đông Lai đã mở ra triển vọng mới trong việc bảo quản các sản phẩm quả dễ héo ở nước ta như vải, nhãn, mận, đào… cũng như các loại rau, hoa để tiêu dùng trong nước và xuất khẩu đạt giá trị cao.
Hà Xuyên
