Sinh ra ở thị trấn Liên Nghĩa, huyện Đức Trọng, điều không may mắn đối với Hạnh là chị bị liệt hai chân khi 3 tuổi. Tưởng như cánh cửa cuộc đời, những ước mơ trải nghiệm cuộc sống, phát triển công việc đã đóng lại nhưng với nghị lực phi thường, chị Hạnh vẫn tỏa sáng giữa đời thường.
Cơ hội từ nghề thủ công
Sau khi học hết lớp 9, biết kinh tế gia đình khó khăn, cộng với mỗi lần thấy người thân tất bật lo toan không chỉ miếng cơm manh áo mà cả hỗ trợ sinh hoạt cá nhân cho mình, Hạnh mày mò đọc sách báo, tìm hiểu nhu cầu thị trường rồi quyết định theo học nghề may. Sau đó, chị tự tham gia các khóa đào tạo cho người khuyết tật và thành chủ một tiệm may và một tiệm tạp hóa.
Song song với hoạt động kinh doanh, chị vẫn tiếp tục công việc thiện nguyện, giúp đỡ những người đồng cảnh ngộ. Năm 2008, Nguyễn Thị Hồng Hạnh cùng những thành viên trong Hội người khuyết tật huyện Đức Trọng đưa ra sáng kiến thành lập HTX Vươn Lên nhằm tổ chức dạy nghề may, đan, thêu cho các hội viên nữ. Ngoài ra, HTX cũng dạy nghề in, photocopy, sửa chữa điện tử cho hội viên nam, giúp khoảng 30-38 thành viên tự tin hòa nhập với cộng đồng, tạo lập cuộc sống…
Chị Nguyễn Thị Hồng Hạnh là một trong những tấm gương sáng ở đời thường. |
Tuy nhiên, sau dịch Covid-19, do thị trường bão hòa, chị Hạnh đã cùng các thành viên ngừng một số ngành nghề và tập trung vào đan-móc len. Theo chị Hạnh, sở dĩ chị tập trung vào nghề này vì nó vốn có nét đẹp đặc trưng ở Lâm Đồng. Địa phương có khí hậu ôn đới, ban ngày mát mẻ quanh năm và có chút se lạnh nhưng khi đến tối, thời tiết lại có sương và trở lạnh. Thậm chí, một vài địa phương trong tỉnh có cái lạnh thấu xương. Chính vì lẽ đó mà việc đan len thủ công để giữ ấm cũng gắn bó với nhiều người như bản năng để chống lại khí hậu giá rét.
Đặc biệt, dù ngành công nghiệp đan len có phát triển thì đan-móc len thủ công vẫn có đất sống. Bởi trong thời hiện đại, vẫn có nhiều người, đặc biệt người trẻ bắt đầu có sự say mê, yêu thích công việc cũng như sản phẩm thủ công bởi tính cá nhân hóa, không bị trùng lặp, không sản phẩm nào giống nhau. Chính điều này tạo ra sự không đụng hàng cho sản phẩm.
Bên cạnh đó, nghề móc len thủ công truyền thống phù hợp với cả người già, người trẻ và đặc biệt là người khuyết tật, lại có thể làm lúc rảnh rỗi nên ngoài việc giúp nâng cao giá trị kinh tế, nghề này có thể giúp người khuyết tật tự cảm thấy giá trị của bản thân cũng như tăng khả năng sáng tạo trong công việc.
“Xét dưới góc độ thương mại, mỗi người làm ra một sản phẩm đan len thủ công sẽ có tính đặc trưng, độc đáo. Sản phẩm móc thủ công từ những sợi len cũng có giá cao hơn so với sản phẩm cùng loại nhưng sản xuất hàng loạt bằng máy móc nên việc tập trung trong đào tạo, phát triển ngành nghề này sẽ mang lại nhiều triển vọng”, Giám đốc HTX Vươn Lên nói.
Những sợi len được tạo hình và pha màu bởi những đôi bàn tay khéo léo không chỉ thành những sản phẩm nghệ thuật mà còn mang lại giá trị kinh tế. |
Tuy nhiên, với người phụ nữ này, để phát triển nghề đan móc len cũng không hề dễ dàng, nhất là khi điều kiện kinh tế của người dân đang bị tác động mạnh mẽ bởi suy thoái kinh tế toàn cầu. Làm sao để họ có thể rút hầu bao mua các sản phẩm đan len thủ công hay để các doanh nghiệp chấp nhận ký hợp đồng tiêu thụ cho HTX cũng là cả một vấn đề nan giải.
Để giải bài toán này, chị Hạnh đã không ngừng tham gia các khóa tập huấn, đào tạo sản xuất kinh doanh, đồng thời không ngừng mở rộng các mối quan hệ. Chị nhận thấy, nếu sản phẩm thủ công đan len có tính đặc trưng, độc đáo sẽ có giá trị kinh tế cao, dễ lọt vào mắt khách hàng nhưng đổi lại người trong nghề buộc phải liên tục cập nhật, thay đổi mẫu mã, nâng cấp tay nghề để không lặp lại những mẫu mã sản phẩm với những mô típ quen thuộc hay đơn điệu giống như thời trước đây.
“Muốn lấy lòng được khách hàng, đơn vị sản xuất phải có sản phẩm đa dạng để phù hợp với từng nhóm đối tượng khách hàng. Và muốn gắn bó lâu dài được với ngành nghề này, các sản phẩm phải thể hiện được cá tính của người làm ra nó, mẫu mã cũng phải được thiết kế mới và thay đổi liên tục”, chị Nguyễn Thị Hồng Hạnh nói.
Tránh bị thao túng tâm lý
Ngay như dịp Tết năm 2024, nhiều người sẽ thích những sản phẩm như rồng vàng, hoa mai, hoa đào, giỏ hoa ngày Tết... Điều này, theo Giám đốc HTX Vươn Lên là đúng nhưng đó là khoảng thời gian hai đến ba tháng trước Tết, lúc đó len màu vàng, đỏ, hồng cũng rất khan, giá cao.
Còn thời điểm những ngày cận Tết, chị và các thành viên nhận thấy các đơn hàng hoa mai, hoa đào, rồng vàng, giỏ hoa ngày Tết... đã bắt đầu giảm dần, không còn nhận nhiều đơn nữa. Thay vì nhận làm hoa và biểu tượng con vật của năm theo kiểu đại trà như lúc đầu, chị chú tâm vào các sản phẩm đẹp, cầu kỳ hơn một chút, bởi những khách thích sản phẩm kỳ công thì họ cũng sẵn sàng để trả một mức giá cao.
Hoa, thú bằng len móc được nhiều người ưa chuộng trong năm nay cũng mở ra cơ hội cho HTX Vươn Lên. |
“Làm kinh doanh thì nhanh nhạy và nắm bắt nhu cầu thị trường là cần thiết nhưng cũng cần cẩn trọng để không bị thị trường, khách hàng thao túng tâm lý, bị chạy theo xu hướng một cách quá đà dẫn tới sản xuất ồ ạt, gây đọng hàng, khan vốn”, chị Hạnh cho biết.
Thay vào đó, cần bình tĩnh quan sát thị trường và có những đánh giá về tâm lý khách hàng, người tiêu dùng một cách kỹ lưỡng. Chẳng hạn như vào dịp Tết Nguyên đán này vốn là dịp đoàn viên. Do đó, ngoài nhu cầu chưng giỏ hoa thủ công, linh vật con rồng, hoa đào, hoa mai thì cũng có nhiều người lại tự tay làm đồ trang trí cho gia đình mình. Điều này dẫn đến tình trạng, trong năm cùng một người đó có thể họ là khách hàng thân thiết của HTX nhưng đến thời điểm Tết, họ lại là đối thủ của chính HTX vì đã tự mày mò làm chậu hoa, cây cảnh.
Hơn thế nữa, xu hướng của người lớn tuổi vẫn thích chưng cây cảnh, hoa tươi ngày Tết nhằm biểu trưng cho sự tươi mới, sức sống tràn đầy. Lúc này, chị Hạnh cũng tính tới các mẫu cho dịp sau Tết như 14/2, 8/3 vì đây là những ngày lễ lớn của những bạn trẻ, họ thích những sản phẩm trẻ trung, dễ thương từ len nên cơ hội cho HTX cũng tăng cao hơn.
Đã có một thời gian dài gắn bó với nghề, người phụ nữ này cho rằng những người theo đuổi và làm công việc thủ công, trong đó có đan móc len đòi hỏi phải kiên nhẫn tỉ mỉ và đặc biệt là phải rất yêu nghề. Năng khiếu cũng được xem như điểm cộng cho công việc đòi hỏi tính thẩm mỹ và sáng tạo này. Nhưng về cơ bản, ai cũng có thể làm được công việc đan móc len sợi, nhất là những người khuyết tật.
Với mong muốn giúp đỡ được thêm nhiều cuộc đời không may bị khiếm khuyết một phần cơ thể như mình, chị Hạnh ngày đêm tìm kiếm các đối tác ở các tỉnh thành trên cả nước để vừa có thể sản xuất bán trực tiếp, vừa nhận hàng gia công. Khi đó, các thành viên trong HTX có việc làm thường xuyên và ổn định cuộc sống.
Tuy nhiên, bên cạnh những thành viên làm việc lâu năm, có tay nghề cao thì cũng còn có những thành viên là người khuyết mới tham gia HTX, chưa qua đào tạo nghề móc len. Chính vì vậy, thời gian tới, chị Hạnh sẽ tiếp tục mở các lớp dạy móc len cho các học viên là thành viên của HTX và một số phụ nữ tuy không khuyết tật nhưng có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn trên địa bàn huyện để nâng cao hiệu quả cho nghề thủ công móc len.
Tấm gương chị Nguyễn Thị Hồng Hạnh vượt khó trở thành giám đốc HTX tạo việc làm cho 38 lao động là người khuyết tật đã cho thấy nghị lực phi thường của chị. Như bông hoa dã quỳ tràn đầy sức sống giữa đại ngàn Tây Nguyên rộng lớn, Nguyễn Thị Hồng Hạnh đang từng ngày khẳng định vai trò, vị trí của người khuyết tật trong xã hội. Chị được nhiều người yêu mến gọi là "Nàng Bân thời hiện đại" vì đã có nhiều năm gắn bó và nâng cao giá trị cho những sợi len suốt bốn mùa trong năm.
Những gì chị đã làm được xứng đáng là tấm gương sáng giàu nghị lực, bản lĩnh cho những người cùng cảnh ngộ nói riêng, cộng đồng nói chung nỗ lực theo đuổi công việc, phát triển kinh doanh và khởi nghiệp sáng tạo.
Huyền Trang
BOX 1:
Tấm gương chị Nguyễn Thị Hồng Hạnh vượt khó trở thành giám đốc HTX tạo việc làm cho 38 lao động là người khuyết tật đã cho thấy nghị lực phi thường của chị. Như bông hoa dã quỳ tràn đầy sức sống giữa đại ngàn Tây Nguyên rộng lớn, Nguyễn Thị Hồng Hạnh đang từng ngày khẳng định vai trò, vị trí của người khuyết tật trong xã hội. Chị được nhiều người yêu mến gọi là "Nàng Bân thời hiện đại" vì đã có nhiều năm gắn bó và nâng cao giá trị cho những sợi len suốt bốn mùa trong năm.
BOX 2:
“Làm kinh doanh thì nhanh nhạy và nắm bắt nhu cầu thị trường là cần thiết nhưng cũng cần cẩn trọng để không bị thị trường, khách hàng thao túng tâm lý, bị chạy theo xu hướng một cách quá đà dẫn tới sản xuất ồ ạt, gây đọng hàng, khan vốn”, chị Nguyễn Thị Hồng Hạnh, Giám đốc HTX Vươn Lên.