Là một trong những “ông trùm thời trang” giàu có nhất thế giới, nhưng cái tên Amancio Ortega cùng như những câu chuyện đằng sau sự phát triển của các thương hiệu Zara, Massimo Dutti, Stradivarius...…vẫn luôn là dấu hỏi rất lớn.
Không ồn ào, hào nhoáng hay “lẫy lừng” như các thiết kế thời trang của mình, tỉ phú Tây Ban Nha luôn tránh né báo giới và không bao giờ nhận trả lời phỏng vấn. Mãi đến năm 2001, khi tập đoàn thời trang Inditex phát hành cổ phiếu công khai mà Amancio Ortega sở hữu hơn 59% cổ phần, thế giới mới được “chiêm ngưỡng” bức ảnh chân dung chính thức đầu tiên của con người tài hoa này.
Tới tháng 3/2011, bình chọn của tạp chí Forbes cho thấy Amancio Ortega là người giàu nhất Tây Ban Nha và là tỉ phú đứng thứ 7 thế giới về tổng tài sản, ước tính vào khoảng 22 tỷ Euro (31 tỷ USD).
Đi lên từ “chân đất”
Amancio Ortega Gaona được sinh ra tại Leon, Tây Ban Nha trong một gia đình lao động bình dân. Cho tới năm 13 tuổi, “cậu bé” Amancio đã bắt đầu công việc đưa hàng cho một cửa hàng bán áo sơ mi địa phương có tên La Coruna, tại Galicia. Tiếp đó, với niềm hào hứng say mê những thiết kế đẹp đẽ, sang trọng, khác xa so với những gì trong thế giới của mình, Amancio đã tiếp tục theo đuổi sự nghiệp thời trang.
Dù đồng lương ít ỏi, Amancio vẫn cương quyết làm việc tại một vài cửa hàng thời trang, mà chính từ đó, ông đã lĩnh hội được các qui trình trao đổi về giá cả và sản phẩm, những “mánh khóe” kiếm lời từ việc biến một mảnh vải “tầm thường” của nhà sản xuất thành “sản phẩm hoàn hảo” trong tay khách hàng. Kinh nghiệm từ nhiều vị trí trong cỗ máy kinh doanh cũng sớm định hướng cho Amancio nguyên tắc kinh doanh thẳng, trực tiếp từ nhà sản xuất đến người tiêu dùng mà không qua bất cứ khâu trung gian nào. Thời gian sau đó, Amancio quyết định tiếp tục học cao hơn.
Đầu những năm 1960, Amancio Ortega trở lại với ngành công nghiệp dệt may. Với hành trang là kinh nghiệm và tri thức kinh doanh chắc chắn, ông sớmđược trọng dụng và trở thành quản lý của một cửa hàng thời trang. Cũng trong giai đoạn này, con mắt tinh tường của nhà tỉ phú đã nắm bắt được thực tiễn: chỉ có người giàu mới có thể chi trả để mua trang phục tốt. Điều này đã khiến ông trăn trở, và đưa ra quyết định cần phải làm ra các bộ trang phục tốt nhưng có mức giá phải chăng để mọi người có thể mua được.
Amancio đã từ bỏ vị trí quản lý, và bắt đầu sản xuất dòng sản phẩm “hàng tốt giá phải chăng” của mình, bỏ qua sự nghi ngờ của thị trường lúc bấy giờ. Một lần nữa, kinh nghiệm đã giúp Amancio. Nhiều năm là nhân viên vận chuyển, ông biết rõ mình cần mua nguyên liệu có giá thấp ở đâu tại Barcelona và các cửa hàng phụ kiện nào có giá rẻ hơn với chất lượng tốt. Năm 27 tuổi, Amancuo Ortega mở cửa chuyên cung cấp áo choàng tắm mang tên Confeciones Goa. Đến năm 1975, ông mở cửa hàng đầu tiên mang tên Zara tại thành phố La Coruna. Sau đó, ông mở rộng công việc kinh doanh sang Bồ Đào Nha vào năm 1988, Mỹ vào năm 1989 và Pháp năm 1990.
Nét “kẻ viền” của làng thời trang
Sở hữu một loạt các thương hiệu nổi tiếng như Zara, Bershk, Massimo Dutti... tập đoàn Inditex của Amancio Ortega hiện là nhà kinh doanh thời trang lớn nhất thế giới. Trong năm 2010, tập đoàn này đã vượt qua cuộc khủng hoảng kinh tế tài chính toàn cầu với mức lợi nhuận tăng 30%, đạt 1,7 tỷ Euro. Quý I/2011, lợi nhuận ròng của Inditex đạt 332 triệu Euro, tăng 10% so với cùng kỳ năm ngoái. Tính đến nay, Inditex đã có hơn 5.000 cửa hàng tại 78 quốc gia và hơn 100.000 nhân viên.
Đẹp, rẻ và hợp mốt được coi là ba yếu tố tạo nên sự thành công kỳ diệu của Zara cũng như nhiều thương hiệu khác của Inditex. Mô hình kinh doanh của Inditex dĩ nhiên theo trường phái “đi thẳng”. Amancio xây dựng một đế chế khép kín từ khảo sát, thiết kế, sảnxuất cho đến bán lẻ trực tiếp, từ đó đã góp phần đáng kể giúp nhà tỉ phú loại bỏ các chi phí trung gian khác và giảm giá thành sản phẩm. Bên cạnh đó, trên 50% sản phẩm của Inditex được sản xuất tại châu Âu và Marocco, trong khi gần như tất cả các nhà sản xuất hàng dệt may nổi tiếng châu Âu đều chuyển sang sản xuất tại châu Á hoặc ít nhất là châu Mỹ Latinh. Điều trái ngược đó cũng là một trong những kinh nghiệm mà Amancio tích lũy được khi còn là một chàng thanh niên chạy việc tay trắng tại vùng quê nghèo: phải tận dụng hết năng lực của những địa điểm kém phát triển, để có mức chi phí thấp hơn mà chất lượng không đổi.
Ngoài ra, Ortega cũng quyết định việc thiết kế được thực hiện tại ngay “đại bản doanh” của tập đoàn ở vùng Galicia. Tại đây, Inditex có cả một trung tâm thiết kế mẫu với 600 nhà thiết kế. Mỗi ngày có tới hàng trăm mẫu mã mới được ra đời. Mỗi tuần, 40% hàng hóa tại hệ thống các cửa hàng của Inditex lại được thay mới. Chiến lược trên đã khiến Zara, cùng các nhãn hàng khác của Inditex cực kì hấp dẫn người mua. Đa dạng, phong phú và thường xuyên thay đổi mẫu mã quần áo đã trở thành lợi thế cạnh tranh lớn nhất của tập đoàn. Phần lớn khách hàng đều có cảm giác mất mát, thiếu hụt gì đó nếu như mỗi tuần không ghé qua các cửa hàng thời trang Zara một đến hai lần, cũng như không thể “kìm chế” trước những đợt giảm giá liên tục trước mỗi kì hàng mới về của thương hiệu này.
Tới nay, Zara đã trở thành một cái tên rất được săn đón trong làng thời trang. Các mẫu thiết kế của hãng thường hướng đến phương diện sử dụng, tránh cầu kì, và mức giá “trên trời”. Đây được coi là giá trị thương hiệu vô cùng to lớn mà Amancio Ortega gây dựng nên.
Mô hình kinh doanh của tỷ phú Amancio Ortega được đánh giá mang tính chất sáng tạo rất cao, đến nỗi nhiều nhà nghiên cứu tại Đại học Havard và một số đối thủ cạnh tranh đã “sao chép” mô hình này.
Thu Hương
