Bạc Liêu là một trong những địa phương có diện tích sản xuất muối lớn của cả nước với 1.700 ha, cho sản lượng hàng năm hơn 100.000 tấn. Muối Bạc Liêu đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH&CN) chứng nhận bảo hộ chỉ dẫn địa lý.
Bấp bênh nghề muối
Vụ muối năm 2018, diêm dân Bạc Liêu gặp nhiều khó khăn do giá muối lên xuống thất thường, khiến hơn 3.000 tấn muối tồn đọng, lợi nhuận mang lại từ hạt muối vẫn chưa cao. Nhưng sang năm 2019, ông Trần Văn Thưa – Chủ tịch HĐQT HTX Diêm nghiệp Doanh Điền cho biết giá muối đã tăng trở lại giúp các thành viên HTX có lợi nhuận cao. Cụ thể, giá muối trắng thương lái mua tại ruộng dao động 1.500 - 1.600 đồng/kg; muối đen từ 900 – 1.000 đồng/kg, cao gấp 2 - 3 lần so với năm trước. Diêm dân có lãi khoảng 40 - 50 triệu đồng/ha/vụ.
 |
|
Nghề muối bấp bênh khiến nhiều diêm dân không còn mặn mà với nghề (Ảnh Tư liệu) |
Mặc dù giá muối tăng nhưng nhiều diêm dân vẫn không mặn mà với nghề. Đặc biệt, nghề sản xuất muối thu hút hàng ngàn lao động, tuy nhiên, việc nâng cao chất lượng hạt muối và bảo đảm an toàn lao động (ATLĐ) trong sản xuất muối chưa được chú trọng. Trong quá trình làm việc, công đoạn sản xuất muối thô là công việc nặng nhọc, vất vả. Phương tiện bảo vệ cá nhân tuy có đủ, song vẫn chưa phù hợp như để bảo vệ đầu (chống nắng, mưa) chỉ có nón (mũ) và người lao động phải tự trang bị thêm khăn che mặt, gáy.
Bảo vệ tay chủ yếu là găng tay vải với mục đích chính là tránh sự cọ xát muối thô (cạnh sắc) cứa vào tay mà không ngăn được sự cọ xát với muối tinh, nước ót (có nồng độ muối cao). Bảo vệ chân chủ yếu là ủng cao su, phần lớn là bộ phận cào muối và chất đống muối. Việc dùng ủng để bảo vệ sự tiếp xúc chân người lao động với nước ót không chỉ có nồng độ muối cao mà còn rất nóng do ô kết tinh lấy từ năng lượng mặt trời, song không ít trường hợp nước ót, muối tinh, muối thô do nhiều nguyên nhân vẫn lọt vào trong ủng làm tổn thương da chân.
Trước thực trạng đó, tỉnh Bạc Liêu chủ trương khống chế diện tích sản xuất muối bằng việc chuyển đổi khoảng 500 ha làm muối sang nuôi Artemia trong năm nay. Đối với diện tích muối còn lại, tỉnh khuyến khích bà con chuyển đổi nhanh từ phương thức sản xuất muối đen truyền thống sang sản xuất muối trắng trải bạt trên nền sân kết tinh; đẩy mạnh thực hiện cơ giới hóa để tạo ra sản phẩm muối sạch, đồng thời giúp diêm dân gắn bó với nghề, bảo đảm ATLĐ và chất lượng muối ngay trong tất cả các khâu sản xuất.
Giúp diêm dân gắn bó với nghề
Đi đầu thực hiện chủ trương của tỉnh, HTX Diêm nghiệp Doanh Điền đã đề ra những giải pháp thiết thực để bảo đảm ATLĐ và nâng cao chất lượng hạt muối, giúp diêm dân yên tâm gắn bó với nghề. Theo đó, cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất muối được thiết kế bảo đảm thuận tiện cho sản xuất, đồng thời đáp ứng yêu cầu về ATLĐ, an toàn vệ sinh thực phẩm. Nguồn nước sản xuất phải bảo đảm có độ mặn cao nhưng tránh bị ô nhiễm dầu máy của các phương tiện đánh bắt hải sản.
 |
|
Sử dụng bạt nhựa màu đen trong công đoạn kết tinh muối đã nâng cao năng suất thêm 15-20% (Ảnh TL) |
Hệ thống kênh dẫn nước phục vụ sản xuất muối cần tránh đi qua khu dân cư để hạn chế thấp nhất nhiễm bẩn từ hệ thống nước thải của khu dân cư. Công tác vệ sinh lao động, vệ sinh đồng muối được tiến hành thường xuyên. Vệ sinh kênh mương, hồ chứa bảo đảm cho việc lưu thông nước dễ dàng, đồng thời hạn chế tạp chất trong kênh mương.
Với những đồng muối nằm ngay sát khu dân cư có phương án đề phòng chất thải sinh hoạt đổ lẫn vào nguồn nước sản xuất. Người sản xuất muối được trang bị đồ bảo hộ lao động, các biện pháp vệ sinh sức khoẻ, hướng dẫn kỹ thuật an toàn cho công nhân với việc ứng dụng các phương tiện hiện đại vào sản xuất muối.
Dụng cụ phục vụ cho công tác thu hoạch sản phẩm được vệ sinh sạch sẽ trước khi sử dụng, thao tác thu hoạch muối thực hiện đúng quy cách. Sản phẩm sau thu hoạch được vận chuyển và cất giữ bảo đảm.
Theo các thành viên HTX, gần đây giá muối tăng cũng khích lệ diêm dân gắn bó nghề muối. Mặt khác, từ khi được phổ biến kiến thức về ATLĐ, sử dụng bạt nhựa màu đen trong công đoạn kết tinh muối đã nâng cao năng suất thêm 15-20%, sản phẩm muối trắng hơn, hạt đều hơn. Ước tính trung bình cứ 1.000m2 muối trải bạt cho năng suất khoảng 70 tấn/ha/năm. Cùng với đó là giá cả ổn định đã giúp những bà con làm muối có thu nhập cao hơn, góp phần phát triển kinh tế gia đình…
Thu Huyền
