Cây nhãn Hương Chi được đưa về Sơn Thủy từ năm 1989, người có công đầu là ông Bùi Văn Lực, khi ấy là Bí thư Đảng ủy xã. Lần đầu tiên trên địa bàn xã có diện tích trồng nhãn được áp dụng quy trình kỹ thuật thâm canh 2,5ha.
Tháo gỡ khó khăn cho cây nhãn
Mặc dù vậy, trong suốt nhiều năm sau đó, do gặp nhiều trở ngại như thị trường, giá cả bấp bênh, vốn đầu tư và kiến thức thâm canh còn nhiều hạn chế... Diện tích cây nhãn tăng chậm, đến năm 2010 cả xã mới đạt 38ha.
Vài năm trở lại đây, những khó khăn dần được tháo gỡ, nhận thức của cán bộ và người trồng nhãn có những thay đổi tích cực. Đến nay tổng diện tích trồng nhãn của xã lên tới 136ha, trong đó riêng diện tích của 41 thành viên HTX Sơn Thủy trồng là 34 ha.
Ông Bùi Văn Miển, Giám đốc HTX Sơn Thủy cho biết, toàn bộ diện tích nhãn của HTX đã cho thu hoạch, cây trồng lâu nhất đến nay là 22 năm, cây mới nhất cũng được 10 năm.
Năm 2019, thời tiết thuận lợi, năng suất trung bình đạt 21 tấn/ha. Năm 2020, thời tiết khắc nghiệt, trung bình mỗi ha cho thu hoạch 12 tấn. Doanh thu của toàn HTX đạt 4,2 tỷ đồng, giảm gần một nửa so với năm 2019. Với lượng quả như hiện nay, nếu thời tiết thuận lợi, dự kiến năm 2021 này, sản lượng ước tính đạt từ 16-18 tấn/ha.
 |
|
Ông Bùi Văn Miển, Giám đốc HTX Sơn Thủy chăm sóc vườn nhãn để hạn chế sâu bệnh và nâng cao hiệu quả. |
“Năm 2021, dù chưa đến vụ thu hoạch nhưng đã có 2 doanh nghiệp đến đăng ký thu mua gần 200 tấn để xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc. Nếu sản phẩm nhãn bán tự do được 9-10 nghìn/kg thì sản phẩm xuất khẩu đạt từ 13-15 nghìn/kg. Tuy nhiên, chất lượng sản phẩm xuất khẩu phải yêu cầu cao hơn”, ông Miển nói.
Để hỗ trợ cho HTX, năm 2020, các cấp, ngành tỉnh Hòa Bình đã hỗ trợ cho HTX tham gia chuỗi giá trị, chứng nhận VietGAP và hỗ trợ hệ thống tưới tiết kiệm.
Nhờ sự hỗ trợ của cấp ủy, chính quyền, thị trường tiêu thụ ổn định, thành viên HTX Sơn Thủy luôn chăm chỉ vun trồng cho nhãn tốt tươi để quả to, vỏ mỏng, cùi dày, ngọt dịu, đáp ứng tốt nhu cầu thị trường.
Bà Bùi Thị Chiến ở xóm Khoang chia sẻ, gia đình trồng khoảng 2ha giống nhãn Hương Chi. Thực tế, qua nhiều năm cho thấy, cây nhãn có thu nhập cao hơn nhiều so với làm nông nghiệp và trồng màu. Tuy nhiên, lại đòi hỏi tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật và khâu chăm sóc để đảm bảo quả to, đều, mẫu mã đẹp, ngọt sắc.
Trong bối cảnh thị trường cạnh tranh, gia đình đã đầu tư sản xuất theo quy trình VietGAP, trong đó, thực hiện chặt chẽ việc ghi sổ nhật ký đầy đủ, ngày nào bón phân, phun thuốc, lượng thuốc, thời gian cách ly trước khi cung cấp ra thị trường...
“Để đảm bảo chất lượng, gia đình luôn tuân thủ quy trình kỹ thuật về chăm sóc, phòng, chống sâu bệnh, kích thích ra hoa, đậu quả, cây nào cũng sai trĩu. Cứ vào vụ là thương lái tấp nập đến thu mua”, bà Chiến nói.
Chính quyền đồng hành với HTX
Ông Bạch Công Thi, Phó trưởng phòng Tài chính- Kế hoạch, Phó trưởng ban Chỉ đạo phát triển KTTT, HTX huyện Kim Bôi cho biết, năm 2016, nhãn Sơn Thủy được Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ cấp giấy chứng nhận nhãn hiệu tập thể.
“Đồng thời, 34ha nhãn của 41 hộ thành viên HTX Sơn Thủy được Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật trao giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP. Nhờ đó, cây trồng này ngày càng có tiếng trên thị trường. Chương trình trồng nhãn sạch theo tiêu chuẩn VietGAP để giữ được thương hiệu trên thị trường và đảm bảo phát triển bền vững cũng đã được triển khai áp dụng và sẽ triển khai tiếp chương trình đăng ký mã số, mã vạch để truy xuất nguồn gốc...”, ông Thi nói.
Cũng theo ông Thi, toàn huyện Kim Bôi hiện có 40 HTX, trong đó có 25 HTX dịch vụ nông nghiệp và 15 HTX ngành nghề khác. Thời gian qua, các HTX đã tạo công ăn việc làm cho người dân địa phương, đóng góp chung vào sự phát triển KT-XH của huyện với 5-6% GDP toàn ngành nông nghiệp của huyện.
 |
|
Kinh tế tập thể, HTX trên địa bàn huyện phát triển nhanh và bền vững nhờ sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị. |
Ngoài ra, huyện cũng phối hợp với Liên minh HTX tỉnh tổ chức các chương trình hội chợ giới thiệu, quảng bá sản phẩm cho các HTX, xây dựng HTX điển hình tiên tiến, tìm hiểu những khó khăn, hạn chế và giải pháp hỗ trợ kịp thời.
Kim Bôi là huyện được UBND tỉnh, Liên minh HTX tỉnh đánh giá là huyện dẫn đầu về phong trào phát triển KTTT, HTX trong toàn tỉnh Hòa Bình giai đoạn 2018-2020. Điều đáng nói, các HTX trên địa bàn hoạt động đúng bản chất, có hiệu quả thiết thực.
“Hiện nay, huyện Kim Bôi đã thành lập Câu lạc bộ các HTX, với sự tham gia của toàn bộ các HTX trên địa bàn huyện. Mục đích là để chính bản thân mỗi HTX tìm hiểu những khó khăn, thuận lợi và giúp đỡ nhau tháo gỡ điểm nghẽn, để các HTX cùng phát triển bền vững”, ông Khanh cho biết.
Phạm Duy
