Vùng dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi ở Việt Nam chiếm 3/4 diện tích tự nhiên của cả nước, trong 54 dân tộc thì có 53 dân tộc thiểu số với 14,6 triệu người, chiếm hơn 14% dân số cả nước. Đồng bào DTTS chủ yếu sinh sống tại khu vực miền núi, biên giới, xen cư với nhau.
Do đó, các chương trình tín dụng chính sách xã hội từ Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) được triển khai kịp thời, có hiệu quả, giúp đồng bào DTTS sinh sống tại vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn nhanh chóng tiếp cận được nguồn vốn tín dụng chính sách để đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh, trồng trọt, chăn nuôi, tạo việc làm, ổn định đời sống, vươn lên thoát nghèo, góp phần giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội, ổn định an ninh chính trị tại các địa phương.
Tạo nên sức mạnh tổng hợp
Theo đại diện NHCSXH, đến hết tháng 3/2021, tổng dư nợ của Ngân hàng đã đạt 230.554 tỷ đồng, tăng 4.357 tỷ đồng so cuối năm 2020, với hơn 6,4 triệu hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng chính sách khác đang được vay vốn.
Các chương trình tín dụng chính sách xã hội từ NHCSXH được triển khai kịp thời, có hiệu quả |
Tổng dư nợ đến 31/3 đạt 230.554 tỷ đồng, tăng 4.357 tỷ đồng so với cuối năm 2020, hơn 6,4 triệu hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng chính sách khác đang được vay vốn; trong đó tín dụng tập trung chủ yếu vào phục vụ nhu cầu sản xuất, kinh doanh tạo sinh kế và việc làm đạt 169.524 tỷ đồng, chiếm 73,5% tổng dư nợ; tín dụng phục vụ đời sống, sinh hoạt đạt 61.030 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 26,5% tổng dư nợ. Chất lượng nợ tiếp tục được thực hiện tốt, tỷ lệ nợ quá hạn và nợ khoanh chiếm 0,72% trên tổng dư nợ, trong đó nợ quá hạn chiếm 0,21%. Đến hết tháng 3, tổng nguồn vốn tín dụng chính sách đạt 239.201 tỷ đồng, tăng 5.774 tỷ đồng so với năm 2020. Các đơn vị trong toàn hệ thống tích cực, chủ động tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp tiếp tục thực hiện tốt Chỉ thị số 40-CT/TƯ ngày 22/11/2014 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội. Nguồn vốn ủy thác địa phương chuyển sang NHCSXH để thực hiện cho vay đối với các đối tượng chính sách xã hội đạt 22.869 tỷ đồng, tăng 2.554 tỷ đồng so năm 2020.
Với việc triển khai quyết liệt và đồng bộ các giải pháp khơi thông dòng vốn tín dụng đối với khu vực kinh tế tập thể như vậy, tổng dư nợ tín dụng đối với HTX, liên hiệp HTX vùng đồng bào DTTS liên tục tăng.
Để triển khai thực hiện các cơ chế, chính sách của Đảng, Chính phủ nhằm phát huy hơn nữa vai trò của HTX trong quá trình đổi mới, phát triển kinh tế, theo ông Nguyễn Kim Anh, Phó Thống đốc NHNN, cần phải có hệ thống các chính sách đồng bộ để khuyến khích và tạo điều kiện cho các HTX mạnh dạn đầu tư, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất, hướng đến sản xuất quy mô lớn, phát triển theo chuỗi giá trị từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ sản phẩm. Đặc biệt, tiếp tục nghiên cứu sửa đổi Luật HTX 2012, hoàn thiện văn bản hướng dẫn Luật và các cơ chế, chính sách để hỗ trợ phát triển HTX. Song song đó, ưu tiên, bố trí và lồng ghép các nguồn vốn, đặc biệt là nguồn vốn từ Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới để thực hiện các chính sách ưu đãi vùng đồng bào DTTS.
Chú trọng vai trò của kinh tế HTX
Thuận An là xã biên giới, của huyện Đắk Mil thuộc vùng đặc biệt khó khăn của tỉnh Đăk Nông - nơi có nhiều đồng bào DTTS sinh sống.
Được sự hỗ trợ từ tín dụng chính sách cho thành viên người dân tộc thiểu số cộng với kinh phí hỗ trợ từ Dự án Ailen, năm 2012, một số hộ nông dân trên địa bàn xã Thuân An đã thành lập HTX Nông nghiệp Công Bằng Thuận An tại xã Thuận An, huyện Đắk Mil, tỉnh Đắk Nông.
Vai trò của HTX đã giúp nhiều hộ thành viên nâng cao thu nhập, xóa đói, giảm nghèo |
Đến nay, HTX đã phát triển lên 62 thành viên, đa số là người DTTS, qua quá trình hoạt động đến nay, HTX đã có 125 ha diện tích cà phê và hồ tiêu đạt chứng nhận Fairtrade, sản lượng đăng ký 416.8 tấn/vụ, trong đó có 49 ha tiêu, với sản lượng 147 tấn/vụ.
Anh Đỗ Hoàng Yên, ở Thuận An cho biết, gia đình có diện tích 2 ha cà phê liên kết sản xuất cùng HTX theo tiêu chuẩn của Hiệp hội Thương mại công bằng toàn cầu (Fairtrade) với sản lượng đăng ký 6 tấn mỗi vụ. Liên kết với HTX, gia đình được hỗ trợ kỹ thuật, giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật. Đồng thời, HTX đứng ra nhận ủy thác tín dụng chính sách cho thành viên và được chuyển giao kỹ thuật sản xuất cà phê theo quy trình, tiêu chuẩn của Fairtrade, đã góp phần đưa năng suất cà phê của các thành viên HTX đạt trung bình từ 3-5 tấn/ha.
Những nỗ lực không ngừng của HTX đã xây dựng được thương hiệu cà phê công bằng Thuận An; giải quyết việc làm thường xuyên cho các hộ thành viên và bà con đồng bào dân tộc; mang lại thu nhập và cải thiện đời sống; từng bước góp phần vào công cuộc xóa đói giảm nghèo cho bà con đồng bào dân tộc tại vùng Tây Nguyên.
Cũng như HTX nông nghiệp Thuận An, ông Trần Ðình Trọng, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc HTX nông nghiệp và dịch vụ Công Bằng, xã Ea Tu, TP. Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắc Lắk cho biết: "Những năm gần đây, trước tình hình giá cà phê giảm mạnh, bất lợi cho nông dân nên HTX đã chủ động chuyển sang sản xuất cà phê sạch theo chứng chỉ Fairtrade và gần đây sản xuất, chế biến thêm cà phê đặc sản. HTX đã đảm nhận từ khâu cung ứng vật tư đầu vào đến quy trình sản xuất, chế biến, xây dựng thương hiệu, bao tiêu sản phẩm đầu ra cho toàn thể thành viên và thành viên liên kết".
Chị H’Duen Buôn Yă ở buôn Ko Tam, xã Ea Tu chia sẻ: "Gia đình tôi làm được 1 ha cà phê. Kể từ khi tham gia HTX đến nay, hằng năm tôi được tập huấn về khoa học kỹ thuật, được HTX hỗ trợ phân bón và hướng dẫn quy trình sản xuất cà phê hữu cơ, bao tiêu sản phẩm với giá cao hơn thị trường nên gia đình đã thoát khỏi khó khăn. Từ thực tế của gia đình tôi, nhiều người dân trong buôn, trong xã đã tham gia liên kết sản xuất với HTX để nâng cao thu nhập. Đồng thời, trong lúc thiếu vốn, HTX đã đứng ra nhận ủy thác từ nguồn tín dụng chính sách để thành viên chúng tôi được vay vốn tăng gia sản xuất".
Có thể nói, các chương trình tín dụng chính sách đối với đồng bào DTTS đã đạt được hiệu quả thiết thực, góp phần giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội, ổn định an ninh chính trị tại các địa phương. Đặc biệt, gần 20 năm qua, tín dụng chính sách đã góp phần giúp đồng bào DTTS phát triển sản xuất, nâng cao đời sống và thoát nghèo, vươn lên làm giàu chính đáng.
Hoàng Hằng