Bên cạnh các HTX chuyên doanh, xu hướng chung trên thế giới ngày càng nhiều các HTX kinh doanh đa năng, đa dịch vụ trong nhiều ngành nghề, lĩnh vực. Đặc biệt, điều này thấy rõ nhất, hiệu quả nhất trong các HTX nông nghiệp và nông thôn ở nhiều nước có mô hình HTX phát triển.
Dịch vụ tổng hợp đa năng
Hiện nay, các HTX nông nghiệp Nhật Bản đều kinh doanh theo mô hình dịch vụ tổng hợp đa năng và rất hiệu quả, thành công. Đây chính là sự linh hoạt nhạy bén với thị trường để có định hướng kinh doanh phù hợp của các HTX nông nghiệp nước này trước xu thế công nghiệp hóa mạnh mẽ của nền kinh tế.
Bên cạnh đó, quá trình toàn cầu hóa thúc đẩy thương mại quốc tế, hàng nông nghiệp nhập khẩu nhiều hơn. Do vậy, sản phẩm nông nghiệp của các HTX bị cạnh tranh nhiều hơn.
Để giúp thành viên có những sản phẩm tốt nhất, phù hợp nhất với thị trường, các HTX nông nghiệp Nhật Bản cũng là đầu mối cung cấp thông tin thị trường và chuyển giao công nghệ, khoa học kỹ thuật.
HTX có thêm chức năng tập huấn, đào tạo cho thành viên, nông dân trong việc sử dụng máy móc hay cách chăm bón, thu hoạch sản phẩm, tập huấn các qui trình, phương pháp về sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật…
Ngoài ra, sự phát triển của xã hội và kinh tế cũng dẫn đến thay đổi và tăng nhu cầu của người dân, trong đó có hàng triệu thành viên HTX. Vì vậy, triết lý hoạt động của các HTX Nhật Bản là phải đáp ứng đầy đủ các nhu cầu mới phát sinh.
Với phương thức kinh doanh, tổng hợp đa năng, mọi nhu cầu nào của thành viên viên, người dân, HTX đều có thể đáp ứng tốt. Bên cạnh các dịch vụ tín dụng ngân hàng, dịch vụ bảo hiểm, mỗi HTX nông nghiệp ở Nhật Bản đều có những cửa hàng tiện ích với đầy đủ hàng hóa tiêu dùng, lương thực, thực phẩm và kể cả những sản phẩm văn hóa như hoa tươi, sách báo, quà tặng…
Các HTX nông nghiệp Nhật Bản ngày nay cung cấp khá đầy đủ các dịch vụ văn hóa và rất nhiều dịch vụ phúc lợi khác cho thành viên và người dân nói chung.
Định hướng của Liên đoàn HTX nông nghiệp Nhật Bản (JA-Zenchu) cho các HTX của mình là phục vụ mọi nhu cầu thành viên "từ khi ra đời đến khi qua đời" (from the cradle to the grave). Theo đó, các HTX cung cấp thêm các dịch vụ du lịch, dịch vụ chăm sóc trẻ em, chăm sóc người già, dịch vụ tang lễ và nhiều dịch vụ khác theo nhu cầu của thành viên.
 |
|
Các HTX nông nghiệp ở CHLB Đức đều kinh doanh tổng hợp đa năng, đa dịch vụ |
Vừa bán phân bón vừa cho vay
Tương tự như ở Nhật, rất nhiều HTX nông nghiệp Raiffeisen ở CHLB Đức, cũng kinh doanh tổng hợp đa năng, đa dịch vụ. Mặc dù lĩnh vực kinh doanh ngân hàng là lĩnh vực đặc thù với nhiều điều kiện khắt khe, nhưng đến nay ở Đức vẫn còn khoảng 200 HTX nông nghiệp có giấy phép kinh doanh ngân hàng.
Các HTX nông nghiệp này được phép kinh doanh ngân hàng như các tổ chức tín dụng khác và cũng đồng thời tuân thủ luật các tổ chức tín dụng và chịu sự giám sát, thanh tra của Cơ quan giám sát thanh tra Ngân hàng Liên bang Đức.
Như vậy, để đáp ứng nhu cầu thành viên, các HTX Raiffeisen này vẫn vừa kinh doanh vật tư nông nghiệp, phân bón, tiêu thụ sản phẩm nhưng vẫn vừa cho vay hay huy động vốn, thậm chí cung cấp các dịch vụ thẻ, dịch vụ thanh toán khác.
Xu hướng chung của thế giới, đặc biệt từ kinh nghiệm của các nước phát triển là nền kinh tế ngày nay đã mở nhiều hơn. Hội nhập, giao thương toàn cầu, cạnh tranh đi đôi với bình đẳng. Vì vậy, các HTX sẽ phải cạnh tranh nhiều hơn với các mô hình kinh tế khác, với các loại hình doanh nghiệp khác trên thị trường. Đây là thách thức nhưng cũng là cơ hội giúp mô hình HTX ở các nước phát triển tồn tại, hiệu quả, bền vững.
Và để cạnh tranh được, xu thế phát triển của nhiều HTX, đặc biệt là các HTX dịch vụ nông nghiệp, nông thôn trở thành tổ chức kinh tế đa năng, kinh doanh đa ngành nghề, đa sản phẩm, đa dịch vụ. Chỉ với định hướng như vậy, HTX mới đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao hơn, nhiều hơn, đa dạng hơn của khách hàng, của thành viên.
Đồng thời với xu hướng kinh doanh đa năng, đa dịch vụ, ở hầu hết các nước, HTX trong nhiều lĩnh vực, ngành nghề cũng đang có xu thế mở rộng địa bàn hoạt động. Đây là điều cần thiết để HTX phát triển thành viên, phát triển thị trường trong điều kiện cơ sở hạ tầng, thông tin, giao thông ngày càng thuận lợi hơn cho các HTX.
(Kỳ tới: Linh hoạt theo thị trường để tồn tại và phát triển)
Phạm Quang Vinh
