Những ngày này, các thành viên và người lao động của HTX Miến Việt Cường đang tất bật tập trung sản xuất nhằm đáp ứng nhu cầu thị trường trong dịp Tết sắp tới. Dự kiến, trong cả dịp Tết năng suất của HTX sẽ đạt trên 60 tấn (tăng gấp 5 lần so với bình thường).
Làng nghề truyền thống
Không ai nhớ chính xác nghề miến ở xã Việt Cường (xóm Hóa Thượng, huyện Đồng Hỷ, Thái Nguyên) có từ bao giờ, chỉ biết người làm miến lâu năm nhất cũng phải gần 40 năm nay.
Sản phẩm miến của xã Việt Cường vốn ngon có tiếng với sợi dai, thơm, ngon. Nấu từ sáng để đến trưa hâm nóng lại ăn sợi cũng không bị nát.
Tuy nhiên, trước kia, do điều kiện sản xuất phụ thuộc thời tiết nên miến được sản xuất theo thời vụ, mỗi năm chỉ sản xuất từ tháng 5 đến gần Tết, trong đó tập trung khoảng 1, 2 tháng trước Tết cổ truyền.
Thêm vào đó, do chỉ sản xuất bằng kinh nghiệm, thủ công nên năng suất của mỗi hộ gia đình cũng chỉ đạt 15 - 20 cân miến mỗi ngày.
Số lượng sản phẩm ít, lại không được quảng bá ra thị trường, sản phẩm bán ra còn tính bằng cân, bằng lạng… thì người làm miến dù có vất vả đến đâu, miến làm ra có ngon đến đâu, người lao động cũng chỉ có thể "ráo mồ hôi là ráo tiền".
Vốn sống trên mảnh đất có truyền thống làm miến, nhưng do tính thời vụ, nên anh Nguyễn Văn Ba vẫn phải làm nhiều nghề để kiếm sống.
Những ngày ở miền Nam, anh thấy miến dong được bán ở chợ đều có mẫu mã và bao bì đẹp, trông thật bắt mắt, nên bán được số lượng rất lớn; nhất là trong những dịp lễ Tết. Sau nhiều đêm trăn trở, anh đã quyết tâm làm giàu bằng chính nghề truyền thống của làng mình.
Khi mới bắt đầu, anh Ba gặp nhiều khó khăn, từ thiếu vốn cho đến các công cụ sản xuất thủ công đơn giản. Chưa kể, miến làm ra năng suất thấp, mẫu mã không đẹp, chỉ bán quanh quẩn tại chợ xã, chợ huyện, lời lãi chẳng được bao nhiêu.
Qua tìm hiểu, tư vấn, anh thấy mô hình HTX với nhiều người góp vốn, góp sức vào sản xuất là phù hợp nhất. Được sự giúp đỡ và tư vấn của Liên minh HTX tỉnh Thái Nguyên, anh bàn bạc với anh em trong gia đình và rủ thêm một số bạn bè, hàng xóm để thành lập HTX.
Năm 2007, HTX Miến Việt Cường ra đời. Lúc đầu chỉ có 7 xã viên và vốn góp được hơn 10 triệu đồng, HTX chủ yếu làm khâu dịch vụ tiêu thụ sản phẩm cho các thành viên. Sản xuất của các hộ thành viên chủ yếu theo phương pháp thủ công truyền thống, năng suất thấp, không có bao bì, sợi miến to, tiêu thụ chủ yếu ở các chợ trên địa bàn huyện.
Nhận thấy những khuyết điểm của HTX, anh Ba đã cùng đã cùng HĐQT HTX đăng ký thương hiệu, nhãn hiệu bao bì cho sản phẩm. Từ khi có bao bì và thương hiệu, sản phẩm của HTX tiêu thụ được nhiều hơn, kể cả các tỉnh ngoài. Với mẫu mã đẹp, chất lượng miến ngon, có thương hiệu, địa chỉ nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, sản phẩm miến sạch của HTX được người tiêu dùng tin dùng.
 |
|
HTX đã tạo việc làm thường xuyên cho 20 lao động |
Liên tục cải tiến kỹ thuật
Sản phẩm miến của HTX Việt Cường là loại miến ép được sản xuất từ nguyên liệu là củ dong riềng tía thu mua từ vùng cao như huyện Na Rì, Chợ Rã, Ba Bể (tỉnh Bắc Kạn).
Khi lượng tiêu thụ miến ngày một nâng cao, phương pháp sản xuất thủ công không đủ cung cấp cho thị trường trong tỉnh, chứ chưa nói vươn ra được tỉnh ngoài. Do đó, anh Ba đã cùng HĐQT HTX quyết định phát động phong trào thi đua phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật.
Từ đó, HTX đã dần áp dụng máy ép miến bằng thủy lực và dùng máy khuấy bột để tăng năng suất và chất lượng của sản phẩm miến và người lao động đỡ vất vả hơn. Sau đó, HTX tiếp tục dùng dây chuyền kéo phên để tiết kiệm nhân công phơi miến.
Nhưng hạn chế của sáng kiến là vẫn phải dùng phên phơi, vẫn phải phụ thuộc thời tiết, vẫn phải mất nhân công thu miến, do vậy năng suất chưa cao. Trong khi đó, sản lượng của HTX sản xuất ra không đủ để cung cấp cho khách hàng.
Năm 2015, anh Ba đã phối hợp cùng một nhóm tác giả đã chế tạo thành công dây chuyền "phơi miến bán tự động". Giá trị mỗi dây chuyền khoảng trên 1 tỷ đồng, nhưng bù lại tăng năng suất từ 200 kg/ngày trước kia lên 1.000 kg/ngày, chất lượng miến ngon, năng suất cao, sản xuất không phải phụ thuộc vào thời tiết, giá thành hạ.
Với các dây chuyền sản xuất mới, không phụ thuộc hoàn toàn vào thời tiết, HTX luôn có sản phẩm miến bán ra thị trường với giá bán ổn định dù ngày nắng hay mưa. Nhờ đó, sản phẩm miến của HTX có mặt tại các siêu thị lớn trên khắp mọi miền đất nước và ngày càng được ưa chuộng.
Đến nay, HTX đã tạo việc làm thường xuyên cho 20 lao động với mức thu nhập trung bình trên 4,5 triệu đồng/người/tháng và hàng chục lao động thời vụ khác. Hàng năm, HTX cung cấp cho thị trường trên 300 tấn miến thành phẩm, cho doanh thu khoảng 6 tỷ đồng.
Hồng Nhung
