Điều người dân nhận thấy rõ nhất chính là hệ sinh thái được hồi sinh, đất đai trở nên màu mỡ, không còn cảnh ra đồng phải bịt kín mít vì mùi thuốc bảo vệ thực vật nồng nặc như trước.
Để có được kết quả trên, HTX Quyết Trung đã chuyển đổi sang sản xuất lúa theo hướng hữu cơ 3 năm nay. Mô hình áp dụng kỹ thuật mạ khay, cấy máy, không dùng thuốc trừ cỏ, phân bón vô cơ. Thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) đều là các dòng thuốc sinh học.
Cải thiện môi trường
Ông Phạm Khắc Thắng, Chủ tịch HĐQT HTX Quyết Trung, chia sẻ trồng lúa hữu cơ mất nhiều công chăm sóc hơn so với trồng lúa truyền thống. Do không được sử dụng thuốc trừ sâu hóa học, thuốc diệt cỏ nên các thành viên thường xuyên phải làm cỏ, ủ phân bón ruộng, bắt ốc bươu vàng, diệt trứng ốc, bẫy chuột thủ công… Nhưng sau mỗi vụ thu hoạch đều thu những hạt lúa sạch.
Đạt được thành quả như hiện nay, các thành viên đã trải qua rất nhiều khó khăn. Việc thay đổi tập quán canh tác từ sản xuất thông thường sang sản xuất hữu cơ vốn không dễ dàng. Thời gian đầu, kinh nghiệm sản xuất lúa hữu cơ không có, nhiều lúc lúa sâu bệnh không được dùng thuốc hóa học khiến sản lượng thấp. Bên cạnh đó, thị trường cũng chưa ổn định nên có lúc người dân nản trí.
Nhưng đến nay đã có công ty, siêu thị đến đặt hàng lúa gạo hữu cơ để cung cấp cho người tiêu dùng và xuất khẩu. Do vậy, yêu cầu mở rộng diện tích trồng lúa hữu cơ để đáp ứng nhu cầu thị trường là rất lớn.
 |
|
Lúa nếp cau đang được HTX Quyết Trung phát triển theo phương pháp hữu cơ. |
Phát triển nông nghiệp theo phương pháp canh tác hữu cơ không chỉ góp phần tạo ra những sản phẩm có lợi cho sức khỏe con người mà về lâu dài còn góp phần cải tạo thổ nhưỡng, bảo vệ môi trường sinh thái.
Thay vì bỏ ra 20 triệu đồng/ha/vụ để bón các loại phân vô cơ như: đạm, lân, kali; phun thuốc cỏ, thuốc trừ sâu 3-4 lần/vụ vừa tốn kém, vừa ảnh hưởng đến độ phì của đất, vừa hủy hoại môi trường sống của các loại tôm cá và thiên địch....Các thành viên đã chuyển sang dùng phân thuốc hữu cơ và sinh học, nhờ vậy môi trường được phục hồi nhanh chóng.
Tôm cá đã quay trở lại với đồng lúa. Nhiều loại thiên địch cũng bắt đầu xuất hiện, đồng đất màu mỡ, năng suất, chất lượng lúa tăng lên rõ rệt, dư lượng hóa chất trong hạt gạo không còn.
Gia tăng lợi ích
Hiện, HTX Quyết Trung đang sản xuất 2 giống lúa là nếp cau và bắc thơm. Khi sản xuất theo phương pháp hữu cơ, năng suất lúa trung bình không thấp hơn lúa thông thường. Cụ thể như lúa nếp cau năng suất đạt 44 tạ/ha, bắc thơm 65 tạ/ha. Giá bán nếp cau thành phẩm 17 nghìn đồng/kg, bắc thơm là 9 nghìn đồng/kg, cao hơn lần lượt là 5 nghìn đồng/kg và 2 nghìn đồng/kg so với lúa sản xuất theo cách thông thường.
Diện tích lúa đều được trồng tập trung theo cánh đồng lớn. Lúa được trồng hữu cơ, không có chất bảo quản nên HTX phối hợp với người dân trồng theo phương thức cuốn chiếu để đảm bảo chất lượng và luôn có sản phẩm cung cấp ra thị trường.
 |
|
Đầu tư máy móc giúp nâng cao năng suất, giải phóng sức lao động. |
Hiện nay, HTX đã đầu tư các loại máy móc, hỗ trợ người dân một số công đoạn. Trước đây, mỗi khi vào mùa vụ gieo cấy, bà con hết sức vất vả vì phải bỏ công sức làm đất, ngâm ủ hạt giống, gieo, cấy tay… Khi chẳng may gặp thời tiết bất thuận còn phải gieo đi gieo lại nhiều lần. Đặc biệt, với những gia đình neo người, thiếu lao động, việc thuê mướn nhân công hết sức tốn kém, không đảm bảo được lịch thời vụ.
Tuy nhiên, khi đưa máy cấy vào sản xuất, nông dân không phải động tay vì đã có HTX đảm nhận luôn từ khâu gieo mạ khay đến cấy máy. Trong 1 ngày, 1 máy có thể cấy 4 - 5ha. Cấy máy bảo đảm khoảng cách phát triển nên lúa ít bị nhiễm sâu bệnh, từ đó hạn chế được việc phun thuốc.
Ngoài máy cấy, HTX còn đầu tư máy làm đất, máy gặt đập... nên quá trình sản xuất đã nhẹ nhàng hơn. Đây cũng là xu hướng tất yếu nhằm nâng cao năng suất lao động, giảm tổn thất sau thu hoạch.
Mô hình sản xuất của HTX Quyết Trung đã giải quyết được các vấn đề cơ bản về tổ chức sản xuất theo hướng tích tụ ruộng đất, cơ giới hóa, chuyên môn hóa, đảm bảo an toàn thực phẩm, giúp khôi phục và duy trì hệ sinh thái đồng ruộng. Đặc biệt, việc cơ giới hóa đồng ruộng đã giải quyết tình trạng thiếu lao động nông thôn hiện nay và giúp người dân yên tâm gắn bó với đồng ruộng.
Như Yến
