Biểu tượng xác minh màu xanh lam, hay còn gọi là “tick xanh,” thường được mạng xã hội cấp cho những người có tầm ảnh hưởng như chính trị gia, ngôi sao giải trí, nhà báo và các kênh truyền thông lớn. Sở hữu “tick xanh” đồng nghĩa với việc tài khoản đó đã được xác thực là chính chủ. Vì thế, rất nhiều nghệ sĩ, doanh nghiệp và cá nhân đã nỗ lực để có được cho mình dấu “tick xanh” này.
Phương thức giao dịch dễ dàng
Facebook (Meta), là một trong số các nền tảng mạng xã hội phổ biến tại Việt Nam đã tuyên bố việc bán tick xanh (những tài khoản Facebook được xác minh chính chủ) từ đầu năm 2023 với giá 11,99 USD/tháng (khoảng 285.000 đồng) trên giao diện web và 14,99 USD/tháng (khoảng 360.000 đồng) trên nền tảng iOS.
 |
|
Hàng loạt hội nhóm mua bán tick xanh trên nền tảng Facebook xuất hiện sau một lượt tìm kiếm. |
Theo tìm hiểu của VnBusiness, hiện có rất nhiều bên "trung gian" đang công khai chào mời dịch vụ làm "huy hiệu xác minh" của Facebook với mức giá cao, lên tới hàng trăm triệu đồng cho mỗi tài khoản. Chỉ cần 1 cú click, người dùng có thể check ra hàng loạt địa chỉ cấp tick xanh.
Vào vai một người đang có nhu cầu "gắn" tick xanh tài khoản Facebook, phóng viên đã được bên thứ 3 tư vấn rất nhiệt tình với nhiều chính sách hỗ trợ tài khoản hơn cả Meta. Đơn vị cho biết, giá cấp tick xanh hiện tại là 2.550.000 đồng, nếu tài khoản không đáp ứng các yêu cầu dịch vụ: tài khoản cần đạt tối thiểu 100.000 lượt theo dõi, có tối thiểu 5 – 10 trang báo uy tín đưa tin,... và hàng tháng vẫn phải đóng phí.
"Chi phí cao hay thấp phụ thuộc vào độ phức tạp của hồ sơ. Nếu là người nổi tiếng hoặc thương hiệu lớn, quá trình xin dấu xác thực từ Facebook là tương đối nhanh chóng. Tuy nhiên, nếu bạn vẫn còn ít tên tuổi thì việc kiếm được tick xanh là cực kỳ khó và sẽ mất nhiều công sức hơn", đơn vị cho biết.
Theo khảo sát từ VnBusiness, rất nhiều người, đặc biệt là các bạn trẻ hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật và sáng tạo nội dung cho biết họ sẵn sàng bỏ tiền để mua tick xanh.
Mong muốn được mua dấu tick xanh cho tài khoản Facebook cho trang cá nhân được uy tín hơn để phục vụ cho công việc làm người mẫu ảnh, bạn Phạm Hạnh Quyên, sinh viên Trường ĐH Sư phạm Hà Nội chia sẻ: "Việc có dấu tick xanh sẽ giúp ích cho công việc của mình, không chỉ tạo được sự tin cậy, mà còn khẳng định tài khoản chính chủ, không lo bị người khác mạo danh trục lợi hay có ý đồ xấu".
Tuy nhiên, cũng có nhiều ý kiến không đồng tình khi Facebook thương mại hóa tick xanh. Vì trước giờ, dấu tick xanh trên Facebook có ý nghĩa khẳng định đây là một tài khoản chính chủ và chủ tài khoản có sức ảnh hưởng lớn tới cộng đồng. Còn bây giờ, khi có tiền ai cũng có thể mua được dấu tick như thế thì liệu nó còn ý nghĩa nữa không?
“Việc mua bán tick xanh facebook để kiếm lời đang ngày càng phổ biến. Các trang sau khi đã giả mạo thành công sẽ biến tướng chuyển sang mục đích quảng cáo hay thậm chí lan truyền các thông tin thiếu kiểm chứng. Họ đánh vào tâm lý người tiêu dùng vì tin tưởng tick xanh giả là thật nên đã mua hàng nhái, hàng kém chất lượng với giá cao ngang ngửa với hàng chính hãng”, ThS Vũ Minh Việt, chuyên viên Digital Marketing (Công ty CP Khoa học Công nghệ Đông Á) nhìn nhận.
Sự tin cậy vào các nền tảng mạng xã hội bị "xói mòn"
Một nghiên cứu từ MIT (Viện Công nghệ Massachusetts) chỉ ra rằng , thông tin sai lệch lan truyền nhanh hơn 70% so với tin tức thực sự. Những kẻ giả mạo có thể trả tiền (mua tick xanh) để nhìn như tài khoản thật, điều này tạo ra sự mơ hồ khiến người dùng khó phân biệt đâu là thật, đâu là giả.
Thực tế, Twitter trước đây nay đổi tên thành X cũng từng thông báo về phiên bản cải tiến của dịch vụ trả phí Twitter Blue, cho phép bất kỳ người dùng nào cũng có thể mua dấu tick xanh qua website Twitter hoặc qua thiết bị iOS, Android và được ưu tiên hiển thị trên nền tảng. Mức giá họ phải trả trên app sẽ cao hơn vì Twitter sẽ phải trả khoản phí 30% mỗi giao dịch cho Apple và Google. Dịch vụ mua tick xanh xác thực tài khoản được bán với giá 8-11 USD/tháng. Tuy nhiên, dịch vụ của Twitter đã bị cả người dùng và khách hàng quảng cáo đánh giá là "thảm họa" khi tạo ra làn sóng tài khoản giả mạo mua tick xanh.
 |
|
Thời gian gần đây, chi phí của dịch vụ làm tick xanh được quảng cáo chỉ vài triệu triệu đồng dù trước kia, dịch vụ này có giá từ hàng chục đến cả trăm triệu đồng. |
Instagram vẫn chưa công bố mức phí hàng tháng của dịch vụ cấp tick xanh xác thực. Hiện, việc đăng ký xác thực tài khoản và nhận tick xanh trên Instagram được đánh giá là không dễ dàng. Thậm chí đã xuất hiện các chợ đen bán tick xanh Instagram, nơi người dùng phải trả tới hàng chục nghìn USD để mua dấu xác thực.
Trao đổi với VnBusiness, luật sư Lê Thu Thùy (Công ty CP Đầu tư BĐS Kite Land) cho biết, hiện tại, chưa có quy định nào quy định việc các cá nhân, tổ chức tự phát, nhận cấp tích xanh không thông qua cơ quan chủ quản là vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, bất kể hành vi nào lợi dụng việc đăng ký tích xanh trên các nền tảng mạng xã hội nhằm chiếm đoạt tài sản người khác thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo Điều 174 BLHS 2015.
Tuy nhiên, khi dấu tick xanh có thể mua được bằng tiền có thể sự tin cậy vào các nền tảng mạng xã hội sẽ bị "xói mòn". Theo khảo sát từ Trung tâm nghiên cứu Pew (Hoa Kỳ), hiện có hơn 60% người dùng cảm thấy ít tin tưởng hơn vào các tài khoản có dấu tick xanh trả phí. Điều này cho thấy rằng việc thương mại hóa quá mức các tính năng trên mạng xã hội không chỉ ảnh hưởng đến người dùng cá nhân mà còn làm mất đi giá trị của chính nền tảng.
Ths Vũ Minh Việt khuyến cáo, khi người dùng cần mua tích xanh, việc lựa chọn nguồn cung cấp đáng tin cậy là rất quan trọng để tránh bị lừa đảo. Hầu hết các trang như Instagram, Facebook,... đều có quy trình chính thức để đăng ký và nhận tích xanh.
Hoặc nếu quyết định sử dụng dịch vụ bên thứ ba, cần tìm hiểu và chọn những công ty, agency, admin uy tín có nhiều đánh giá tích cực từ người dùng trước đó, đặc biệt tỉnh táo trong các trường hợp (scam) yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân hoặc chuyển khoản trước. Ngoài ra, có thể tham gia vào các diễn đàn hoặc nhóm mạng xã hội marketing để hỏi ý kiến từ những người đã từng sử dụng dịch vụ, có kinh nghiệm.
"Việc các nền tảng bán tick xanh sẽ có lợi hại song hành, thực tế thời gian qua có rất nhiều kẻ gian bị bắt về việc cấp tick xanh, lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Vì vậy, cần có những quy định chặt chẽ hơn để quản lý hoạt động này, đồng thời tăng cường công tác tuyên truyền để nâng cao nhận thức của người dân về những rủi ro liên quan, thiết lập cơ chế giám sát hiệu quả nhằm phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi lừa đảo, bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng", ThS Vũ Minh Việt cho hay.
Lê Hồng
