HTX Kinh doanh dịch vụ nông nghiệp xã Đông Phương được thành lập từ năm 2001. HTX ra đời đã liên kết người dân trong xã, tập trung ruộng đất, ứng dụng công nghệ, ký kết với doanh nghiệp (DN).
Trước đây, với phương thức cũ, các hộ xã viên tự làm, tự cấy và tự lo liệu các khâu dịch vụ… khiến chi phí sản xuất cao, hiệu quả thấp, tính rủi ro lớn khi gặp phải các yếu tố bất lợi của thời tiết hoặc thị trường.
Chú trọng liên kết
HTX ra đời đã đứng ra lo liệu và giải quyết những vấn đề trên cho các hộ thành viên, giúp tăng giá trị kinh tế và khiến các thành viên ngày càng thêm tin tưởng vào mô hình HTX mình đang tham gia.
Ông Lưu Văn Thúy - Giám đốc HTX, cho biết ngay từ khi chưa chuyển đổi mô hình hoạt động theo Luật HTX 2012, HTX đã chủ động làm điểm thành công một vài mô hình liên kết với DN để bao tiêu sản phẩm nông nghiệp tại địa phương.
Cụ thể, từ năm 2006, HTX bắt đầu tích tụ ruộng đất, quy vùng sản xuất, liên kết với công ty Lương thực Thái Đan đưa giống lúa Nhật về cấy, đồng thời tiêu thụ 300 tấn thóc trên diện tích 60 ha của 262 hộ tham gia, đánh dấu hiệu quả bước đầu trong liên kết tiêu thụ sản phẩm.
Đến năm 2012, HTX thuê 10 ha đất công điền của xã để thực hiện các mô hình chuyển đổi, trong đó 2,2 ha chuyên màu và 7,8 ha chuyên lúa.
HTX cũng đã chủ động thành lập Tổ chuyên canh rau màu gồm 22 người để chuyên đi làm thuê cho DN. Hàng ngày, các thành viên của Tổ trực tiếp quản lý trông coi 2,2 ha rau màu và điều hành từ việc gieo trồng, chăm sóc cho đến thu hoạch...
Một năm sau, HTX tiếp tục liên kết với công ty CP Chế biến nông sản thực phẩm xuất nhập khẩu Hải Dương trồng mướp đắng và bí xanh để xuất khẩu sang Hàn Quốc.
Đến nay, HTX đã liên kết với 5 DN để tiêu thụ sản phẩm và đầu tư kinh doanh 2 cửa hàng vật tư nông nghiệp trên địa bàn xã.
![]() |
Tăng diện tích trồng cây vụ đông, góp phần nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp |
Tạo hướng đi mới
Khi liên kết với các DN để tạo thành chuỗi liên kết, HTX Đông Phương đã tạo ra hướng kinh doanh mới tại địa phương: HTX đóng vai trò là người làm thuê cho DN, lo về tư liệu sản xuất, các khâu dịch vụ sản xuất, tổ chức sắp xếp nhân công, cho thuê đất. DN chịu trách nhiệm lo giống, các khoản chi phí và đầu ra sản phẩm. Như về trồng lúa, DN hỗ trợ 50 - 100% tiền giống và bảo hành năng suất lúa bằng giống BC15, đồng thời bao tiêu thu mua toàn bộ thóc tươi.
Nông dân cũng trở thành người làm thuê cho DN dưới sự điều hành của HTX. HTX thành lập hai tổ chuyên màu và chuyên cấy gồm 45 người, có hai tổ trưởng chỉ đạo để làm thuê cho DN với giá 80.000 - 120.000 đồng/ngày.
Các dịch vụ đầu vào như giống, phân bón, máy móc hay cán bộ kỹ thuật, tất cả đều được DN lo liệu, còn HTX trực tiếp quản lý, điều hành tổ viên sản xuất đạt năng suất, chất lượng theo đúng những yêu cầu của DN.
Theo mô hình này, cả "3 nhà" đều có lợi, trong đó HTX học hỏi được kỹ thuật, kinh nghiệm gieo trồng của DN và nhận được lợi ích đầy đủ. HTX Đông Phương đã phát triển theo hướng riêng.
Những mô hình trên đã tạo tiền đề giúp nông dân trong xã tự thuê ruộng của nhau để tích tụ ruộng đất, mạnh dạn chuyển đổi cách làm. Điển hình như ở thôn Đông khu vực ven sông Diêm Hộ, người dân đã chuyển đổi trên 3 mẫu trồng ớt, bí xanh, bí đỏ, dưa lê hay chuyển đổi sang chăn nuôi tổng hợp ở thôn Thượng...
Đến nay, sau khi chuyển đổi, HTX giống như một DN thu nhỏ nhưng người hưởng lợi chính là nông dân.
Tính riêng vùng cấy giống lúa Nhật, mỗi vụ DN trả HTX 200 đồng/kg thóc, tương đương 8 - 10 triệu đồng/vụ. Hiện nay, HTX đang tiến hành thử nghiệm 6 loại giống lúa mới để lựa chọn giống nhiều ưu điểm nhân rộng mô hình.
Ngoài 3 dịch vụ bắt buộc như mô hình cũ, từ tháng 5/2014 đến nay HTX đã tự chủ trong sản xuất, kinh doanh, huy động được thành viên đóng góp cổ phần để cùng nhau phát triển sản xuất, nhân rộng nhiều mô hình liên kết bao tiêu sản phẩm.
HTX đã đóng vai trò chính vào việc xây dựng thành công mô hình cánh đồng mẫu, luân canh 4 vụ/năm, tăng diện tích trồng cây vụ đông của xã, góp phần đưa giá trị sản xuất nông nghiệp chiếm gần 50% trong tổng giá trị sản xuất của toàn xã.
Hiện, HTX có 2.280/2.600 hộ gia đình tham gia thành viên với tổng nguồn vốn lưu động hơn 600 triệu đồng. Hàng năm, doanh thu của HTX đạt khoảng 2,1 tỷ đồng.
Hồng Nhung