Đó là nhận định của Tổ chức Hỗ trợ phát triển nông nghiệp Hà Lan (Agriterra) tại hội nghị đánh giá thực trạng bảo hiểm nông nghiệp và khả năng cung cấp dịch vụ bảo hiểm nông nghiệp qua các HTX tại Việt Nam.
Nhiều rủi ro, bất trắc
HTX thủy sản Xuyên Việt là một trong những đơn vị sản xuất thủy sản lớn của tỉnh Hải Dương nói riêng và cả nước nói chung. Trung bình mỗi năm, đơn vị này cung cấp ra thị trường hàng trăm tấn thủy sản chế biến các loại.
Là đơn vị có quy mô lớn, số lao động đông nhưng nhiều năm qua, HĐQT, Ban giám đốc cũng chưa mua bảo hiểm cho chính mình và người lao động, bởi thực tế các gói bảo hiểm cho HTX vẫn chưa được cơ quan chức năng cũng như các doanh nghiệp bảo hiểm triển khai.
 |
|
Ông Lê Văn Việt, Giám đốc HTX thủy sản Xuyên Việt (bên trái) cho biết, các HTX nông nghiệp, nhất là các HTX thủy sản luôn gặp nhiều nguy cơ và rủi ro bởi thiên tai, dịch bệnh và giá cả thị trường bấp bênh. Do vậy, nếu có các gói bảo hiểm sẽ giúp cho các HTX yên tâm sản xuất. |
Ông Lê Văn Việt, Giám đốc HTX thủy sản Xuyên Việt
Ông Lê Văn Việt, Giám đốc HTX thủy sản Xuyên Việt chia sẻ: “Làm nông nghiệp vốn đã gặp nhiều rủi ro, làm thủy sản còn gặp nhiều rủi ro hơn nữa do ảnh hưởng bởi dịch bệnh, thiên tai, thời tiết và thị trường tiêu thụ, giá cả bấp bênh. Vì vậy, các HTX rất mong muốn các cơ quan chức năng sớm triển khai các gói bảo hiểm để HTX có thể yên tâm đầu tư sản xuất và giảm bớt thiệt hại nếu không may xảy ra rủi ro”.
Theo ông Việt, nếu các HTX tham gia các gói bảo hiểm, khi không may xảy ra dịch bệnh thì có sự hỗ trợ của các nhà khoa học trong điều trị; xảy ra thiên tai thì sẽ được hỗ trợ; bấp bênh về giá cả, thị trường tiêu thụ sẽ có sự can thiệp của chính doanh nghiệp bảo hiểm hay Nhà nước.
Ông Trần Thanh Hà, đại diện Tổ chức Agriterra tại Việt Nam đánh giá, ngành nông nghiệp ở Việt Nam đang có tỷ trọng GDP giảm dần trong thời gian gần đây, từ 18% vào năm 2010 xuống còn 14% vào năm 2019. Bên cạnh đó, tỷ lệ lao động trong nông nghiệp cũng giảm đáng kể, từ 48% vào năm 2008 xuống còn 37% vào năm 2019.
Ông Trần Thanh Hà, đại diện Tổ chức Agriterra tại Việt Nam
Trong 5 năm vừa qua, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ, khuyến khích người dân tích tụ ruộng đất để áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật nhằm nâng cao chất lượng và sản lượng sản xuất nông nghiệp.
Tuy nhiên, dù có nhiều chính sách hỗ trợ, nhưng sản xuất nông nghiệp ở Việt Nam vẫn luôn tiềm ẩn và gặp rủi ro, tổn thất do thiên tai, dịch bệnh, bấp bênh về giá cả và thị trường tiêu thụ…
Trước thực tế này, những năm qua, Chính phủ Việt Nam và các công ty bảo hiểm đã triển khai một số chương trình bảo hiểm nông nghiệp.
“Thống kê của Agriterra cho thấy, tổng giá trị bảo hiểm trong nông nghiệp giai đoạn 2011-2020 của Việt Nam là 7.748 tỷ đồng, trong đó gạo là 2.151 tỷ đồng (28%); gia súc, gia cầm là 2.713 tỷ đồng (35%); ngư nghiệp là 2.884 tỷ đồng (37%). Đây là con số quá thấp so với tỷ lệ người dân sản xuất nông nghiệp ở Việt Nam. Đặc biệt là bảo hiểm cho khu vực HTX gần như là bỏ ngỏ”, ông Hà phân tích.
Liên minh HTX, các HTX sẽ là đầu mối
Theo số liệu từ Agriterra, Việt Nam có 44 công ty bảo hiểm, trong đó chỉ có 6 công ty triển khai gói bảo hiểm trong nông nghiệp: Bảo Việt, Bảo Minh, ABIC, PJICO, SHI và Grouppama Vietnam. Qua nghiên cứu cho thấy, có 31% nông dân, HTX muốn mua bảo hiểm nông nghiệp. Đây là những cá nhân, doanh nghiệp, HTX có diện tích đất rộng, quy mô sản xuất lớn nên muốn mua bảo hiểm để quản lý được rủi ro; 46% người dân đang thắc mắc và cân nhắc, đánh giá xem nhu cầu của mình thế nào, đánh giá khả năng về tài chính trước khi quyết định mua và 23% còn lại không muốn mua bảo hiểm vì họ hoặc là có nhiều nguồn thu nhập hoặc là vượt quá khả năng.
 |
|
Hội nghị đánh giá thực trạng bảo hiểm nông nghiệp và khả năng cung cấp dịch vụ bảo hiểm nông nghiệp qua các HTX. |
Ông Nguyễn Hữu Nga, Phó Viện trưởng Viện Phát triển Kinh tế hợp tác phân tích, lý do các công ty bảo hiểm không muốn tham gia vào lĩnh vực bảo hiểm nông nghiệp, HTX bởi bản thân sản xuất nông nghiệp ở Việt Nam chưa đảm bảo tính bền vững, chuỗi giá trị chưa ổn định và tính rủi ro trong sản xuất nông nghiệp quá lớn.
Ông Nguyễn Hữu Nga, Phó Viện trưởng Viện Phát triển Kinh tế Hợp tác
“Các công ty bảo hiểm không muốn triển khai các gói bảo hiểm nông nghiệp vì lo sợ rủi ro đền bù quá lớn bởi thiên tai, dịch bệnh và những tác động khách quan khác. Điều này sẽ làm giảm doanh thu của các doanh nghiệp bảo hiểm, do đó nếu có thực hiện thì họ sẽ đẩy các gói với chi phí rất cao khiến người dân không có điều kiện tiếp cận các gói bảo hiểm”, ông Nga nói.
Nêu ví dụ về bảo hiểm nông nghiệp, HTX tại một số nước, bà Phạm Thị Hồng Yến, Trưởng ban Hợp tác quốc tế (Liên minh HTX Việt Nam) cho biết, ở Nhật Bản, Hàn Quốc, Hà Lan, các tập đoàn bảo hiểm đã thực sự quan tâm đến khu vực HTX, trong khi ở Việt Nam thì khu vực này gần như còn bỏ ngỏ.
Bà Phạm Thị Hồng Yến, Trưởng ban Hợp tác quốc tế (Liên minh HTX Việt Nam)
Do vậy, nếu có mảng bảo hiểm dịch vụ nông nghiệp thông qua HTX hặc đầu mối là Liên minh HTX thì rất tốt, bởi nông nghiệp là khu vực có tiềm năng để triển khai các gói bảo hiểm.
“Các thành viên cũng như các HTX sản xuất nông nghiệp rất cần tham gia mua các gói bảo hiểm để hạn chế được thiệt hại nếu những yếu tố rủi ro do khách quan xảy ra. Đặc biệt, nếu các doanh nghiệp bảo hiểm triển khai các gói thông qua Liên minh HTX để tối đa hóa lợi ích cho thành viên thì hết sức tích cực. Do vậy, nếu Nhà nước hoặc các doanh nghiệp bảo hiểm triển khai các gói bảo hiểm cho nông nghiệp Việt Nam, các HTX thì Liên minh HTX sẽ là đầu mối đại diện”, bà Yến cho biết.
Phạm Duy
