Đây là khẳng định của đại diện BHXH Việt Nam mới đây, khi đề cập tới vấn đề chốt sổ BHXH đối với các DN nợ đọng đã phá sản.
DN sẽ bị xử phạt rất nặng
Theo thống kê của BHXH Việt Nam, tính đến hết ngày 30/11/2016, tổng số tiền nợ BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) của BHXH các tỉnh, thành phố là 13.135 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 5,6% so với kế hoạch thu.
Trong đó, nợ BHXH là 10.135 tỷ đồng, chiếm 77,16% tổng số nợ, chủ yếu là nợ của các DN; nợ BHTN là 572 tỷ đồng, chiếm 4,35% tổng số nợ; nợ BHYT là 2.428 tỷ đồng, chiếm 18,49% tổng số nợ. Ngân sách các địa phương nợ trên 2.000 tỷ đồng, do chưa chuyển phần ngân sách hỗ trợ đóng BHYT cho các đối tượng về cơ quan BHXH.
Để giảm số nợ năm 2016 còn 2,9% số thu, BHXH các tỉnh đang rất quyết liệt thực hiện các giải pháp tăng thu, giảm nợ đọng cuối năm. Một trong các giải pháp được BHXH Việt Nam đưa ra là yêu cầu BHXH các địa phương chủ động thành lập các đoàn thanh tra chuyên ngành thanh tra đột xuất tất cả các đơn vị nợ đọng từ 3 tháng trở lên.
Đến 31/12/2016, mỗi tỉnh, thành phố thực hiện thanh tra chuyên ngành về đóng BHXH, BHYT, BHTN, xử phạt vi phạm hành chính ít nhất 15 DN có thời gian nợ trên 3 tháng.
Quyền lợi của NLĐ sẽ được bảo đảm đầy đủ
Đáng chú ý, theo ông Trần Đình Liệu - Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam, khởi kiện chỉ là một bước của án dân sự, trong đó có hòa giải, gặp mặt, sau mới đến khởi kiện. Còn nếu tiến hành thanh tra hành chính thì DN sẽ bị “nặng” hơn, bởi DN không chấp hành xử phạt hành chính thì vụ việc sẽ chuyển sang án hình sự, cơ quan công an sẽ điều tra, xử lý. Vì vậy, các DN nên cân nhắc sớm thanh toán nợ BHXH.
Ông Trần Đình Liệu khẳng định rằng BHXH Việt Nam rất quyết liệt và chỉ đạo sát sao tình hình khởi kiện, xử lý nợ đọng của các DN. Cơ quan BHXH sẽ chủ động phân loại hồ sơ nợ đọng của các DN để phân loại xem DN nào cần thanh tra, DN nào cần khởi kiện và cung cấp đầy đủ hồ sơ khởi kiện cho tổ chức công đoàn để chuyển lên tòa án.
Vì vậy, BHXH Việt Nam yêu cầu, đến 31/12/2016, mỗi tỉnh, thành phố phối hợp với công đoàn tỉnh thực hiện nộp đơn khởi kiện ra tòa án ít nhất 10 - 50 DN có thời gian nợ trên 6 tháng.
Bảo vệ quyền lợi người lao động?
Vấn đề nợ đọng BHXH ngày càng phức tạp, đe dọa quyền lợi của NLĐ. Vì vậy, đề cập tới vấn đề chốt sổ BHXH đối với các DN nợ đọng đã phá sản để bảo vệ quyền lợi NLĐ, ông Nguyễn Trí Đại - Trưởng Ban thu BHXH Việt Nam, cho biết hiện nay có trên 1.000 các DN phá sản vẫn nợ đọng BHXH. Đối với NLĐ tại các DN này, BHXH Việt Nam đã có hướng dẫn là đối với các DN đã phá sản mà chủ DN bỏ trốn, mất tích, sẽ thực hiện chốt sổ cho NLĐ đến thời điểm mà DN đóng cho NLĐ.
“Còn thời gian lúc DN nợ đến thời điểm phá sản, BHXH Việt Nam đang tiếp tục cùng Bộ LĐ-TB&XH xin ý kiến Chính phủ ban hành nghị định xử lý nợ đọng BHXH đối với các đơn vị phá sản. Trong thời gian tới, khi có nghị định này, các quyền lợi của NLĐ sẽ được bảo đảm đầy đủ”, ông Đại khẳng định.
Trước đó, Bộ LĐ-TB&XH cũng đang xây dựng dự thảo trình Chính phủ đề xuất phương án bảo vệ quyền lợi của NLĐ trong các DN giải thể, phá sản, nợ tiền đóng BHXH. Theo đó, Bộ LĐ-TB&XH đề xuất 3 phương án giải quyết quyền lợi cho NLĐ.
Phương án một, là cơ quan BHXH xác nhận thời gian đóng BHXH đối với NLĐ đến thời điểm NLĐ nghỉ việc để làm cơ sở giải quyết các chế độ BHXH, hoặc chốt sổ BHXH để NLĐ chuyển đơn vị khác. Ngân sách nhà nước bảo đảm khoản tiền nợ BHXH của các DN giải thể, phá sản mà sau khi thực hiện xử lý tài sản của DN không đủ trả tiền nợ đóng BHXH.
Phương án hai, cơ quan BHXH xác nhận thời gian đóng BHXH đối với NLĐ đến thời điểm NLĐ nghỉ việc để làm cơ sở giải quyết các chế độ BHXH, hoặc chốt sổ BHXH để NLĐ chuyển đơn vị khác. Sau khi thực hiện xử lý tài sản của DN giải thể, phá sản mà không đủ trả tiền nợ đóng BHXH, thì quỹ BHXH chịu khoản tiền nợ BHXH không thu hồi được.
Phương án ba, cơ quan BHXH xác nhận thời gian đóng BHXH đối với NLĐ đến thời điểm đóng đủ BHXH; sau này nếu thu hồi được khi thực hiện xử lý tài sản của DN thì sẽ xác nhận bổ sung cho NLĐ. Sửa đổi một số pháp luật có liên quan theo hướng khi thanh lý tài sản của các DN giải thể, phá sản thì tiền đóng BHXH được ưu tiên trước khi thanh toán các khoản khác.
Trong ba phương án trên, Bộ LĐTB&XH cho biết sẽ tổng hợp ý kiến tham gia của các bộ, ngành liên quan để đề xuất một phương án trình Chính phủ. Trên cơ sở phương án đã lựa chọn, đề xuất Chính phủ sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo thẩm quyền để thực hiện phương án đề xuất.
Thy Lê