Căn cứ vào dân số cũng như số người trong độ tuổi lao động, xã Quang Minh (Hiệp Hòa – Bắc Giang) được Ban Chỉ đạo (BCĐ) thực hiện chính sách BHXH, bảo hiểm y tế (Ban Chỉ đạo) huyện giao chỉ tiêu hết năm 2023, toàn xã có 135 người tham gia BHXH tự nguyện. Qua kiểm tra của BCĐ huyện, đến ngày 31/10/2023, cả xã chỉ có 102 người tham gia (tăng 2 trường hợp so với thời điểm 31/12/2022).
Cần gắn với sự quyết liệt
Xác định nguyên nhân dẫn đến tỷ lệ thấp là do cấp uỷ, chính quyền địa phương chưa tập trung, thiếu quyết liệt trong chỉ đạo, BCĐ huyện có thông báo phê bình cá nhân đồng chí Bí thư Đảng uỷ, Trưởng BCĐ xã.
Gắn trách nhiệm của lãnh đạo địa phương trong công tác phát triển đối tượng tham gia BHXH. |
Tập trung khắc phục hạn chế, đầu tháng 11/2023, BCĐ xã họp, phân công nhiệm vụ cho các thành viên. Đặc biệt, địa phương giao chỉ tiêu phát triển BHXH tự nguyện đến từng thành viên BCĐ, trưởng các ngành, đoàn thể, Bí thư chi bộ các thôn và gắn việc hoàn thành với bình xét, đánh giá thi đua cuối năm. Định kỳ mỗi tuần 2 lần, BCĐ xã họp kiểm điểm tiến độ, đưa ra giải pháp tháo gỡ. Nhờ đó, đến ngày 20/11, địa phương đã vận động thêm 42 người tham gia BHXH tự nguyện, nâng tổng số người tham gia trong toàn xã là 144, vượt 9 người so với chỉ tiêu giao.
Ông Trần Minh Trí, Bí thư Đảng uỷ, Trưởng BCĐ xã Quang Minh cho biết: “Đến nay, có 16/23 cán bộ được giao hoàn thành chỉ tiêu vận động người tham gia BHXH tự nguyện. Với quyết tâm phát triển thêm từ 5-7 trường hợp nữa, chúng tôi tiếp tục đôn đốc, nhất là những cá nhân chưa vận động được trường hợp nào. Nếu cá nhân nào không hoàn thành, địa phương sẽ không đưa vào danh sách khen thưởng dịp cuối năm”.
Qua thống kê, đến ngày 31/10/2023, toàn tỉnh Bắc Giang có 46.788 người đang tham gia BHXH tự nguyện. Dù tăng thêm 8,7 nghìn người so với cùng kỳ năm 2022 song qua đánh giá, tỷ lệ tham gia BHXH tự nguyện của tỉnh chưa đạt kế hoạch. Ngày 3/11, UBND tỉnh có công văn yêu cầu các cơ quan, đơn vị, địa phương kiểm điểm tiến độ thực hiện, tập trung vận động người dân tham gia.
Thực tế những khó khăn của tỉnh Bắc Giang cũng là vấn đề mà nhiều địa phương gặp phải. Theo BHXH Việt Nam, thời gian qua, toàn ngành BHXH Việt Nam đã chủ động, tích cực phối hợp với các bộ, ngành liên quan trong xây dựng, sửa đổi các dự án Luật, văn bản quan trọng liên quan đến việc thực hiện chế độ, chính sách BHXH, BHYT như: Luật BHXH (sửa đổi); Luật BHYT (sửa đổi); dự thảo Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật phòng, chống HIV/AIDS; góp ý dự thảo Quy chế chia sẻ dữ liệu và phối hợp công tác giữa Bộ Y tế, Bộ Công an và BHXH Việt Nam thực hiện Đề án 06.
Ngành BHXH Việt Nam đã tập trung phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT và đạt được nhiều kết quả tích cực. Số liệu thống kê cho thấy, đến hết tháng 10/2023, số người tham gia BHXH là 17,515 triệu người, tăng 1,99% so với cùng kỳ năm 2022, đạt tỷ lệ 37,58% so với lực lượng lao động trong độ tuổi.
Hỗ trợ thêm cho các nhóm yếu thế
Trong đó, số người tham gia BHXH bắt buộc là 16.012 triệu người, tăng 1,28%; 1,503 triệu người tham gia BHXH tự nguyện, tăng 10,21%. Số người tham gia bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) là 14,304 triệu người, tăng 1,43% so với cùng kỳ năm 2022, đạt 30,7% lực lượng lao động trong độ tuổi. Toàn quốc có 91,796 triệu người tham gia BHYT, tăng 3,49% so với cùng kỳ năm 2022, đạt tỷ lệ bao phủ 92,77% dân số.
Phát triển BHXH không chỉ là nhiệm vụ chính trị mà còn là trách nhiệm của người dân. |
Đánh giá về công tác phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT, ông Dương Văn Hào - Trưởng Ban Quản lý Thu, Sổ thẻ (BHXH Việt Nam) cho biết, công tác này đã có những chuyển biến tích cực trong toàn Ngành. Tuy nhiên, nếu không có các giải pháp đột phá thì không ít tỉnh khó hoàn thành được chỉ tiêu được giao.
“Hiện nay, BHXH Việt Nam đã xây dựng và ban hành được kịch bản về phát triển người tham gia bao trùm được tất cả các giải pháp cơ bản nhất trong lĩnh vực này. Tuy nhiên, qua thống kê, ở các địa phương việc thực hiện các kịch bản này còn ít, chưa hiệu quả”, ông Dương Văn Hào nêu thực tế.
Để hoàn thành công tác thu, phát triển người tham gia trong các tháng còn lại năm 2023, Trưởng Ban Quản lý Thu, Sổ thẻ cho rằng, BHXH các địa phương cần tập trung tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương có thêm sự hỗ trợ cho các nhóm yếu thế; tăng cường hoạt động của Ban chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn đến cấp xã...
Tại cuộc làm việc với BHXH 11 tỉnh, thành phố khu vực phía Nam về công tác thu, phát triển người tham gia BHXH, BHYT, BHTN và công tác quản lý chi phí khám, chữa bệnh BHYT, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh đánh giá, thời gian còn lại của năm 2023 là rất ít, BHXH 11 địa phương phía Nam báo cáo cụ thể về tình hình, kết quả triển khai công tác thu, phát triển người tham gia BHXH bắt buộc, BHXH tự nguyện, BHYT; công tác sử dụng chi phí khám chữa bệnh (KCB) BHYT trên địa bàn. Trong đó, cần nêu rõ số cần phát triển, các giải pháp để hoàn thành; các đề xuất, kiến nghị, cần hỗ trợ từ BHXH Việt Nam.
Hiện, hầu hết các tỉnh đều đang gặp không ít khó khăn trong phát triển người tham gia BHXH bắt buộc, BHXH tự nguyện và BHYT hộ gia đình. Tình trạng nợ BHXH, BHYT, BHTN cũng diễn biến phức tạp do ảnh hưởng của dịch bệnh, tình hình kinh tế - xã hội khó khăn. Tỷ lệ sử dụng dự toán chi phí KCB BHYT ở hầu hết các tỉnh đều đã ở mức cao, một số tỉnh đã gần sử dụng hết nguồn của năm 2023.
Trách nhiệm với người dân
Tổng Giám đốc yêu cầu, BHXH các địa phương đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ của Ngành; đây không chỉ là nhiệm vụ chính trị mà còn là trách nhiệm với người dân, người lao động, góp phần đảm bảo an sinh xã hội. Lãnh đạo BHXH các tỉnh cần ý thức rõ điều này và truyền tải thông điệp đến từng công chức, viên chức, người lao động trong đơn vị.
Cụ thể, BHXH các địa phương phải quyết tâm hoàn thành các chỉ tiêu về độ bao phủ BHXH, BHYT, BHTN; đặc biệt tỷ lệ bao phủ BHYT phải hoàn thành và bền vững, toàn quốc đạt trên 93% dân số, vượt chỉ tiêu của Chính phủ, Quốc hội giao. Các địa phương lớn, tập trung lực lượng lao động lớn như TP.Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bình Dương… không chỉ cần hoàn thành chỉ tiêu của địa phương mình mà còn cần nỗ lực hoàn thành cao hơn nữa để hỗ trợ vùng và cả nước.
Về giải pháp, trong công tác thu, phát triển người tham gia, Tổng Giám đốc yêu cầu, BHXH tỉnh bám sát kịch bản của Ngành, nhưng cần nghiên cứu, đánh giá, áp dụng linh hoạt với tình hình địa phương; tăng cường vai trò, hoạt động của Ban chỉ đạo các cấp tại địa phương, nhất là trong những tháng cuối năm, quyết liệt từ cấp tỉnh đến huyện, xã; huy động sự vào cuộc của cán bộ văn hóa xã có chức năng tham mưu về thực hiện chính sách BHYT, BHYT tại cơ sở.
BHXH các địa phương cần phân công rõ lãnh đạo, viên chức bám sát cơ sở; tăng cường các giải pháp giảm nợ, để đạt mục tiêu kép vừa đảm bảo quyền lợi tham gia cho người lao động, vừa đảm bảo bền vững các quỹ. Bên cạnh đó, đảm bảo quyền lợi cho người tham gia BHXH, BHYT. Đẩy mạnh phối hợp giữa bộ phận thu và thanh tra để thực hiện hiệu quả công tác thanh tra đột xuất với các đơn vị nợ; tiếp tục rà soát hiệu quả dữ liệu thuế, phối hợp với cơ quan công an; theo dõi sát tình hình biến động lao động trên địa bàn trong những tháng cuối năm…
BHXH tự nguyện, tập trung vào các nhóm tiềm năng, tham mưu, huy động thêm các nguồn hỗ trợ từ xã hội, doanh nghiệp. Bên cạnh các nhóm tiềm năng từ trước thì cần quan tâm đến các nhóm vừa được hỗ trợ theo Nghị định 75, những người này được hỗ trợ tham gia BHYT rồi thì cần truyền thông để họ tham gia thêm BHXH tự nguyện. Phát triển người tham gia BHXH tự nguyện là rất quan trọng, nhất là với địa phương đang gặp khó về phát triển BHXH bắt buộc.
Trong phát triển BHYT cũng cần bám sát các kịch bản của Ngành; rà soát, lập danh sách, triển khai chính sách cho các nhóm được hỗ trợ theo Nghị định 75/NĐ-CP; đồng thời huy động thêm các nguồn hỗ trợ khác; bằng mọi biện pháp phải hoàn thành.
Về BHYT, BHXH các địa phương cũng cần đặc biệt chú ý trong điều hành sử dụng dự toán và thanh toán theo Nghị định 75/NĐ-CP của Chính phủ mới ban hành đạt mục tiêu tiết kiệm, hiệu quả, phòng chống trục lợi.
“Đề nghị Giám đốc, lãnh đạo BHXH các địa phương quyết liệt hơn nữa, tinh thần làm việc không có ngày nghỉ; tăng cường kỷ cương, kỷ luật trong những tháng cuối năm, quyết tâm hoàn thành tốt nhất các chỉ tiêu, nhiệm vụ được giao”, Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh yêu cầu.
Minh Hằng