Tham dự và cho ý kiến tại Hội thảo có đại diện Ban Kinh tế Trung ương; Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Liên minh HTX Việt Nam và lãnh đạo Liên minh HTX 12 tỉnh phía Bắc và Đồng bằng sông Hồng, cùng một số HTX tiêu biểu.
 |
|
Ông Nguyễn Mạnh Cường, Viện trưởng Viện Phát triển Kinh tế hợp tác chủ trì Hội thảo |
Tại Hội thảo, nhiều ý kiến cho rằng, Luật HTX năm 2003, sửa đổi, bổ sung và hiện là Luật HTX năm 2012 đã tạo cơ sở, hành lang pháp lý cho hoạt động và phát triển kinh tế tập thể. Luật HTX năm 2012 có một số ưu điểm cơ bản gồm: Luật HTX năm 2012 quy định rõ hơn, cụ thể hơn về tổ chức quản lý và điều hành HTX, Liên hiệp HTX trên tất cả các ngành, lĩnh vực của nền kinh tế đều phải tổ chức 2 bộ máy là quản lý (HĐQT) và điều hành (giám đốc); các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của HTX, Liên hiệp HTX cơ bản đã tiếp cận với 7 nguyên tắc HTX do Liên minh HTX quốc tế công bố và đã được nhiều nước trên thế giới áp dụng; quy định Nhà nước phải có chính sách hỗ trợ, ưu đãi đối với HTX, Liên hiệp HTX; Nhà nước công nhận và bảo hộ quyền sở hữu tài sản, vốn, thu nhập, các quyền và lợi ích hợp pháp khác...
Tuy nhiên, trước tác động của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và quá trình hội nhập quốc tế mạnh mẽ của đất nước, Luật HTX năm 2012 xuất hiện nhiều điểm không còn phù hợp với thực tiễn. Ông Vũ Văn Mạnh, Giám đốc DDS (Đan Mạch) tại Việt Nam cho rằng, tại điều 46, Luật HTX quy định về Phân phối thu nhập nên sửa đổi thành Phân phối lợi nhuận cho dễ hiểu. Ngoài ra còn đề xuất cân nhắc tại điều 3, Luật HTX quy định tối thiểu 7 thành viên mới đủ điều kiện thành lập HTX, nay nên xem xét số thành viên tối thiểu là từ 5 trở lên. Cũng tại điều 3, Luật HTX quy định tối thiểu 4 HTX mới trở thành Liên hiệp HTX thì nên cân nhắc lại có thể từ 2 HTX trở lên. Tại điều 6, Luật HTX quy định về giao đất, cho thuê đất thì cần cân nhắc điều kiện nào HTX được “cấp sổ đỏ” cho trụ sở HTX ổn định trong xây dựng các công trình mang tính chất lâu dài, các thành viên yên tâm góp vốn. Các điều 9, 14, 15 trong Nghị định 55 quy định HTX nông nghiệp có thể vay tối đa không quá 1 tỷ đồng mà không cần thế chấp. Tuy nhiên, việc tiếp cận vốn không hề dễ dàng đã tạo ra nút thắt về vốn trong sản xuất, kinh doanh. Do vậy, cần sửa đổi để các HTX có thể tiếp cận được vốn vay phục vụ cho sản xuất, kinh doanh.
 |
|
GS. TS Chu Tiến Quang đóng góp ý kiến tại Hội thảo |
GS. TS Chu Tiến Quang nêu kiến nghị, nên xác định HTX là một loại hình doanh nghiệp cho đúng nghĩa, từ đó mới có hướng đề nghị sửa đổi cho phù hợp với thực tiễn. Tiếp theo là phải có quy định trong Luật việc đào tạo, giáo dục thành viên, nhất là vấn đề Luật HTX để giúp cho các thành viên hiểu mình là ai, là cái gì. Là chủ thể của HTX mà không hiểu Luật thì quá trình tham gia sao đạt hiệu quả cao, lợi ích chung, sứ mạng của mình đối với HTX? Vấn đề nữa nên bổ sung trong Luật là phải có kiểm toán HTX bắt buộc chứ không phải là khuyến khích kiểm toán nội bộ. Kiểm toán là để chỉ ra từng "căn bệnh" của mỗi HTX, sau đó chỉ ra hướng sửa sai để tạo điều kiện cho các HTX phát triển, chứ không phải là kiểm toán để thui chột sự phát triển của HTX.
 |
|
Ông Nguyễn Hữu Đạo, Phó Chủ tịch Liên minh HTX Hải Phòng đóng góp ý kiến tại Hội thảo |
Ông Nguyễn Hữu Đạo, Phó Chủ tịch Liên minh HTX Hải Phòng cho rằng, Luật HTX năm 2012 không hạn chế về ngành nghề, quy mô, địa giới hành chính, nhưng khi triển khai thực tế thì lại vướng mắc vào một số Luật khác. Chẳng hạn, logistics của HTX lại vướng vào Luật Thương mại, trong đó có kinh doanh của các HTX cũng rất cần bến bãi và kho ngoại quan. Do vậy, cần rà soát lại các Luật có xung đột với Luật HTX để các HTX có thể tham gia vào các hoạt động theo đúng quy định. Bên cạnh đó, để thực hiện Luật HTX thì phải có sự kết nối với các Luật khác, các quy định khác và kết nối với các đơn vị, doanh nghiệp khác. Đừng để tình trạng Luật HTX hoạt động độc lập mà thiếu đi sự kết nối dẫn đến kém hoặc không hiệu quả.
Bên cạnh việc kiến nghị sửa đổi từ ngữ cho phù hợp, chính xác, một số ý kiến cho rằng nên xác định là sở hữu cộng đồng để các HTX dù có phá sản nhưng tài sản không chia vẫn tồn tại. Trong Luật HTX có đưa ra các chính sách nhưng chưa làm rõ được mục tiêu của chính sách để làm gì? Do vậy phải đưa ra 3 nhóm chính sách gồm: Định hướng cho HTX; nhóm chính sách tạo động lực để hỗ trợ cho các HTX khó khăn, về tín dụng, đất đai, khoa học công nghệ, thị trường... dựa trên đề xuất; phòng ngừa rủi ro. Hiện nay chưa có chính sách này cho HTX, nếu các HTX gặp rủi ro thì các HTX đều tự chịu.
Ghi nhận và đánh giá cao ý kiến đóng góp của các đại biểu tại Hội thảo, ông Nguyễn Mạnh Cường, Viện trưởng Viện Phát triển Kinh tế hợp tác trân trọng gửi lời cảm ơn đến các đại biểu, đồng thời khẳng định đã tiếp nhận và tiếp tục nghiên cứu, chỉnh sửa cho phù hợp và có báo cáo tổng hợp chuyển đến các cơ quan chức năng, Chính phủ, Quốc hội để đề xuất sửa đổi cho phù hợp với thực tiễn.
Phạm Duy
