HTX Vạn chài Hạ Long là đơn vị tiên phong trong mô hình du lịch trải nghiệm chèo thuyền nan đưa du khách ngắm cảnh trên Vịnh Hạ Long. Ý tưởng này thuộc về nhóm sáng lập viên gồm 5 người muốn mở một mô hình dịch vụ đưa du khách tham quan bằng thuyền nan tại làng chài Vung Viêng.
Ban đầu, họ tự bỏ kinh phí mua sắm thuyền nan, thuê ngư dân làng chài Vung Viêng chèo thuyền xung quanh làng chài, liên kết với một số doanh nghiệp giới thiệu khách tham quan Vịnh Hạ Long trải nghiệm mô hình. Sự thích thú, đam mê, mong muốn được trải nghiệm nhiều lần của du khách là lý do để nhóm sáng lập viên này vận động kêu gọi 20 thành viên thành lập HTX vào năm 2008.
Tạo cảnh quan xanh - sạch - đẹp
Khi mở tour du lịch đến làng chài Vung Viêng, HTX đã tạo điều kiện cho bà con ngư dân có công ăn việc làm bằng việc tham gia các hoạt động du lịch như: Chèo thuyền mủng đưa khách vào tham quan làng chài và Vịnh; hướng dẫn du khách trải nghiệm cuộc sống của ngư dân, đánh bắt cá cùng du khách... Đồng thời, thành viên HTX còn tham gia vớt rác bảo vệ môi trường cho mặt Vịnh xanh, sạch, đẹp.
 |
|
Ngư dân tập kết rác lên bờ để xử lý |
Trước đó, khi người dân làng chài còn cư trú trên Vịnh, chưa chuyển lên bờ, khu làng chài Vung Viêng, Cửa Vạn thành lập riêng tổ thu gom rác thải gồm 2 người chuyên trách, được cấp các trang thiết bị kèm theo để chịu trách nhiệm thu gom rác từ các thùng đựng rác tại các hộ ngư dân và trên mặt nước làng chài.
Hàng ngày, rác được tập kết về địa điểm phân loại xử lý tại khu vực do Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) và Ban Quản lý Vịnh Hạ Long hỗ trợ. Công tác vệ sinh môi trường ở đây được vận hành theo mô hình cộng quản. Ban Quản lý Vịnh Hạ Long chịu trách nhiệm bố trí điểm tập kết thu gom rác thải, vận chuyển đến nơi xử lý, HTX bố trí nhân lực và phương tiện thu gom rác thải tại các hộ gia đình ngư dân và thu gom rác thải mặt nước khu làng chài hàng ngày.
Khi bà con ngư dân chuyển lên bờ định cư, rác thải sinh hoạt không còn nữa, mà chủ yếu là vớt rác trôi nổi trên mặt Vịnh. Công việc này được giao cho HTX quản lý. Ông Tăng Văn Phiến, Giám đốc HTX cho biết, hoạt động thu gom, xử lý rác thải và vệ sinh môi trường tại làng chài Vung Viêng, Cửa Vạn được HTX xác định là nhiệm vụ quan trọng, là cơ sở cho các hoạt động dịch vụ du lịch thu hút khách tham quan làng chài.
Đến nay, ý thức bảo vệ môi trường của bà con ngư dân tham gia các hoạt động du lịch tại HTX đã được nâng lên rất nhiều. Trên mỗi thuyền chở khách du lịch đều có sẵn những chiếc vợt và túi đựng để vớt rác. Nhờ đó mà môi trường Vung Viêng ngày càng xanh - sạch - đẹp, số lượng du khách trong và ngoài nước đến tham quan Vung Viêng ngày càng tăng, góp phần tạo việc làm, nâng cao đời sống cho bà con ngư dân.
Mở hướng du lịch sinh thái cộng đồng
Với mong muốn mở rộng hoạt động kinh doanh, tạo sinh kế, nâng cao thu nhập cho người dân, hình thành một sản phẩm du lịch sinh thái cộng đồng đậm nét làng chài trên Vịnh Hạ Long, HTX triển khai thêm mô hình nuôi trồng thủy sản thân thiện môi trường kết hợp du lịch có trách nhiệm. Đây là mô hình nằm trong khuôn khổ Dự án “Sáng kiến Liên minh Hạ Long – Cát Bà: Thúc đẩy sự tham gia của các tổ chức địa phương và cộng đồng vì phát triển bền vững” do Chính phủ Mỹ tài trợ.
 |
|
Du khách trải nghiệm mô hình nuôi trồng thủy sản thân thiện với môi trường kết hợp với du lịch tại Vung Viêng |
Cách thức nuôi thủy sản hướng tới sự bền vững được HTX kết hợp giữa thức ăn tươi sống và thức ăn công nghiệp, trong đó thức ăn công nghiệp có ưu điểm hạn chế hòa tan, không gây ô nhiễm môi trường; sử dụng các chế phẩm sinh học, thuốc thú y thuộc danh mục được phép sử dụng…
Các thành viên HTX tham gia mô hình được Sở NN&PTNT tập huấn về kỹ thuật từ khâu chọn giống, quản lý chăm sóc, phòng trị bệnh, thu hoạch, bảo quản, vận chuyển… Song song với nuôi trồng thủy sản, HTX đẩy mạnh các hoạt động du lịch như dịch vụ vận chuyển du khách tham quan Tổ hợp nuôi trồng thủy sản bằng tàu du lịch; dịch vụ tham quan giá trị cảnh quan làng chài bằng thuyền nan truyền thống do ngư dân chèo; dịch vụ phục vụ thưởng thức hải sản tại chỗ cho du khách; dịch vụ du lịch tìm hiểu nghề ngư nghiệp mang dấu ấn bản địa riêng như nghề đánh bắt cá, nuôi thủy sản,…
Từ khi mô hình được triển khai, lĩnh vực du lịch ở làng chài Vung Viêng đã có những khởi sắc đáng kể. Hiện nay, HTX Vạn chài Hạ Long có tổng số 60 thuyền nan hoạt động ở khu làng chài Vung Viêng và khu vực Cửa Vạn, tạo việc làm thường xuyên cho gần 100 lao động chủ yếu là ngư dân từng sống trên Vịnh Hạ Long, thu nhập trung bình đạt 5 triệu đồng/người/tháng. Doanh thu hàng năm của HTX đạt 1,5 tỷ đồng.
Hà Xuyên
