Theo báo cáo của Bảo hiểm Xã hội (BHXH) Việt Nam, 9 tháng đầu năm 2020, số người tham gia BHXH là 15,51 triệu người, đạt tỷ lệ 94,7% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, chiếm khoảng 31,5% so với lực lượng lao động trong độ tuổi.
Công tác thu BHXH, BHTN gặp khó
Trong đó, số người tham gia BHXH bắt buộc là 14,67 triệu người, tăng 104,6 nghìn người so với tháng 8/2020, đạt 93% kế hoạch Thủ tướng giao, số còn phải phát triển đến cuối năm để đạt chỉ tiêu giao là 1,1 triệu người.
 |
|
Đề xuất sửa đổi quy định tiền lương đóng BHXH. |
Số người tham gia BHXH tự nguyện là 844,7 nghìn người, tăng 58,6 nghìn người so với tháng 8/2020, tăng 381,6 nghìn người so với cùng kỳ năm 2019.
Số người tham gia BH thất nghiệp là 12,92 triệu người, đạt tỷ lệ khoảng 26,2% so với lực lượng lao động trong độ tuổi, tăng 104,9 nghìn người so với tháng 8/2020, đạt 92,4% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, số người còn phải phát triển đến cuối năm để đạt chỉ tiêu giao là 1,06 triệu người.
Trong 9 tháng đầu năm 2020, toàn ngành đã thực hiện giải quyết cho 94.913 người hưởng BHXH hàng tháng và tăng 13,2% so với cùng kỳ năm 2019. Trong đó, số người giải quyết hưởng chế độ hưu trí là 79.499 người, tăng 17% so với cùng kỳ năm 2019, giải quyết cho 646.812 người hưởng các chế độ BHXH một lần, 816.951 người hưởng trợ cấp thất nghiệp tăng 29% so với cùng kỳ năm 2019 và 11.596 người hưởng hỗ trợ học nghề giảm 31% so với cùng kỳ năm 2019.
Theo Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Lê Hùng Sơn, ngay từ những tháng đầu năm 2020, tình hình dịch bệnh COVID-19 đã ảnh hưởng rất lớn đến công tác thu BHXH, BH thất nghiệp. Công tác phát triển đối tượng tham gia BHXH, BH thất nghiệp gặp khó khăn do các doanh nghiệp không mở rộng sản xuất, kinh doanh.
Nhiều doanh nghiệp phải ngừng sản xuất kinh doanh hoặc giải thể, phá sản, người lao động phải ngừng việc (chấm dứt hợp đồng lao động, nghỉ không lương, tạm hoãn hợp đồng lao động). Từ đó, dẫn đến số thu BHXH, bảo hiểm thất nghiệp cũng bị ảnh hưởng lớn, các doanh nghiệp gặp khó khăn tiếp tục nợ thêm tiền đóng BHXH, BH thất nghiệp.
Đề xuất sửa đổi quy định tiền lương đóng BHXH
Trước những khó khăn, vướng mắc trên, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Lê Hùng Sơn đề xuất cần có quy định cụ thể, rõ ràng về hợp đồng lao động nói chung và các loại hợp đồng khác phải tham gia BHXH nói riêng. Sớm thể chế hóa để nhóm lao động có quan hệ lao động nhưng không có hợp đồng lao động được tham gia BHXH bắt buộc.
Bên cạnh đó là mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc đối với các nhóm chủ hộ kinh doanh, người quản lý doanh nghiệp, người quản lý, điều hành hợp tác xã... không hưởng tiền lương, người lao động làm việc theo chế độ linh hoạt.
Đồng thời, sửa đổi quy định tiền lương làm căn cứ đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp đối với người lao động thấp nhất bằng 70% tổng tiền lương và các khoản thu nhập khác có tính chất lượng của người lao động. Cần quy định xử lý nợ đối với đơn vị phá sản, rút giấy phép kinh doanh, chủ bỏ trốn còn nợ nhưng không còn khả năng trả nợ để đảm bảo quyền lợi cho người lao động.
Theo Đại biểu Nguyễn Thanh Xuân, Phó Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội TP Cần Thơ, hiện nay, số lượng người cao tuổi, lao động không được đóng BHXH vẫn nhiều. Mặt khác, số lượng người muốn hưởng BHXH một lần gia tăng cũng đã tác động đến chính sách an sinh xã hội, quỹ hưu trí.
Một trong những nguyên là doanh nghiệp đang hoạt động chưa tham gia đóng BHXH cho lao động do đại dịch Covid-19 hoặc một số yếu tố khác. Trong khi đó, người lao động chưa chú trọng tới việc đảm bảo tham gia vào BHXH.
"Để khắc phục tình trạng này, Bộ LĐ-TB&XH cần đưa thêm giải pháp hữu hiệu và cơ quan soạn thảo Luật BHXH cũng cần nghiên cứu một số điều khoản để thúc đẩy doanh nghiệp cũng như lao động tham gia BHXH", đại biểu Nguyễn Thanh Xuân nói.
Về vấn đề BH thất nghiệp, bà Lê Thị Nguyệt, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội cho rằng, trong những năm qua, số lượng người tham gia BHXH có tăng nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu đề ra. Mặt khác, vẫn còn có tình trạng lao động "nhảy" việc, điều này làm gia tăng lao động chuyển đổi công việc để hưởng BH thất nghiệp.
Trước thực tế trên, bà Lê Thị Nguyệt đề nghị Bộ LĐ-TB&XH phối hợp với BHXH Việt Nam rà soát lại những đối tượng như trên để không ảnh hưởng và đảm bảo thực hiện công tác an sinh xã hội tốt hơn.
Thy Lê
