|
Không ai nghĩ McDonald’s sẽ trở thành tập đoàn toàn cầu như hiện nay
Khi nhân viên giỏi nhất rời bỏ bạn, điều này có thể trở thành “viên thuốc đắng khó nuốt”. Và nếu họ rời khỏi bạn để mở công ty cạnh tranh với bạn nhưng lại sử dụng đúng các ý tưởng và mô hình kinh doanh của bạn… thì cụm từ “rút ruột” là cách mô tả đúng nhất tình thế này. Brian Scudamore, nhà sáng lập kiêm CEO của công ty thu gom rác nổi tiếng 1-800-GOT-JUNK? bộc bạch.
Brian Scudamore nói vậy bởi điều đó đã xảy đến với anh trong những năm đầu của 1-800-GOT-JUNK?.
3 thành tố quan trọng tạo nên thành công toàn cầu của McDonald’s
Khi đó Brian Scudamore cảm thấy suy sụp bởi bị rút ruột nhưng anh cũng đã nhận ra rằng mình không phải người kinh doanh đầu tiên có ý tưởng bị đánh cắp. Chính Mark Zuckerberg đã ấp ủ ý tưởng về Facebook từ những người bạn học cùng anh ta tại Harvard. Disney đã bị cáo buộc ăn cắp cốt truyện từ vô số nguồn khác nhau. Còn Ray Kroc đã “chôm” ngay ý tưởng về cửa hàng bán bánh mì kẹp thịt “một cửa” từ hai anh em người khách hàng thân thiết của mình và đã biến nó thành một thương hiệu nhượng quyền khổng lồ trên khắp thế giới.
Không ai nghĩ McDonald’s sẽ trở thành tập đoàn toàn cầu như hiện nay, còn người đàn ông được vinh danh như nhà sáng lập trong những thước phim tiểu sử thường thấy cũng không phải là người đã mở ra nhà hàng đầu tiên của chuỗi thương hiệu này. Cửa hàng khởi thủy ban đầu do Dick và Mac McDonald mở ra chỉ là một cửa hàng nhỏ đơn thuần vận hành theo một nguyên tắc đơn giản: phục vụ thuận tiện những chiếc bánh mì kẹp thịt giá rẻ, ngon miệng tối đa trong 15 giây.
Ray Kroc đã nhìn thấy điều đó theo cách khác biệt. Trong khi hai anh em người chủ cửa hàng hài lòng với cách vận hành riêng của mình, Ray đã nhận thấy họ đang để tuột mất một cơ hội vàng. Ông đã nhìn ra được tiềm năng cho sự phát triển và mở rộng không ngừng mà đối với ông, chỉ cần đúng một cách duy nhất: nhượng quyền.
Chúng ta đều đã biết tầm nhìn của Kroc phát huy hiệu quả tới mức nào: hiện nay, mỗi ngày McDonald phục vụ khoảng 70 triệu thực khách tại 35.000 cửa hàng mở ở 119 quốc gia khác nhau. Nhưng điều ít được biết hơn chính là việc Kroc đã làm, đó là khi nâng được tên gọi này thành thương hiệu nổi tiếng về thức ăn nhanh, ông đã đẩy anh em nhà McDonald ra.
Xét về góc độ này, dễ thấy ngay được Ray là một người chẳng hay hớm gì và Brian Scudamore đã liên tưởng tới Mike (người nhân viên đã trở thành đối thủ cạnh tranh với chính anh) là một gã tồi khi anh ta đã đánh cắp ý tưởng thu gom rác chuyên nghiệp của Brian Scudamore. Nhưng khi Brian Scudamore vượt qua được cú sốc bị đâm sau lưng này (và khi anh hiểu rằng Mike rời bỏ mình để đối đầu với mình), Brian Scudamore đã nhận thấy những điều to lớn hơn, đó là: một ý tưởng tuyệt vời nếu thiếu sự điều hành nhất quán sẽ không bao giờ mang lại hiệu quả như mong muốn.
Năm 2015, Brian Scudamore gặp Dave Notte và nhận thấy Dave Notte có ý tưởng kinh doanh có thể vận hành tốt trong hệ thống thương hiệu O2B Brands – một dịch vụ dọn nhà trọn gói tới từng chi tiết như lau chùi cửa sổ, làm sạch máng xối và vệ sinh cả lồng giặt. Dave Notte đang điều hành thương hiệu Shack Shine của mình rất thành công và nhận thấy nó có thể lớn mạnh hơn nữa. Song, thực sự Dave Notte chưa biết làm cách nào để đạt được điều đó.
Dave là người có tầm nhìn xa khi biết mình cần tới sự giúp đỡ để nâng tầm quy mô cho hoạt động kinh doanh của mình, vì vậy Dave Notte đã chọn công ty làm được điều đó bằng việc trở thành đối tác của 1-800-GOT-JUNK?. Nếu anh em nhà McDonald’s đã từng rơi vào tình huống giống như vậy với hoạt động kinh doanh của họ, có lẽ họ đã không tìm cách làm việc với Ray Kroc mà có khi lại để ông ta đối đầu với họ.
Quả thật, không dễ dàng gì khi thừa nhận người khác phù hợp hơn bạn trong việc điều hành hoạt động kinh doanh của bạn. Đối với các nhà sáng lập, điều đó thậm chí còn khó khăn hơn nhiều bởi: kiểm soát là yếu tố tạo động lực cho hầu hết các nhà kinh doanh thành công. Tuy nhiên Brian Scudamore đã phải chấp nhận thực tế khắc nghiệt này của chính mình từ mấy năm trước. Một sáng, tại buổi trò chuyện hằng ngày tại công ty, một trong những đối tác nhượng quyền thành công nhất của công ty đã hỏi thẳng Brian Scudamore trước mặt mọi người: “Anh có thực sự nghĩ mình sẽ là CEO để tiếp tục điều hành công ty lên một tầm cao mới không”?
Ý tưởng là như nhau nhưng cách vận hành sẽ không giống nhau
Nếu nói dối, Brian Scudamore sẽ bị tổn thương – thậm chí còn nhiều hơn cả khi Mike phản lại anh. Nhưng điều đó buộc Brian Scudamore phải có cái nhìn nghiêm túc hơn về bản thân và công ty. Brian Scudamore có những điểm mạnh (như tầm nhìn và tư duy đột phá), song đó cũng là khoảng thời gian để anh phải đối diện với những thiếu sót của mình. Thực tế, Brian Scudamore không phải là người có chiến lược hay biết cách điều hành, cho nên anh đã thuê một COO làm việc đó cho mình. Brian Scudamore hiểu ra, những điểm mạnh của sự phối hợp này là phần bù cho điểm yếu của mỗi người và điều đó khiến công ty của anh trở nên vững mạnh hơn bao giờ hết.
Đáng tiếc thay cho anh em nhà McDonald và Ray Kroc khi thực tế không chỉ là sự khác biệt về tầm nhìn, kỹ năng hay tính cách mà nó bao hàm cả ba yếu tố này. Và họ đã không thể dung hòa được những khác biệt của mình để cùng nhau tạo dựng được một điều gì đó lớn lao hơn. Dick và Mac đơn giản đã không nhận thấy tiềm năng từ nhà hàng của họ hoặc không muốn phát triển nó lớn hơn. Trong khi Kroc không như vậy, ông đã làm và khi trở thành một nhà kinh doanh thực thụ, ông có tham vọng biến nó trở thành như ngày hôm nay.
Brian Scudamore không hiểu rõ lý do tại sao công ty thu gom rác của Mike đã không phát triển được như công ty của anh, nhưng anh chắc chắn rằng có một vài điều từ 1-800-GOT-JUNK? đã không được đưa vào vận hành tại công ty của Mike. Bởi ý tưởng là như nhau nhưng cách vận hành sẽ không giống nhau.
Cho nên, điều rút ra ở đây chính là: trong kinh doanh, ý tưởng tuyệt vời của bạn là chưa đủ. Nói cách khác, ý tưởng chỉ tuyệt vời khi người ta biến nó thành hành động. Đối với Brian Scudamore, chúng ta cần tất cả. Đó là một tầm nhìn xa để nhận biết được những khả năng lớn lao hơn cuộc sống và một đội ngũ định hướng chiến lược để giúp điều đó trở thành hiện thực.
Mộc Miên
