HTX được thành lập vào tháng 10/2018 với 10 thành viên, chuyên chăn nuôi, bán ong giống và các sản phẩm từ ong. Trước đó, xã Tân Trào có trên 100 hộ nuôi ong nhưng các hộ đều nuôi nhỏ lẻ, mô hình chủ yếu phục vụ gia đình và chất lượng mật không được đảm bảo, không được kiểm duyệt chặt chẽ.
Một công đôi việc
Từ khi thành lập HTX, các thành viên và Ban Giám đốc đã thống nhất không chỉ nuôi ong lấy mật mà còn cho ong sản xuất phấn hoa từ thiên nhiên có công dụng bồi bổ cơ thể, tăng cường hệ miễn dịch, làm đẹp da. Trung bình, giá bán 1 kg phấn hoa khoảng 150 nghìn đồng, giá mật ong bán với giá 200 nghìn đồng/lít.
 |
|
Nuôi ong cho hiệu quả kinh tế nhưng tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn lao động (Ảnh: Tư liệu) |
Tham gia HTX hơn một năm nay, gia đình ông Nguyễn Văn Dư ở xã Tân Trào, huyện Sơn Dương giờ đây đã có 40 đõ ong cho năng suất thu hoạch tới 2.000 lít mật mỗi năm. Ông cho biết trước khi thành lập HTX, mỗi thành viên nuôi 20 đõ ong với tổng số 140 đàn đến nay phát triển lên 200 đàn.
Dù hộ nuôi nhiều đến hơn 40 đõ ong hay nuôi ít trên dưới 10 đõ, tất cả đều hợp tác và hỗ trợ, chia sẻ kinh nghiệm lẫn nhau. Nhất là những hộ có trên 20 năm kinh nghiệm thường xuyên phổ biến và hỗ trợ các hộ mới nuôi nhằm chia sẻ những "bí quyết" trong nghề ong. Tính trung bình, mỗi năm các hộ thu hoạch trung bình khoảng10 lít mật một đõ ong, sản lượng trung bình của HTX khoảng 10 tấn mật/năm. Sản lượng mật nhiều hay ít phụ thuộc vào nguồn hoa, hoa phục vụ cho đàn ong của các thành viên HTX chủ yếu là các nguồn hoa tổng hợp của các loại hoa rừng trên địa bàn xã.
Anh Lý Ngọc Sơn, thành viên HTX cho biết, tùy vào mùa hoa nở trong năm, gia đình anh theo đó mà tăng đàn ong nuôi. Trong tháng 3 tăng đàn ong lên 100 đàn, vào thời điểm cuối năm, nguồn hoa nở ít, giảm xuống 50 đàn ong nuôi. Để đảm bảo nguồn nguyên liệu hoa cho ong, hàng năm anh Sơn phải di chuyển đàn ong từ 2 - 3 địa điểm có nhiều hoa. Tuy nhiên, nghề nuôi ong đôi khi cũng phải phụ thuộc vào "ông Trời", nhiều năm do điều kiện thời tiết không tốt, nguồn hoa nở ít sẽ gặp khó khăn trong việc nuôi ong, năng suất mật đạt thấp.
Theo ông Triệu Sinh Tiến, Giám đốc HTX chia sẻ, để đạt chất lượng mật ong, đòi hỏi các thành viên trong HTX phải nắm bắt được đặc điểm khí hậu, quy luật trưởng thành của ong. Cùng với đó, vào từng thời gian nhất định, các thành viên HTX sẽ di chuyển đàn theo mùa các loại hoa để ong được thụ phấn.
An toàn lao động được đặt lên hàng đầu
Kinh nghiệm cho thấy, yếu tố quyết định để nuôi ong mật cho hiệu quả kinh tế cao là nguồn ong giống. Chỉ những đàn ong khỏe mạnh mới cho năng suất và chất lượng mật cao nhất, bên cạnh đó, vị trí đặt thùng ong hết sức quan trọng, đó là một trong những tiêu chuẩn và điều kiện để tạo ra nguồn mật ong sạch.
Nơi đặt ong xa các trang trại chăn nuôi, các nhà máy chế biến hoa quả, nhà máy mía đường, tránh các khu vực mà nguồn cung cấp phấn hoa có nguy cơ ô nhiễm hóa chất… Địa điểm nuôi ong nên đặt tại các khu vực có nhiều nguồn cung cấp mật, phấn hoa. Việc ghi chép sổ sách được thực hiện thường xuyên giúp quản lý đàn ong thuận tiện hơn, phát hiện đàn nào bị bệnh để kịp thời xử lý tránh thiệt hại kinh tế.
 |
|
Sản phẩm phấn hoa thiên nhiên và mật ong của HTX Nuôi ong chất lượng cao Tân Trào (Ảnh: TL) |
Nuôi ong cho hiệu quả kinh tế tương đối cao song để cho ra dòng mật ngọt hết sức gian truân, vất vả, thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe. Nếu không có trang bị bảo hộ lao động thì chuyện ong đốt biến dạng mặt mũi là chuyện thường.
Để người nuôi ong nắm bắt các kiến thức về an toàn lao động, HTX đã trang bị cho các thành viên phương pháp sơ cứu khi bị ong đốt. Quá trình kiểm tra, chăm sóc các thùng ong, các thành viên HTX dùng bình khói, bảo hộ lao động và các dụng cụ bảo hộ cần thiết như lưới che mặt, găng tay... để bảo đảm an toàn lao động cho các thành viên.
Đặc biệt, HTX không sử dụng các loại hương đốt có tẩm hóa chất gây nguy cơ ô nhiễm, mùi vào mật ong và ảnh hưởng đến sức khỏe người nuôi. Nhờ quy trình nuôi dưỡng, chăm sóc và khai thác đàn ong bài bản, áp dụng khoa học đã giúp các thành viên không những giảm được chi phí trong sản xuất, mà còn tăng sản lượng và chất lượng mật, đồng thời bảo đảm an toàn lao động cho chính mình.
Hiện, sản phẩm của HTX đã được Chi Cục quản lý chất lượng nông lâm sản và Thủy sản tỉnh cấp giấy xác nhận kiến thức về an toàn thực phẩm. Trong thời gian tới, HTX sẽ xúc tiến việc xây dựng nhãn hiệu, thương hiệu cho sản phẩm mật ong và phấn hoa, nhằm đẩy mạnh thương hiệu trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang cũng như trên cả nước.
Hoàng Lê
