Buổi xin lỗi được tổ chức ngày 28/5, tại trụ sở HTX Thủ công mỹ nghệ Ngọc Bích (ấp Giồng Có, xã Tham Đôn, huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng) có rất đông người dân ở địa phương đến tham dự. Bởi lần đầu tiên họ được chứng kiến Viện Kiểm sát nhân dân (KSND) cấp tỉnh trực tiếp xin lỗi người dân.
Ông Nguyễn Hồng Phuông - Phó Viện Trưởng Viện KSND tỉnh Sóc Trăng, cho biết nguyên nhân dẫn đến việc gây thiệt hại cho bà Bích là lỗi của những người tiến hành tố tụng đã không đánh giá đầy đủ và toàn diện chứng cứ thu thập được trước khi khởi tố vụ án.
Nỗi oan của "nữ hoàng"
Theo hồ sơ vụ án, tháng 5/2010, bà Bích bị Công an tỉnh Sóc Trăng khởi tố về hành vi "Tham ô tài sản" tại Trung tâm Khuyến công tỉnh Sóc Trăng.
Trước đó, Cơ quan điều tra đã bắt tạm giam nguyên Giám đốc Trung tâm Khuyến công Sóc Trăng là ông Ngô Hồng Phi và 6 người khác cũng về hành vi "tham ô tài sản", gồm Nguyễn Quốc Trung, Đặng Minh Út, Nguyễn Thế Vương, Huỳnh Văn Bảy, Huỳnh Ngọc Bích và Trần Tấn Là.
Theo cáo buộc của các cơ quan tố tụng, khoảng năm 2006 - 2007, Trung tâm Khuyến công tỉnh Sóc Trăng được giao 39 đề án thực hiện mô hình, mở lớp dạy nghề, giải quyết việc làm cho nông dân. Tổng kinh phí được cấp cho những đề án này trên 1,4 tỷ đồng. Đến cuối năm 2007, hồ sơ tạm ứng, thanh toán thể hiện hơn 1,37 tỷ đồng.
Trong quá trình thực hiện các phần việc được giao, ông Phi bị cho là chỉ đạo kế toán Út thanh toán đúng với con số được duyệt, hoàn thành 39 đề án vì tiền đã được tạm ứng nhập quỹ cơ quan do chuyên viên Nguyễn Quách Hồng Quyên (đã trốn ra nước ngoài) quản lý.
Trung và Vương bị cáo buộc "thông đồng" với các Chủ nhiệm HTX là bà Bích và ông Là (nay là Giám đốc HTX) để thỏa thuận ký kết những hợp đồng dạy nghề nhưng chỉ thực hiện một phần và khai man chứng từ thanh toán để chiếm đoạt 402 triệu đồng.
Cụ thể, bà Bích đã ký hợp đồng mở 5 lớp học nghề sản xuất thủ công mỹ nghệ tại huyện Mỹ Xuyên với số tiền 52,5 triệu đồng và Trung tâm Khuyến công đã thực hiện chi cho bà 17,6 triệu đồng.
Cơ quan điều tra còn căn cứ vào việc bà Bích đã đóng dấu treo trên 9 phiếu thu chưa ghi nội dung để Trung tâm Khuyến công thanh toán tiền các đề án.
Tuy nhiên, bà Bích đã trả lại số tiền nói trên và nộp vào Kho bạc Nhà nước tỉnh Sóc Trăng, nhưng Viện KSND vẫn quyết định khởi tố bà tội tham ô số tiền 17,6 triệu đồng.
Sau gần 9 năm ròng với 3 lần xét xử sơ thẩm qua 24 phiên tòa, mỗi phiên 3 - 5 ngày và 2 lần xét xử phúc thẩm với 4 phiên, xét thấy bà Bích không có tội nên cơ quan điều tra Công an tỉnh Sóc Trăng ra quyết định đình chỉ điều tra bị can đối với bà vào ngày 3/7/2018.
Bà Huỳnh Ngọc Bích chấp nhận lời xin lỗi của Viện KSND tỉnh Sóc Trăng |
Lời xin lỗi muộn màng?
Tại buổi xin lỗi công khai, ông Nguyễn Hồng Phuông - Phó viện Trưởng Viện KSND tỉnh Sóc Trăng, cho biết những người thi hành tố tụng trong vụ án nói chung và Kiểm sát viên Viện KSND tỉnh Sóc Trăng nói riêng đã không đánh giá toàn diện các chứng cứ thu thập được liên quan đến bà Bích trước khi khởi tố, nên sau khi khởi tố, điều tra truy tố thì được tòa án tuyên không phạm tội, mặc dù trước đó đã nêu bà phạm tội.
Ông Phuông nhấn mạnh: "Kể từ khi có quyết định đình chỉ điều tra bị can, bà Huỳnh Ngọc Bích chính thức xác định là người bị hại và trách nhiệm giải quyết bồi thường thiệt hại thuộc về Viện KSND tỉnh Sóc Trăng".
Chấp nhận lời xin lỗi của Viện KSND tỉnh Sóc Trăng và không yêu cầu bồi thường, bà Bích cho rằng những cán bộ, Kiểm sát viên làm sai cần được xử lý nghiêm.
Phát biểu tại buổi xin lỗi, bà Bích cho biết khởi nghiệp từ tay trắng bà đã thành lập HTX chuyên chế biến, sản xuất các loại giỏ, đồ gia dụng từ cây lục bình để xuất khẩu. Thời kỳ "hoàng kim" HTX của bà đã giải quyết việc làm cho khoảng 8.000 lao động nông thôn ở nhiều tỉnh, thành trong khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, chủ yếu lao động là người dân tộc Khmer với thu nhập ổn định.
Tuy nhiên, kể từ ngày bị vướng vào vòng lao lý, HTX ngưng hoạt động, nhiều lao động mất việc làm phải bỏ đi làm ăn xa.
Bà Bích cho biết sau khi được minh oan bà sẽ cố gắng gây dựng, khôi phục lại HTX, nhằm tạo việc làm và thu nhập cho thành viên và người lao động.
Dù lời xin lỗi đã được thực hiện công khai và chấp nhận, nhưng những thiệt hại mà bà Bích phải chịu là rất lớn, không chỉ về vật chất và cả về tinh thần, khi mang tư cách "bị can" suốt gần 9 năm dài.
Quyết định "đình chỉ điều tra bị can" được ban hành từ tháng 7/2018 nhưng gần 11 tháng sau, ngày 16/5/2019, Viện KSND tỉnh Sóc Trăng mới ban hành Thông báo số 132/TB-VKS-P7 "V/v Tổ chức phục hồi danh dự cho bà Huỳnh Ngọc Bích - Chủ nhiệm HTX Ngọc Bích".
Huyền Trang