Được thiên nhiên ưu ái vì có khí hậu mát mẻ quanh năm, TP. Tuyên Quang cũng là một trong những địa phương thích hợp cho việc trồng các loại rau xứ lạnh bảo đảm theo tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm.
Sử dụng tiết kiệm phân, thuốc
Trước đây, một số hộ trồng rau theo hình thức truyền thống và lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) nên kéo theo nhiều hệ lụy đối với môi trường, điển hình như làm thoái hóa đất đai; ô nhiễm nguồn nước, không khí; ảnh hưởng đến chất lượng của nông sản, đặc biệt là sức khỏe của người tiêu dùng.
Được sự hỗ trợ của địa phương, HTX Hưng Thành liên kết với một doanh nghiệp thực hiện mô hình sản xuất rau theo hướng an toàn, ứng dụng công nghệ tiên tiến như: Lắp đặt hệ thống tưới nước bằng vòi phun, không lạm dụng thuốc BVTV và bảo đảm thực hiện theo nguyên tắc 4 đúng…
Theo Ban giám đốc HTX, các hộ tham gia được nhận hỗ trợ về giống, được đào tạo về quy trình sản xuất rau an toàn. Quy trình sản xuất rau quan trọng ngay từ lúc làm giống. Hạt giống được gieo trên khay, bón bằng phân hữu cơ sinh học được ủ bằng lá cây, vỏ trấu, để giảm lượng đạm Urê, Nitrat.
Sản xuất rau an toàn là điều kiện để xây dựng chuỗi giá trị bền vững. |
Thành viên HTX được tư vấn sử dụng thuốc BVTV bằng thảo mộc để không gây hại cho môi trường và không để lại dư lượng hóa chất độc hại trên rau. Hộ trồng rau cũng phải nắm chắc công thức luân canh, xen canh, trồng trái vụ cây trồng hợp lý để cắt nguồn thức ăn của sâu, bệnh.
Trong quá trình sản xuất, người dân sẽ tự kiểm tra, giám sát lẫn nhau. HTX và doanh nghiệp thường xuyên có những lần kiểm tra đột xuất, lấy mẫu test thử. Nếu có dư lượng thuốc BVTV, không đảm bảo mẫu rau an toàn thì hộ đó sẽ bị phạt, nêu gương trước buổi họp hàng tháng. Sau khi thu hoạch, các hộ chỉ cần sơ chế để bảo đảm yêu cầu thu mua của doanh nghiệp.
Trước đây, trồng rau theo phương thức truyền thống, người dân lạm dụng phân và thuốc hóa học chỉ mang lại kết quả trước mắt. Còn về lâu dài, một khối lượng lớn phân bón, thuốc BVTV hóa học sẽ bị rửa trôi, ngấm vào đất gây lãng phí, ô nhiễm môi trường. Từ khi thực hiện theo quy trình sản xuất rau an toàn, các thành viên HTX Hưng Thành đã nắm được quy trình sản xuất khoa học. Tiêu biểu trong đó là việc sử dụng tiết kiệm phân, thuốc BVTV nhưng vẫn đảm bảo năng suất và chất lượng nông sản đi đôi với đảm bảo vệ sinh môi trường.
Đề cao vai trò của chuỗi
Với những hiệu quả từ mô hình sản xuất rau hàng hóa bền vững, HTX đã được địa phương tạo điều kiện trong việc quy hoạch diện tích sản xuất. Đến nay, HTX có 20 ha rau tập trung. Hàng năm, HTX phối hợp với cán bộ khuyến nông tổ chức tập huấn cho các hộ sản xuất rau theo hướng hàng hóa. Đồng thời, chủ động cung ứng vật tư tới tận các hộ dân, cho phép các hộ thanh toán theo hình thức trả chậm.
Để thực hiện mục tiêu xây dựng mô hình sản xuất rau an toàn và áp dụng công nghệ cao đảm bảo chất lượng, hiệu quả, HTX đã xác định phương án phát triển sản xuất là phải theo chuỗi giá trị hàng hoá. Chính vì vậy, Ban giám đốc luôn quan tâm phát triển mối liên kết “4 nhà”. Hướng đi này sẽ hạn chế tình trạng sản xuất manh mún, chưa bắt kịp thông tin thị trường, chạy theo thời vụ và không có kế hoạch của người dân.
Trồng rau hàng hóa theo tiêu chuẩn VietGAP giúp khai thác tiềm năng, lợi thế của địa phương. |
Thời gian tới, HTX Hưng Thành sẽ nhân rộng mô hình sản xuất rau an toàn, đầu tư thêm hệ thống nhà lưới, xây dựng kế hoạch phát triển theo hướng công nghệ cao trên cơ sở các mô hình hiệu quả trong sản xuất rau an toàn. HTX cũng sẽ thường xuyên tổ chức các buổi tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật để người dân nắm được và áp dụng công nghệ tiên tiến vào tổ chức xây dựng sản xuất, tăng cường tiếp cận với nền nông nghiệp hiện đại, phát triển nông nghiệp công nghệ cao.
Những hiệu quả tích cực từ việc xây dựng mô hình sản xuất chuỗi rau an toàn của HTX Hưng Thành đã góp phần giúp các thành viên HTX và người dân thay đổi tư duy trong quá trình sản xuất, đưa những sản phẩm an toàn tới tay người tiêu dùng. Đồng thời, khai thác tiềm năng, lợi thế phát triển nông sản tại địa phương, nâng cao thu nhập cho người dân, cũng như góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, thúc đẩy phát triển nông nghiệp sạch theo hướng an toàn và bền vững.
Như Yến