Giá đất nhảy múa, nhiều người dân có tiền tỷ trong tay sau một đêm nhờ bán đất là chuyện không hiếm gặp ở vùng nông thôn hiện nay.
Cơ hội có vốn làm ăn
Theo đại điện một số HTX, sốt đất nông thôn nên được coi là niềm vui cho người nông dân vì trước đây nhiều ngân hàng, tổ chức tín dụng định giá đất nông thôn rất rẻ. Bà con cần có vốn làm ăn nhưng khi mang nhà cửa đi thế chấp cũng chẳng đáng là bao nhiêu.
Đặc biệt, thời gian qua, sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi thua lỗ triền miên, nhiều người dân, HTX phải vay ngân hàng để trang trải cho sản xuất. Thế nhưng, lợn, gà bán rất rẻ, giá thức ăn thì vẫn cao, dịch bệnh tràn lan khiến không ít HTX khó càng thêm khó.
Bà Bùi Thúy Hiên, Giám đốc HTX chăn nuôi và dịch vụ nông nghiệp An Hòa (Tam Dương, Vĩnh Phúc) cho biết, ngân hàng hiện định giá đất nông thôn rất thấp. Để vay được mấy trăm triệu đồng đầu tư cho chăn nuôi, thành viên HTX phải mượn sổ đỏ của nhiều người thân để thế chấp.
Nhưng sốt đất, nhiều người dân, thành viên HTX bán đất là có tiền trả ngân hàng, lại dư vốn làm ăn, có thêm tiền gửi ngân hàng. “Thật đúng là một giấc mơ với người dân quê”, bà Hiên nói.
Thực tế có thể thấy, hiện Chính phủ đang có có rất nhiều chính sách như Tam nông, nông thôn mới, giảm nghèo, phát triển kinh tế tập thể, HTX nhằm hỗ trợ người dân, HTX ở vùng nông thôn phát triển. Tuy nhiên, nhìn sâu xa hơn thì những chính sách này vẫn còn những tồn tại, chưa tạo ra được khả năng tài chính cao cho khu vực nông thôn. Chính vì vậy, tình trạng sốt đất ở nông thôn trước mắt là giúp tăng được năng lực tài chính cho khu vực nông thôn, mà cụ thể là tăng được năng lực tài chính cho người trực tiếp làm nông nghiệp đó là nông dân, thành viên HTX.
 |
|
Đầu tư cho nông nghiệp vẫn là mục tiêu cốt lõi của người dân, thành viên HTX. |
Chính vì vậy, có nhiều lời khuyên đưa ra rằng, trước mắt nông dân nên tận dụng triệt để hoàn cảnh sốt đất hiện nay để có một nguồn vốn nhất định tiếp tục đầu tư cho nông nghiệp. Đặc biệt, việc người dân, HTX đang gặp khó khăn trong việc tiếp cận vốn ngân hàng thì sốt đất có thể là lời giải thỏa đáng cho vấn đề này.
Tuy nhiên, cần nhìn nhận từ các vùng nông thôn để có cái nhìn toàn cảnh hơn. Ông Đinh Văn Pha, thành viên HTX dịch vụ nông nghiệp Thái Thịnh (Thái Bình) dường như có cái nhìn sâu xa hơn khi cho rằng, người dân cần phải cẩn trọng với giá đất ở nông thôn tăng cao như hiện nay vì rất có thể tình trạng này sẽ giống với tình trạng giá cây cảnh liên tục tăng cao cách đây hơn chục năm về trước, khi nhà nhà làm giàu từ cây cảnh, thậm chí thu tiền tỷ từ cây cảnh. Nhưng qua cơn sốt, cây cảnh có đẹp cũng cho không có người lấy. Và rất có thể, giá đất nông thôn sốt thời gian qua là do đầu cơ, khi nhà giàu ở thành phố về quê thổi giá, sau đó bán kiếm lời và rút rất nhanh.
“Bà con, thành viên HTX cần cẩn trọng vì bây giờ, giá đất có thể tăng cao, nhà ai có đất có thể bán nhưng tuyệt đối không nên mua vào”, ông Pha phân tích.
Còn theo ông Trần Hữu Chung, Giám đốc HTX Nông nghiệp Trường Xuân (Nam Định) lại cho rằng giá đất ở nông thôn tăng chóng mặt khiến người dân đua nhau bán đất nông nghiệp, từ đó dẫn đến tình trạng thiếu đất sản xuất, làm ảnh hưởng đến quá trình phát triển nông nghiệp.
Trước những ý kiến này, Gs Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, cho rằng chúng ta không nên bán đất nông nghiệp, chỉ nên bán đất thổ cư ở nông thôn khi dư giả.
Ông Võ cũng cho rằng, trước mắt bán đất sẽ giúp người dân giải tỏa những khó khăn về vốn, và trên một khía cạnh nào đó giúp kéo ngắn khoảng cách giữa nông thôn và thành thị.
Việc sốt đất cũng không ảnh hưởng đến mối quan hệ liên kết giữa nông dân, HTX và doanh nghiệp trong sản xuất nông nghiệp. Bởi thực chất đất vẫn là của nông dân, thành viên HTX. Doanh nghiệp chỉ liên kết với HTX hình thành vùng nguyên liệu, và doanh nghiệp là đối tượng đầu tư vốn, kỹ thuật, thực hiện bao tiêu.
Cần cái nhìn lâu dài
Dưới góc nhìn của các nhà chuyên môn, sốt đất nông thôn là do thời gian qua dịch Covid-19 kéo dài, các hoạt động buôn bán có thời gian đóng băng nên nhiều người quay sang tham gia bất động sản để có nguồn tài chính. Ngoài ra, giá đất còn bị kích lên bởi những nhà đầu tư có tiền nhiều, những thông tin về quy hoạch, phát triển dự án…
Sốt đất thực chất là giá ảo nên đến một thời điểm nhất định, giá đất không thể tiếp tục tăng được nữa. Giá ảo thì đồng nghĩa với việc không có giá trị thật, khi không có giá trị thật thì về lâu dài giá đất không thể tiếp tục sốt.
Chính vì vậy, về trước mắt, người dân, thành viên HTX có thể tận dụng tình trạng sốt đất để có những tích lũy nhất định phục vụ phát triển sản xuất kinh doanh, giúp mang lại lợi nhuận lâu dài, bền vững. Và người dân, thành viên HTX vẫn phải lấy nông nghiệp làm nguồn thu lợi chính.
Thực tế tại nhiều địa phương, Nhà nước bồi thường đất rất cao để đầu tư các dự án, công trình nhưng mặt trái của nó là tình trạng tệ nạn xã hội phát triển, người dân thiếu việc làm ổn định. Chính vì vậy, cần có những định hướng tại nông thôn một cách cụ thể hơn. Đặc biệt là các địa phương cần định hướng nông dân, thành viên HTX có tiền từ bán đất thổ cư có thể tiếp tục đầu tư cho nông nghiệp thay vì tiếp tục đi buôn bán bất động sản.
Bên cạnh đó, Nhà nước nên có chính sách tạo đất ở tốt hơn cho người nông dân ở các vùng nông thôn để họ có thể lấy đó làm nguồn vốn đầu tư cho phát triển nông nghiệp. Cụ thể, Nhà nước nên giao thêm đất ở cho các gia đình bởi một hộ hiện nay đã phát triển thành nhiều hộ nhỏ do con cái xây dựng gia đình. Khi người dân, thành viên HTX có đất thổ cư để bán sẽ tạo tiềm lực cho thúc đẩy kinh tế nông thôn, từ đó tạo động lực cho người dân, HTX phát triển nông nghiệp.
Bên cạnh đó, Nhà nước cần có chính sách cắt cơn sốt đất bằng cách nhìn thẳng vào các nguyên nhân và thực tế để tránh tình trạng đầu cơ, bong bóng, cần có chính sách định giá đất ở nông thôn làm sao để không để quá cao và không để quá thấp để tạo nền tảng cho người dân, HTX có tài sản đảm bảo tiếp cận nguồn vốn ngân hàng.
“Chúng ta chỉ nên tận dụng một số ưu điểm của giai đoạn đầu để tăng được tiềm năng tài chính cho người dân, HTX từ đó thúc đẩy nông thôn. Còn lâu dài, nếu dựa vào sốt đất để kiếm tiền thì người dân, HTX đang đứng trên một chân”, Gs Đặng Hùng Võ nói.
Huyền Trang
