Qua quá trình liên kết sản xuất, hầu hết các HTX trên địa bàn tỉnh đều hiểu được ý nghĩa của việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật khoa học, có trách nhiệm nhằm bảo đảm sức khỏe con người và xây dựng các vùng nguyên liệu bền vững.
Đưa nông sản xuất khẩu
Là một trong những HTX có sản phẩm xuất khẩu tiêu biểu trên địa bàn tỉnh, HTX nông nghiệp an toàn Chiềng Hặc (huyện Yên Châu) đang phát triển 10ha xoài, 12ha nhãn. Ngoài ra, HTX còn phát triển trồng vải và bưởi nhằm quay vòng sản xuất, nâng cao thu nhập cho thành viên. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là sản phẩm xoài của HTX đã đủ điều kiện xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc.
Để chất lượng và mẫu mã quả xoài đẹp đáp ứng nhu cầu thị trường, HTX ứng dụng khoa học kỹ thuật, tổ chức sản xuất theo tiêu chuẩn an toàn như sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật đảm bảo đúng loại thuốc được phép sử dụng cũng như thời gian cách ly. 100% diện tích xoài cho quả được sử dụng túi bao quả.
![]() |
Xoài là một trong những sản phẩm xuất khẩu ở Sơn La (Ảnh:TL) |
Ông Hà Văn Sơn, Giám đốc HTX cho biết HTX tuân thủ nghiêm nguyên tắc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật 4 đúng (đúng thuốc, đúng lúc, đúng cách, đúng nồng độ và liều lượng). Các loại cây ăn quả được thụ phấn và đậu quả chủ yếu nhờ côn trùng (ong, ruồi…) nên hạn chế đến mức thấp nhất việc phun thuốc khi hoa nở rộ để không làm ảnh hưởng đến quá trình thụ phấn và chất lượng quả.
Đặc biệt, HTX tuân thủ việc ngừng sử dụng các loại thuốc trước khi thu hái quả khoảng 2 tháng. Nếu sử dụng thuốc bảo vệ thực vật thì vỏ thuốc được tráng rửa 3 lần sau đó để vào các thùng nhựa màu xanh đợi ngày công ty môi trường mang đi xử lý theo quy định.
Nhờ đó, HTX Chiềng Hặc đã trở thành đơn vị đầu tiên ở huyện Yên Châu được cấp mã số vùng trồng cho hơn 7ha xoài và bảo đảm tiêu chuẩn xuất khẩu.
Cũng là một trong những đơn vị đi đầu trong sản xuất nông sản sạch ở Sơn La, HTX Phương Nam (huyện Yên Châu) tuân thủ quy trình hết sức nghiêm ngặt từ chăm sóc đến thu hoạch theo tiêu chuẩn VietGAP.
HTX có 80ha cây ăn quả, trong đó 48ha nhãn được cấp mã vùng trồng xuất khẩu và 35ha đạt tiêu chuẩn VietGAP. Giá nhãn bình quân là 28-30 nghìn đồng/kg. Nếu như năm 2018, HTX Phương Nam lần đầu tiên xuất khẩu thành công 1,5 tấn nhãn sang thị trường Mỹ thì năm 2019, nhãn của HTX không đủ để tiêu thụ trong nước.
Điều đó có thể cho thấy, việc tuân thủ nghiêm ngặt quy trình sản xuất an toàn, trong đó có việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đúng kỹ thuật thì lợi ích đầu tiên chính là chất lượng nông sản của người dân được nâng cao, từ đó câu chuyện “được mùa mất giá” sẽ không còn xảy ra.
Hiệu quả, an toàn, có trách nhiệm
Không dừng lại ở đó, việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật an toàn, đảm bảo theo tiêu chí “4 đúng” chính là cách giúp các HTX bảo đảm được an toàn lao động trong sản xuất.
Hiện, chỉ trong trường hợp bắt buộc, việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật mới được các HTX áp dụng. Tuy nhiên, sử dụng sao cho đúng cũng không hề đơn giản bởi tư duy sản xuất của người dân vốn đã bị “buông thả”, chỉ khi vào HTX mới quan tâm đến vấn đề sử dụng thuốc bảo vệ thực vật an toàn. Chính vì vậy, các HTX đã phải tăng cường tập huấn, hướng dẫn để người dân có thể sản xuất đúng kỹ thuật.
Ông Trần Như Kiên, Giám đốc HTX Phương Nam, cho biết muốn có sản phẩm an toàn thì buộc người dân phải sản xuất an toàn. Khi sản xuất an toàn thì tất yếu sẽ bảo đảm an toàn lao động.
“Chính vì vậy, ngay trong việc pha thuốc cũng phải bảo đảm đúng cách để giúp chế phẩm thuốc được hòa tan thật đồng đều vào nước. Người phun thuốc cũng phải mặc bảo hộ đầy đủ để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe”, ông Kiên cho biết. Bên cạnh đó, HTX còn xây dựng các bể thu gom vỏ bao thuốc bảo vệ thực vật tại vùng sản xuất và trích kinh phí hỗ trợ người dân mua đồ bảo hộ.
![]() |
Thành viên HTX Phương Nam phun thuốc bảo vệ thực vật sinh học cho cây trồng (Ảnh:TL) |
Với đích đến cuối cùng là đưa các nông sản của HTX vươn tầm thế giới, hầu hết các HTX ở Sơn La đang đẩy mạnh liên kết chặt chẽ với ngành nông nghiệp, chính quyền địa phương, doanh nghiệp nhằm nâng cao nhận thức về sử dụng thuốc bảo vệ thực vật “hiệu quả - an toàn - có trách nhiệm”, góp phần sản xuất ra các sản phẩm đáp ứng yêu cầu xuất khẩu, hướng tới sản xuất bền vững, bảo đảm an toàn lao động và nâng cao giá trị sản phẩm.
Đến nay, sản phẩm quả, rau của Sơn La đã xuất khẩu sang thị trường 15 nước trên thế giới, trong đó có các thị trường khó tính như Mỹ, Úc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc.
Theo Sở NN&PTNT tỉnh Sơn La, khi nông sản Sơn La đã nắm bắt cơ hội để vươn ra thế giới thì vấn đề sản xuất bền vững, bảo đảm an toàn lao động luôn luôn phải được đặt lên hàng đầu.
Hiện, Sơn La đã triển khai, nhân rộng mô hình sử dụng thuốc bảo vệ thực vật an toàn ra 12 huyện, thành phố và được các doanh nghiệp, HTX, người dân hưởng ứng và ứng dụng hiệu quả. Hàng năm, tỉnh tập huấn 5.000 - 10.000 lượt hộ nông dân tham gia với nội dung chính là sản xuất, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật an toàn, trách nhiệm, hiệu quả để người dân vừa tiết kiệm được chi phí, vừa an toàn cho bản thân và nông sản.
Như Yến