"Tăng tuổi nghỉ hưu không chỉ tăng nguồn lực lao động cho tương lai, mà quan trọng nhất là để kéo dài thời gian làm việc cho người lao động (NLĐ), có điều kiện tích luỹ quỹ hưu trí, để đảm bảo ổn định cuộc sống tuổi già khi hết tuổi lao động", đại biểu Bùi Sỹ Lợi chia sẻ bên hành lang Quốc hội chiều 21/5 về dự thảo Bộ luật Lao động (sửa đổi). Theo đó, Bộ LĐ- TB&XH đề xuất điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu lên 62 tuổi đối với nam, 60 tuổi với nữ từ năm 2021.
Cần lấy ý kiến người lao động
Trên cơ sở hai phương án đề xuất nâng tuổi nghỉ hưu của cơ quan soạn thảo, Chính phủ đề xuất lựa chọn phương án 1: Từ 1/1/2021, tuổi nghỉ hưu của NLĐ trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 3 tháng đối với nam và đủ 55 tuổi 4 tháng đối với nữ.
Sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 3 tháng đối với nam và 4 tháng đối với nữ cho đến khi nam đủ 62 tuổi, nữ đủ 60 tuổi. Như vậy, đến năm 2028 thì nam đạt 62 tuổi và đến năm 2035 thì nữ đạt tuổi nghỉ hưu là 60 (sau 8 năm với nam và sau 10 năm với nữ). Như vậy, so với phương án 2 lộ trình 10 năm, phương án 1 sẽ chậm hơn khi lộ trình kéo dài 15 năm.
Tại lần sửa đổi này, dự thảo quy định "quyền nghỉ hưu sớm hoặc muộn". Theo đó, nêu rõ quyền nghỉ hưu sớm hơn không quá 5 tuổi đối với NLĐ bị suy giảm khả năng lao động, làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và một số công việc, nghề nghiệp đặc biệt.
Bên cạnh đó là quyền nghỉ hưu muộn hơn không quá 5 tuổi đối với NLĐ có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao, NLĐ làm công tác quản lý và một số trường hợp đặc biệt.
Tuy nhiên, đề xuất này vấp phải sự phản đối từ những NLĐ trực tiếp, nhất là công nhân may, giáo viên mầm non…
Theo đại biểu Bùi Sỹ Lợi (Đoàn Thanh Hóa), tăng tuổi nghỉ hưu là thực hiện theo tinh thần Nghị quyết số 28/ TƯ của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH) và tiệm cận với quá trình già hóa dân số. Tuy nhiên, điều này cũng có tác động đến nhóm lao động khác nhau.
"NLĐ trực tiếp muốn giảm tuổi, NLĐ công chức muốn nâng tuổi nghỉ hưu. Do đó, cần phải đảm bảo sự công bằng cho các nhóm lao động", ông Lợi nói.
Theo đại biểu này, Chính phủ phải trả lời được lý do tại sao quy định tuổi nghỉ hưu của nam là 62 tuổi và nữ là 60 tuổi.
"Điều chỉnh tuổi nghỉ hưu là hết sức cần thiết, nhưng cần phải lấy ý kiến của các thành phần lao động, ngành nghề lĩnh vực trong xã hội, chứ không nên chỉ lấy ý kiến của các bộ ngành hoặc một vài lĩnh vực nào đó", ông Lợi khẳng định.
NLĐ quan tâm nhất là khi tăng, giảm thời gian đóng bảo hiểm thì quyền lợi của mình có tăng, giảm theo không.
 |
|
Tăng tuổi nghỉ hưu là cần thiết nhưng tránh gây sốc |
Có quy định cá biệt
Ông Lợi nói, về mặt nguyên tắc nếu NLĐ đã làm việc trong điều kiện độc hại khi về hưu thì đương nhiên tiền lương phải được ưu tiên tương ứng. Chỉ có trường hợp lao động bình thường mà về sớm về trước thì dứt khoát phải trừ.
Tuy nhiên, để xác định được đâu là ngành nghề bị suy giảm lao động, Chính phủ phải giao cho các bộ ngành nghiên cứu và đâu là ngành nghề tác động đến sức khỏe của NLĐ phải chính xác.
Khi xã hội phát triển, kinh tế phát triển, ngành nào đã được cải thiện không còn độc hại nữa cần phải cho ra khỏi danh sách. Ngược lại, ngành nghề nào quá trình hoạt động rơi vào tình trạng độc hại cần bổ sung vào danh sách để đảm bảo quyền lợi cho NLĐ.
Đại biểu Lợi đề xuất: "Với những thay đổi này chỉ cần báo cáo Chính phủ mà không cần sửa đổi luật nhằm tránh để NLĐ phải chờ đợi lâu. Cần rà soát bổ sung hàng năm để đưa vào hoặc đưa ra".
Đại biểu Nguyễn Ngọc Phương (Đoàn Quảng Bình) cho biết, đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu không phải đến lần sửa đổi Bộ luật Lao động này mới đưa ra, mà những năm trước khi thảo luận sửa đổi luật, đã có nhiều ý kiến đề nghị tăng tuổi nghỉ hưu.
Tuy nhiên, do dư luận xã hội, sức ép của những NLĐ trực tiếp ở các doanh nghiệp, cuối cùng đề xuất trên đã không được thông qua.
Ông Phương khẳng định, việc điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu cũng là để phù hợp với chế độ BHXH, bởi khi tuổi thọ người dân càng tăng, BHXH phải chi trả nhiều, nếu không tăng tuổi nghỉ hưu thì nguy cơ vỡ quỹ BHXH phải được tính đến.
"Luật sẽ có quy định phù hợp với từng lĩnh vực, ngành nghề. Chẳng hạn, những người làm việc trong các ngành nghề ảnh hưởng đến sức khỏe, bị ô nhiễm… thì có thể nghỉ hưu sớm hơn. Như vậy, luật vẫn có quy định cá biệt để phù hợp với thực tế lao động hiện nay", ông Phương nói.
Hầu hết các ý kiến đại biểu đều cho rằng cần xem xét thấu tình đạt lý để đảm bảo luật có tính khả thi và nhận được sự ủng hộ của các đối tượng lao động. Phải đánh giá rõ tác động tích cực và tiêu cực đối với thị trường lao động khi thực hiện lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu; phản ứng của các đối tượng bị tác động ở các ngành nghề, lĩnh vực, từ đó có phương án tối ưu khi xem xét điều chỉnh tuổi nghỉ hưu.
Thanh Hoa
