 |
|
Phó Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Lê Văn Nghị cho biết, phát triển chuỗi giá trị giúp các HTX lâm nghiệp hoạt động hiệu quả, thu hút được doanh nghiệp. |
Tại buổi làm việc về Hỗ trợ HTX lâm nghiệp phát triển bền vững diễn ra ngày 16/10 tại Hà Nội, Phó Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Lê Văn Nghị cho biết, việc thành lập HTX lâm nghiệp bền vững là hướng đi phù hợp trong xu thế hiện nay.
Hiệu quả nhờ chuỗi bền vững
Theo ông Lê Thanh Lam, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Phú Yên, trên địa bàn tỉnh hiện có 3 HTX chuyên về lâm nghiệp, 4 HTX sản xuất liên quan đến lâm nghiệp. Các HTX đang tận dụng điều kiện thế mạnh của địa phương cũng như sự hỗ trợ của Liên minh HTX Việt Nam để phát triển rừng bền vững.
Tiêu biểu như HTX lâm nghiệp công nghệ cao Phú Yên đã vận động chủ rừng và các hộ gia đình, cá nhân tham gia làm thành viên và tạo thành vùng sản xuất rộng gần 5.000 ha. Hiện, HTX đang đầu tư vườn ươm với quy mô 10 triệu cây giống/năm tại xã Hòa Quang Bắc, huyện Phú Hòa với tổng mức đầu tư 16 tỷ đồng.
Nhờ sự trợ giúp, giới thiệu của Liên minh HTX Việt Nam, HTX đã kết nối được với doanh nghiệp là Công ty TNHH MTV Bảo Châu Phú Yên. Công ty góp vốn và trở thành thành viên HTX, đồng thời cam kết với các hộ trồng rừng bao tiêu 100% sản phẩm, đưa máy móc vào khâu sản xuất, lập thủ tục xin cấp chứng chỉ rừng bền vững FSC-FM.
Công ty bảo lãnh lãi suất để HTX tiếp cận các nguồn vốn vay, hỗ trợ chuyển giao ứng dụng khoa học từ khâu chọn giống đến kỹ thuật trồng, chăm sóc, khai thác gỗ rừng theo hướng hiện đại… Năm 2020, dự kiến tổng doanh thu trong hoạt động trồng, khai thác rừng trồng vào khoảng 17 tỷ đồng.
Hoạt động của HTX lâm nghiệp công nghệ cao Phú Yên là một trong những minh chứng cụ thể cho việc phát triển chuỗi lâm nghiệp bền vững, từ đó góp phần khẳng định thế mạnh về phát triển vùng cây lâm nghiệp và thúc đẩy ngành lâm sản của Việt Nam thời gian qua.
Theo ông Nguyễn Quốc Hiệu, Tổng cục Lâm nghiệp, năm 2019, chế biến xuất khẩu lâm sản của cả nước đạt 11,3 tỷ USD. Năm 2020, mặc dù gặp khó khăn bởi dịch Covid-19, nhưng dự báo xuất khẩu lâm sản vẫn đạt khoảng 12,5 - 13 tỷ USD. Sản phẩm lâm nghiệp của Việt Nam đã được xuất khẩu sang 140 quốc gia và vùng lãnh thổ. Ngành lâm nghiệp đã góp phần tạo việc làm và thu nhập cho hàng triệu lao động, nhất là người dân vùng miền núi, vùng sâu vùng xa…
Tuy nhiên, hiện nay, số lượng tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX trong lĩnh vực lâm nghiệp ở Việt Nam còn chiếm số lượng nhỏ, chỉ có 176 tổ hợp tác, 122 HTX lâm nghiệp và gần 7.000 HTX kinh doanh dịch vụ tổng hợp có hoạt động lâm nghiệp. Trong đó, không ít HTX vẫn còn hoạt động theo quy mô nhỏ, chưa chú trọng áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất và quản lý nên chưa phát triển được theo chuỗi giá trị bền vững.
Nâng cao năng lực của HTX
Ngoài ra, những khó khăn về chính sách, vốn cũng là lực cản khiến HTX và cả doanh nghiệp khó phát triển. Ông Phạm Thế Quốc, Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX lâm nghiệp công nghệ cao Phú Yên cho biết, HTX mới thành lập vào năm 2019, diện tích rừng của thành viên chính là của các chủ rừng, hộ gia đình, cá nhân. Vì vậy, đến nay, các chính sách về lâm nghiệp như: chính sách hỗ trợ đầu tư vườn ươm giống, hỗ trợ về trồng rừng sản xuất, hỗ trợ đầu tư đường lâm sinh, hỗ trợ cấp chứng chỉ rừng hay ưu đãi nguồn vốn vay để đầu tư dự án lâm sinh chưa đến được với thành viên HTX.
“Hiện, HTX đang làm việc với đối tác Nhật Bản để ký hợp đồng xuất khẩu gỗ và dự kiến sẽ tiếp tục tăng diện tích lên 10.000 ha. Trong khi đó, trồng rừng bền vững có chứng chỉ phải ít nhất 5 năm mới được thu hoạch, nên gây khó khăn về thu nhập trước mắt cho thành viên. Do đó, HTX mong Liên minh HTX Việt Nam, các cơ quan nhà nước tạo điều kiện tiếp cận các nguồn hỗ trợ trong phát triển lâm nghiệp”, ông Quốc bày tỏ.
Còn theo ông Trần Đăng Khoa, Giám đốc Công ty TNHH MTV Bảo Châu Phú Yên, với Quyết định 38/2016/QĐ-TTg về hỗ trợ trồng rừng cho các hộ dân, tổ chức, doanh nghiệp... thì HTX, liên hiệp HTX được hỗ trợ vay 70% kế hoạch của dự án sản xuất. Tuy nhiên, dù là một doanh nghiệp và cũng là thành viên HTX, nhưng công ty Bảo Châu đến nay vẫn chưa nhận được sự hỗ trợ này, mà mới chỉ được Liên minh HTX Việt Nam tạo điều kiện vay vốn từ Quỹ hỗ trợ phát triển HTX.
“Khi đến làm việc với ngân hàng, chúng tôi phải dùng bất động sản của doanh nghiệp, hoặc bất động sản của cá nhân để thế chấp. Diện tích đất lâm nghiệp hiện chưa thể thế chấp được, vì ngân hàng đòi hỏi phải có sổ đỏ, trong khi hiện nay người dân mới chủ yếu được cấp sổ lâm bạ”.
Mục tiêu đề ra là đến năm 2030 sẽ phát triển khoảng 1.000 tổ hợp tác lâm nghiệp, từ 150-200 HTX lâm nghiệp và 5 liên hiệp HTX lâm nghiệp. Để có thể hoàn thành mục tiêu này, theo các chuyên gia, HTX và doanh nghiệp cần nắm chắc về Luật Lâm nghiệp, Luật HTX, chiến lược phát triển rừng, chương trình khí hậu quốc gia, quản lý rừng bền vững, chứng chỉ rừng trong nước và quốc tế, để có kế hoạch sản xuất phù hợp.
Nhằm giải quyết những khó khăn về chính sách vay vốn, ông Nguyễn Quốc Hiệu cho rằng, các HTX, doanh nghiệp phải tích cực phối hợp với các cấp ngành ở địa phương như Sở NN&PTNT, Sở KH&ĐT để khơi thông các thủ tục, chính sách về thuế, đất đai, tín dụng, xúc tiến thương mại, đào tạo nghề…
Cụ thể, theo ông Hiệu, chính sách về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thực sự là rào cản trong quá trình HTX, doanh nghiệp vay vốn. Chính vì vậy, ngoài giao đất, giao rừng, các địa phương cần tạo điều kiện trong việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp để người dân yên tâm gắn bó với mô hình lâm nghiệp bền vững.
Theo Phó Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Lê Văn Nghị, khi HTX lâm nghiệp phát triển được vùng nguyên liệu với diện tích lớn, được cấp chứng chỉ rừng bền vững, việc thu hút doanh nghiệp liên kết với HTX không phải chuyện quá khó. Bên cạnh đó, khi sản xuất có kế hoạch cũng là một trong những giải pháp để các tổ chức tín dụng xem xét, tạo điều kiện cho vay vốn.
“Trong thời gian tới, Liên minh HTX Việt Nam sẽ tiếp tục kết hợp với các tỉnh, các cơ quan liên quan thành lập các HTX lâm nghiệp quy mô cấp tỉnh, cấp khu vực hoặc cấp quốc gia để nâng cao lực sản xuất cũng như giúp người dân sống được bằng nghề trồng rừng”, Phó Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Lê Văn Nghị khẳng định.
Như Yến
