Đến các xã ven biển của huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh) như Cương Gián, Xuân Liên, Xuân Đan, Xuân Hội... ấn tượng ban đầu là hình ảnh đường làng, ngõ xóm sạch sẽ. Theo người dân nơi đây, nếu không có HTX dịch vụ môi trường Tân Phát thu gom rác thải mấy năm nay, thì rác thải đã… “tràn” đến tận cổng nhà.
Đẹp ngõ, sạch làng
Anh Phạm Thanh Sơn - thành viên HTX, nhớ lại: “Khi quyết định về lập nghiệp và sinh sống ở quê vợ, điều tôi kinh khủng nhất là rác thải sinh hoạt được bà con vứt khắp nơi. Cũng vì nguyên cơ ấy, muốn quê hương sạch đẹp nên tôi mới bàn với vợ lên xin chủ trương từ xã để nhận thu gom rác thải”.
Quê anh Sơn ở mãi tận huyện Xuân Trường (Nam Định). Rác thải sinh hoạt ở Xuân Trường từ lâu đã có xe chuyên dụng thu gom bài bản, xử lý bằng lò đốt nên rất sạch sẽ, gọn gàng. Những ngày đầu về sinh sống tại quê vợ, anh Sơn “phát ớn” vì rác thải sinh hoạt dường như “ngập lên tận cổ”.
Thế rồi, sau nhiều đêm trằn trọc, anh Sơn đã bàn với vợ là chị Lý (Phan Thị Lý - Giám đốc HTX dịch vụ môi trường Tân Phát) lên UBND xã Cương Gián xin được tập kết, thu gom, vận chuyển rác thải trên địa bàn. Ý tưởng của vợ chồng anh Sơn ngay lập tức được Đảng ủy, chính quyền xã ủng hộ nhiệt tình.
Sau khi đã có chủ trương của chính quyền, cuối năm 2014, vợ chồng anh Sơn quyết định thành lập HTX Dịch vụ môi trường Tân Phát.
Hoạt động thu gom, vận chuyển rác thải ở Cương Gián ngày càng quy củ, chuyên nghiệp hơn bởi HTX đã trang bị được xe chuyên dụng ép rác, xe chở rác, xây dựng lò đốt, mua sắm dụng cụ bảo hộ lao động... cho công nhân. Cũng nhờ hoạt động của HTX mà cảnh tượng rác thải vứt lăn lóc khắp nơi đã không còn ở Cương Gián.
Xử lý rác bằng lò đốt tại HTX Tân Phát |
Mở rộng quy mô hoạt động
Ông Nguyễn Văn Thanh - Chủ tịch UBND xã Cương Gián, đánh giá: “Hoạt động của HTX rất hiệu quả. Môi trường nông thôn của Cương Gián ngày càng sạch đẹp. Đây là tiền đề rất quan trọng để địa phương xây dựng thành công Chương trình nông thôn mới”.
Thấy hoạt động của HTX Dịch vụ môi trường Tân Phát hiệu quả, một số xã lân cận như Xuân Liên, Xuân Đan, Xuân Hội... cũng đã đặt vấn đề thuê thu gom, xử lý rác thải. Từ nguồn vốn đầu tư ban đầu là 1 tỷ đồng, nay mở rộng quy mô đã nâng tổng số vốn của HTX lên gần 9 tỷ đồng.
Để thuận tiện trong thu gom, vận chuyển rác thải, HTX đã đầu tư mua sắm 2 xe ép rác chuyên dụng, 2 xe tải nhỏ chở rác, lò đốt rác... Hiện tại, HTX có 15 thành viên, phụ trách ở các khâu thu gom, vận chuyển, xử lý đốt, quản lý điều hành... với thu nhập trung bình mỗi người 6,5 triệu đồng/tháng.
Theo tính toán, mỗi ngày, HTX thu gom hơn 400 tấn rác thải sinh hoạt của 4 xã Cương Gián, Xuân Liên, Xuân Đan, Xuân Hội đem đi xử lý.
“Khó khăn hiện nay của chúng tôi là ý thức của người dân về phân loại ban đầu cho rác thải rất hạn chế. Tất cả rác thải được bỏ chung một chỗ nên mất rất nhiều thời gian phân loại, xử lý. Thêm vào đó, nhu cầu cuộc sống ngày càng cao nên lượng rác thải hàng ngày cũng rất lớn đã làm tăng cường độ lao động của các thành viên. Trong khi đó, khoản thu kinh phí vệ sinh môi trường của các hộ dân lại thấp nên hoạt động rất chật vật”, Giám đốc Phan Thị Lý cho biết.
Chị Lý cũng cho biết thêm: đã có một số địa phương khác xa hơn muốn HTX hợp đồng thu gom, xử lý rác thải. HTX sẽ nghiên cứu để mở rộng quy mô lớn hơn, công nghệ xử lý hiện đại hơn nữa để vừa đáp ứng nhu cầu thu gom và xử lý rác cho người dân, vừa có thêm việc làm và thu nhập cho các thành viên.
Thanh Hải