Thời gian qua, Hoành Bồ đã xây dựng được vùng trồng cây dược liệu trên 150ha tập trung, chủ yếu tại các xã Quảng La, Bằng Cả, Đồng Lâm, Đồng Sơn, Tân Dân. Bên cạnh những diện tích trồng nhỏ lẻ của các hộ dân, trên địa bàn huyện có những doanh nghiệp, HTX có diện tích trồng lớn, như: HTX Nông dược xanh Tinh Hoa, Công ty CP Y tế Đức Minh, HTX Nông dược Quang Vân, HTX Quế Sơn...
Phấn đấu đạt 748 ha trồng dược liệu
Hiện nay, trên thế giới, nhu cầu về dược liệu cũng như thuốc từ dược liệu có xu hướng ngày càng tăng, nhất là ở các quốc gia đang phát triển. Việt Nam là quốc gia có nhu cầu sử dụng dược liệu, các sản phẩm từ dược liệu rất lớn. Tuy nhiên, nguồn dược liệu đang sử dụng chủ yếu là nhập khẩu.
Tại Quảng Ninh, nhu cầu sử dụng dược liệu, các sản phẩm có nguồn gốc từ dược liệu ngày càng tăng. Các bệnh viện công lập trên địa bàn sử dụng 40 tấn dược liệu và hơn 100 loại thuốc Đông dược mỗi năm. Các cơ sở khám chữa bệnh bằng y học cổ truyền ngoài công lập sử dụng trên 100 tấn dược liệu/năm...
Trồng dược liệu được nhiều người dân đồng bào dân tộc Dao tại Hoành Bồ tích cực thực hiện |
Nhận thấy tiềm năng phát triển, mở rộng vùng trồng dược liệu của địa phương, những năm gần đây, huyện Hoành Bồ đã khuyến khích người dân, HTX và các doanh nghiệp tham gia trồng dược liệu. Theo quy hoạch phát triển, đến năm 2030, toàn huyện sẽ có 748ha trồng dược liệu, mang lại hiệu quả kinh tế bền vững.
Tân Dân là xã đi đầu của huyện trong triển khai mô hình trồng cây dược liệu tại hộ gia đình. Năm 2013, xã có 3 hộ tham gia trồng cây dược liệu trên diện tích 2ha. Đến cuối năm 2019, địa phương này đã quy hoạch diện tích trồng hơn 6ha với sự tham gia của 17 hộ.
Theo thống kê của xã Tân Dân, tổng vốn huy động cho dự án trồng cây thuốc nam dân tộc Dao tại xã là hơn 1,5 tỷ đồng; trong đó ngân sách nhà nước hỗ trợ 1,27 tỷ đồng, còn lại là nhân dân đóng góp. Cuối năm 2019, xã đã thành lập được 2 HTX và 1 tổ hợp tác dược liệu.
HTX tiên phong tham gia
Hoành Bồ luôn quan tâm tạo điều kiện cho các HTX trồng dược liệu hoạt động ổn định với nhiều cơ chế ưu đãi: Hỗ trợ chi phí mua cây giống, miễn phí thuế một số loại đất trồng dược liệu, chuyển giao khoa học kỹ thuật, xây dựng liên kết chuỗi sản xuất sản phẩm dược liệu...
Ông Phạm Thanh Phong, Giám đốc HTX Nông dược xanh Tinh Hoa (xã Quảng La –Hoành Bồ), chia sẻ: “HTX sau khi được huyện hỗ trợ về tiền thuê đất, GPMB và hỗ trợ 30% kinh phí xây nhà xưởng chế biến dược liệu đã triển khai mô hình trồng xen canh các loại cây dược liệu với cây ăn quả, hoa và phát triển du lịch sinh thái nhằm tăng giá trị của đất, từ đó giảm bớt chi phí sản xuất và đặc biệt là giảm giá thành dược liệu. Đến nay, HTX đang trồng hơn 20 loại cây dược liệu”.
Cuối năm 2015, HTX Nông dược xanh Tinh Hoa đã đầu tư Dự án “Sơ chế, chế biến dược liệu, cất chiết tinh dầu” và Dự án “Vườn cây ăn quả kết hợp du lịch sinh thái” với số vốn đầu tư khoảng 60 tỷ đồng, trên diện tích 22,5ha tại thôn 6, xã Quảng La, huyện Hoành Bồ.
Mô hình trồng cây sachi của HTX Nông Dược Quang Vân (ảnh TL) |
HTX đã sản xuất ra nhiều sản phẩm dược liệu sơ chế và tinh dầu có tác dụng phòng và chữa bệnh như: Trinh nữ hoàng cung, cà gai leo, nhân trần, bồ công anh, kim tiền thảo, tinh dầu sả, bạc hà, gừng… Các sản phẩm này được bày bán ngay tại xưởng phục vụ khách tham quan, du lịch và là sản phẩm thuộc chương trình OCOP tỉnh Quảng Ninh.
Đáng chú ý, từ hoạt động của HTX Nông dược xanh Tinh Hoa, những lao động đồng bào dân tộc Dao ở thôn 6, xã Quảng La có thu nhập từ những công việc không mấy vất vả như: rẫy cỏ, trồng, chăm sóc hoa, chăm sóc cây dược liệu. Ngày làm việc 8 tiếng và mức thu nhập khoảng 3,5 – 4 triệu đồng/tháng.
Được thành lập vào đầu năm 2018, HTX Nông dược Quang Vân (xã Thống Nhất – Hoành Bồ) đã quyết định tận dụng thế mạnh của địa phương về dược liệu làm hướng phát triển kinh tế. Nhận thấy cây sachi còn khá mới mẻ trên thị trường, HTX đã tập trung trồng và sản xuất các sản phẩm từ cây sachi trên diện tích khoảng 5ha. Hiện, HTX đã cung cấp ra thị trường 4 sản phẩm chính từ cây sachi như: Rau sa chi, hạt sachi rang sấy, trà thảo mộc sachi, dầu sachi...
Việc chính quyền địa phương khuyến khích, hỗ trợ HTX, nông dân trồng và khai thác cây dược liệu là việc làm cần thiết, mang lại hiệu quả rõ rệt về kinh tế, an sinh: Vừa góp phần bảo vệ, phát triển đa dạng sinh học, từng bước chuyển đổi cơ cấu cây trồng và đặc biệt là nâng cao thu nhập cho người trồng...
Thanh Vân