Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất Tây Bắc núi non trùng điệp, Vàng Văn Sưởng - Giám đốc HTX, hiểu và nắm rõ được thế mạnh về dược liệu của quê hương mình.
Ngay từ những ngày đầu thành lập HTX Mường Kim, anh đã tận dụng những khu đất trống, đồi trọc để trồng thử nghiệm và từng bước nghiên cứu, nhân rộng các loại dược liệu như Chù dù, Màng tang, Ngùng lải, Gừng tía.
Sản phẩm cạnh tranh
Với tâm niệm giúp đỡ bản làng phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường tự nhiên, Vàng Văn Sưởng đã mạnh dạn bỏ vốn ra để mua giống, hỗ trợ kỹ thuật, phân bón và bao tiêu sản phẩm đầu ra cho người dân địa phương, góp phần tạo nguồn thu nhập ổn định cho người dân.
HTX Mường Kim giao hạt giống cho người dân và quy hoạch trồng tại 3 xã Pa Cheo, Rèng Thàn, Y Tý, với tổng diện tích 30ha và cam kết tiêu thụ sản phẩm với giá 2.000 - 5.000 đồng/kg.
Nhờ sự chủ động từ nguyên liệu đầu vào và các quy trình sản xuất khép kín, bảo đảm an toàn vệ sinh, nên những sản phẩm của HTX luôn đạt chất lượng cao.
Hiện HTX duy trì 6 - 10 lao động thường xuyên làm các phần sơ chế như rửa, gọt và chế biến, chiết xuất tinh dầu tại xưởng. Vào thời gian cao điểm, HTX còn thuê 20 - 30 lao động phục vụ trồng trọt và thu hoạch với mức lương 4,5 triệu đồng/tháng.
Với hơn 10 tấn/tháng sản phẩm khô và 200 lít/ tháng sản phẩm tinh dầu, HTX hiện là nhà phân phối thường xuyên cho công ty dược của Trường Đại học Dược, công ty CP Kinh doanh các sản phẩm bản địa Sa Pa, HTX Nậm Đăm...
HTX cung cấp ra thị trường các loại tinh dầu và các sản phẩm như Đương quy, Giảo cổ lam, Giây giấm, Huyết đằng, Đìa giản... được nấu cao hoặc phơi khô.
Thời gian tới, HTX sẽ tung ra thị trường sản phẩm tinh dầu massage trị giải cảm và giảm đau, được pha chế từ các nguyên liệu là tinh dầu tự nhiên.
Bên cạnh đó, tinh dầu Chù dù trên thị trường đang khan hiếm và loại cây này chỉ mọc ở độ cao 1.000 m so với mực nước biển, thích hợp trồng ở các xã Pa Cheo, Rèng Thàn, Y Tý, Chung Lành Hồ, nên HTX sẽ đầu tư trồng, chiết xuất và phân phối sản phẩm này.
 |
|
HTX Mường Kim trồng gừng tía để sản xuất tinh dầu |
10 năm trăn trởkhởi nghiệp
Đằng sau thành công của HTX Mường Kim là hành trình gần 10 năm trăn trở, mày mò, tìm tòi và thử sức của Giám đốc Vàng Văn Sưởng.
Từ năm 2010, Dự án “Nâng cao năng lực tự chủ về sức khỏe cho đồng bào dân tộc thiểu số” của Oxfam Italia (tên gọi trước đây là UCODEP), được triển khai tại xã Mường Vi và Rèng Thàn, trong đó có nội dung “Bảo tồn và phát triển cây thuốc cổ truyền”.
Gia đình anh Sưởng được chọn làm thí điểm. Dự án đã giúp anh dựng vườn thuốc nam và chọn cây gừng tía để thử nghiệm chiết xuất tinh dầu.
“Lửa thử vàng, gian nan thử sức”, gần 10 năm vị giám đốc này vừa nghiên cứu tìm cách chiết xuất được nhiều nhất lượng tinh dầu, vừa xoay sở tìm đầu ra cho sản phẩm.
Ban đầu, Vàng Văn Sưởng chiết xuất tinh dầu ở quy mô hộ gia đình với nồi đun bằng củi 50 kg/mẻ. Anh chia sẻ: “Tôi không còn nhớ được bao nhiêu mẻ tinh dầu thất bại. Từ năm 2011, mỗi năm tôi thử nghiệm 4 đến 5 lần”.
Giám đốc HTX Mường Kim còn nhớ như in kỷ niệm anh và gia đình điêu đứng vì không liên lạc được với khách hàng bên Thái Lan, hậu quả là 500 lít dầu, ước tính trị giá 700 triệu đồng tồn kho.
Nhớ về kỷ niệm khó quên đó, anh ngậm ngùi nói: “Đó là một số tiền lớn. Tôi loay hoay và gần như bế tắc. Có lẽ “hữu xạ tự nhiên hương” nên nhiều khách hàng đã tự tìm đến, dùng thử tinh dầu và giới thiệu cho người khác. Khó khăn dần được tháo gỡ, tôi vững tin trên con đường đã chọn”.
Hà Xuyên
