Thời gian qua, tỉnh Yên Bái đã chú trọng công tác phát triển kinh tế hợp tác theo hướng đa dạng các loại hình HTX, tổ hợp tác trong mọi lĩnh vực, tập trung phát triển HTX nông nghiệp đa ngành nghề gắn với các vùng nguyên liệu, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Tỷ lệ bao phủ BHXH còn khiêm tốn
Đặc biệt, từ khi Luật HTX năm 2012 có hiệu lực, hầu hết HTX trên địa bàn tỉnh đã thành lập mới, tổ chức lại hoạt động theo đúng quy định. Các HTX sau chuyển đổi đã từng bước được củng cố, đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động, phát huy vai trò tiên phong trong xóa đói, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới.
 |
|
Đẩy mạnh tuyên truyền để các HTX nhận thức rõ lợi ích của việc tham gia BHXH. |
Nhiều HTX đã tạo được sự liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm. Kinh tế hợp tác của tỉnh, nòng cốt là các HTX đã có chuyển biến về số lượng và chất lượng.
Thống kê cho thấy, toàn tỉnh Yên Bái đang có trên 400 HTX, gần 700 tổ hợp tác. Khu vực kinh tế HTX thu hút khoảng trên 7.200 lao động. Nhiều HTX đã tạo công ăn việc làm cho lao động là người dân tộc thiểu số, liên kết cùng hàng nghìn hộ nông dân trong sản xuất, góp phần xóa đói, giảm nghèo…
Tuy vậy, diện bao phủ bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) khu vực này còn chưa tương xứng với tiềm năng khi mới chỉ có rất ít số HTX tham gia BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động.
BHXH tỉnh Yên Bái cho biết, nguyên nhân dẫn đến diện bao phủ BHXH, BHYT, BHTN khu vực kinh tế hợp tác còn khiêm tốn là trên địa bàn tỉnh hiện có nhiều HTX hoạt động chưa hiệu quả, chưa hướng đến liên kết trong sản xuất để tạo ra chuỗi giá trị bền vững. Thậm chí, không ít HTX đã ngừng hoạt động hoặc hoạt động cầm chừng, do đó không đủ nguồn kinh phí để đóng BHXH, BHYT cho cán bộ quản lý và người lao động. Hơn nữa, năm nay do ảnh hưởng của dịch COVID-19 nên nhiều HTX hoạt động rất khó khăn.
Cùng với đó, tuổi thọ trung bình của người lao động trong khu vực này thường cao nên họ chưa thực sự quan tâm đến việc tham gia BHXH để thụ hưởng quyền lợi lâu dài. Mặc dù theo quy định của Luật BHXH, lao động làm việc tại các đơn vị, doanh nghiệp, HTX, tổ hợp tác, hộ kinh doanh cá thể có hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên hoặc cán bộ quản lý HTX phải tham gia BHXH bắt buộc, nhưng hiện nay, tại hầu hết các HTX sử dụng lao động thời vụ, trả tiền công nhật, không ký hợp đồng lao động nên không cần tham gia BHXH, BHYT, BHTN.
Đối thoại để giải quyết khó khăn
Vì vậy, thời gian qua, công tác tuyên truyền, vận động thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN đối với nhóm lao động trong khu vực kinh tế hợp tác được BHXH tỉnh, Liên minh HTX tỉnh quan tâm, chú trọng.
Hàng năm, BHXH tỉnh Yên Bái phối hợp với Liên minh HTX tổ chức hội nghị, tọa đàm đối thoại với đối tượng tiềm năng nhằm làm rõ hơn về quyền lợi và nghĩa vụ của người lao động khi tham gia BHXH, BHYT, BHTN để khuyến khích họ tự nguyện, tự giác tham gia.
"Làm sao để chính HTX, người lao động trong HTX thấy rõ lợi ích, trách nhiệm của việc tham gia và quyền được hưởng chính sách BHXH, BHYT, BHTN", đại diện BHXH tỉnh Yên Bái cho biết.
Mặt khác, BHXH tỉnh phối hợp cùng Sở LĐ-TB&XH, Liên đoàn Lao động, Liên minh HTX tỉnh rà soát lại toàn bộ số lao động và cán bộ quản lý HTX để yêu cầu đơn vị tham gia BHXH theo quy định.
Trong bối cảnh dịch COVID-19, cơ quan BHXH tỉnh cũng triển khai các chính sách hỗ trợ tiền đóng BHXH, chậm nộp BHXH... để giúp các HTX vượt qua giai đoạn khó khăn và người lao động vẫn được đảm bảo quyền lợi.
Bên cạnh tuyên truyền về BHXH bắt buộc, mỗi năm, BHXH tỉnh Yên Bái cũng phối hợp với Liên minh HTX tổ chức hàng chục buổi tuyên truyền chính sách BHXH tự nguyện cho các thành viên HTX. Trong đó, năm 2018 và 2019 đã mở rộng truyền thông đến nhóm đối tượng là thành viên HTX để họ có thêm thông tin về loại hình BHXH tự nguyện.
Các thành viên HTX được hướng dẫn, phổ biến chính sách BHXH tự nguyện, trong đó nhấn mạnh quy định về mức đóng, phương thức đóng và các quyền lợi được hưởng của người tham gia BHXH tự nguyện, đặc biệt là chính sách hỗ trợ của Nhà nước từ ngày 1/1/2018 đối với từng nhóm đối tượng để thành viên lựa chọn phương thức đóng và mức đóng khi tham gia.
Thy Lê
